Noodgedwongen turbotheorie
Noël, autisme en een laag IQ, lest met tussenpozen alweer enige tijd bij mij. Momenteel rijdt hij niet. Hij is al zo lang bij mij omdat hij steeds zakt voor de theorie. Al negen keer. Toen het theorie-examen nog niet was opgesplitst en je vijf fouten mocht hebben, zat hij nog in het traject naar de (destijds verplichte) rijtest bij autisme. Na de voldoende rijtest kon hij aan de theorie beginnen. Het reguliere en verlengde examen haalde hij niet, maar ook bij het individueel examen komt hij tekort. Terwijl hij hier in mijn lesruimte met een aan zijn niveau aangepaste vraagstelling bij de voorrang en het afslaan vrijwel geen enkele fout meer maakt. Noël denkt
eendimensionaal waardoor hij minder in nuances denkt en meestal maar één
oplossing ziet: alles of niets.
Hij heeft intussen voldoende theoretische kennis, maar bij een ingewikkelde vraagstelling komt hij in de knoei. Naast voldoende theoretische kennis heeft hij door de privélessen ook zijn
inzicht ontwikkeld door meerdimensionaal te leren denken. Dat vereist wel dat ik mijn vraagstelling aanpas en hem bij de inzichtvragen voldoende denktijd geef, uiteraard zonder hem het antwoord in de mond te leggen. Tóch zakt Noël, die voldoende tijd heeft gestoken in de theorie, telkens voor het individuele examen. Daarom ben ik benieuwd hoe zo’n individueel examen verloopt. De extra kosten rechtvaardigen mijn verwachting dat er ook extra hulp wordt geboden. Ik verwacht namelijk dat de examinator de vraagstelling aan het niveau van de kandidaat aanpast en probeert om eruit te halen wat erin zit. Nu is een examen uiteraard geen les, maar hulp bij de vraagstelling is geen hulp bij het bedenken van het antwoord. Desgevraagd
zegt Noël dat hij zich soms onder druk gezet voelt om sneller antwoord te geven. En dat de examinator het argument gebruikt dat je in het verkeer ook snelle beslissingen moet nemen. Dat zie ik toch anders. Hulp bij de interpretatie van een grammaticaal ingewikkelde zinsconstructie kun je niet vergelijken met het niet (tijdig) nemen van een beslissing bij de taakprocessen in het verkeer.
Lesgeven aan leerlingen met stoornissen in de aandachtverdeling en informatieverwerking betekent in mijn geval dat veel leerlingen al maanden in de pauzestand staan of zelfs helemaal stoppen omdat zij de theorie niet halen. Zo ook René, eveneens autisme met een combinatie
van alles of niets, maar met een hoog IQ. Iemand met een eendimensionaal denkniveau heeft dus niet per se een laag IQ en iemand met een meerdimensionaal denkniveau hoeft geen hoog IQ te hebben. Al leren de hogerbegaafden misschien wel sneller meerdimensionaal denken.
Ik schat dat René intussen tien keer gezakt is. Ook hij rijdt al een jaar niet meer. Elwin met ADD is zesmaal gezakt. Het droevige is dat al deze kandidaten telkens één tot drie fouten te veel hebben bij het onderdeel inzicht. En het allerergste is nu dat ouders hen gaan aansporen om te kiezen voor turbotheorie. Het leidt ertoe dat goedwillende leerlingen zich in alle vroegte wáár dan ook in Nederland (meeste examenruimte) moeten melden om daar vervolgens ‘s middags examen te doen.
Iemand met autisme zit daar echt niet op te wachten. Alleen al de gedachte aan de onvoorspelbaarheid, de grote groep onbekende mensen, het vroege opstaan, het in een niet-vertrouwde omgeving volstampen van hun (autistische) breinen met enorme oppervlakkige informatie die vervolgens onder examenstress dezelfde middag weer moet worden uitgespuugd, leidt tot enorme overprikkeling.
Veel collega’s houden het CBR er verantwoordelijk voor dat het theorie-examen is verworden tot een ordinair spelletje dobbelen. Hopelijk bedenkt het CBR op korte termijn iets anders om deze ongewenste ‘selectie aan de poort’ te stoppen!