Het duurt nog jaren voordat ADAS gemeengoed is
Onderzoek 'Bandbreedte ontwikkeling penetratiegraad ADAS'
Het gaat nog jaren duren voordat ADAS gemeengoed is in (vrijwel) alle auto’s die rijden. In 2022 wordt een aantal systemen verplicht in nieuwe modellen en in 2024 geldt die verplichting voor alle nieuwe auto’s die op de markt komen, maar dan nog zit je met de ‘uitloop’ van modellen waar niet alle systemen die dan verplicht worden in zitten. Om ADAS bekender te maken bij de goegemeente, is mogelijk een rol weggelegd voor rijscholen.
Dit blijkt uit het onderzoek Bandbreedte ontwikkeling penetratiegraad ADAS dat zich richt op de huidige en te verwachten penetratiegraad van ADAS (Advanced Driver Assistance Systems).
Over ADAS zijn de meningen verdeeld, maar een aantal meningen zijn ook gelijkluidend en de belangrijkste daarvan is dat ADAS bijdragen aan de verkeersveiligheid. Minder gewonden en minder doden in het verkeer, wie wil dat nou niet en dat is dan ook de reden dat de EU zwaar inzet op standaardisering van ADAS.
Volgend jaar wordt een aantal systemen verplicht in auto’s die worden ontworpen en vanaf 2024 geldt die verplichting in alle nieuwe auto’s. Dat is een logische bandbreedte, aangezien er zeker twee jaar zit tussen de eerste schetsen op papier en het moment dat een auto leverbaar is.
Hoe dan ook worden de volgende ADAS in de toekomst verplicht:
- Advanced emergency braking (AEB)1;
- Alcohol interlock installation facilitation;
- Drowsiness and attention detection;
- Distraction recognition / prevention;
- Event (accident) data recorder;
- Emergency stop signal;
- Intelligent speed assistance (ISA);
- Emergency lane keeping system (ELKS) 2;
- Reversing camera or detection system.
Voor de volgende ADAS gaat geen verplichting gelden:
- Cruise control, Adaptive cruise control (ACC), Cooperative adaptive cruise control (CACC)
- Forward collision warning (FCW);
- Lane Departure Warning (LDW) en Lane Keep Assist (LKA)2.
'De gemiddelde levensduur van personenauto’s bedraagt ongeveer 20 jaar en een deel van de voertuigen rijdt nog langer rond'
Deze laatste drie zijn best opmerkelijk, aangezien ze juist zeer worden gewaardeerd door automobilisten en vaak zitten ze ook al in auto’s.
Wettelijke verplichting
De wettelijke verplichting in 2022 voor nieuwe modellen en in 2024 voor alle nieuw verkochte personenauto’s speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van de penetratiegraad van ADAS. Een andere ontwikkeling die meehelpt is dat veel elektrische auto’s voorzien zijn van ADAS. Fabrikanten zetten momenteel vrijwel allemaal vol in op de ontwikkeling van elektrische auto’s, maar we moeten het aan de andere kant ook niet groter maken dan het is: vorig jaar waren rond 73.000 nieuwe auto’s in Nederland vol elektrisch en dat is 20 procent van het totaal. De hybride of auto op fossiele brandstof blijft vooralsnog populairder. Van de totale vloot in Nederland is momenteel meer dan 1,5 procent elektrisch.
Hobbels
Er zijn echter nog wel wat hobbels te nemen, waarvan de geringe bekendheid van auto-eigenaren met ADAS niet te onderschatten is. 'Eigenaren blijken beperkte bekendheid te hebben van de aanwezigheid van ADAS in hun voertuig. Bovendien hebben zij verwachtingen van de functionaliteiten die niet goed overeenstemmen met de feitelijke mogelijkheden van de systemen. Zakenauto’s zijn relatief nieuwer en duurder dan de gemiddelde nieuw verkochte auto’s en zijn daarmee relatief vaak van ADAS voorzien', staat hierover in het rapport te lezen. Een steuntje in de rug van ADAS is wel dat verschillende verzekeraars momenteel werken of denken aan lagere premies in het geval een auto is voorzien van bepaalde ADAS.
Winst te halen
Maar hoe dan ook is hier winst te halen en daar zijn verschillende mogelijkheden voor. Bijvoorbeeld: ervaringen met het gebruik van ADAS, zowel in de eigen auto als door ervaringen in voertuigen van anderen of ervaringen die in gesprekken worden gedeeld, leiden tot een bepaalde perceptie van ADAS. 'Positieve ervaringen leiden tot een positieve attitude, die leidt tot een grotere interesse in ADAS, de bereidheid om ADAS aan te schaffen en tot de bereidheid om ADAS te gaan gebruiken', staat in het rapport.
Meer informatie
Dat veel auto-eigenaren wel wat meer informatie nodig hebben over het gebruik van ADAS is ook helder en daarin voorziet het rapport een rol voor de rijscholen: 'Uit eerder onderzoek komt naar voren dat niet alle eigenaren van auto’s met ADAS goed weten welke ADAS in hun voertuig zittem. Ook zijn eigenaren niet altijd goed bekend met de mogelijkheden of de juiste werking van de ADAS in hun voertuig. Dat leidt ertoe dat mogelijkheden onbenut blijven of dat onveilig gebruik van ADAS negatieve effecten kan hebben op de verkeersveiligheid en op de perceptie van ADAS. Verbetermogelijkheden liggen in de rijopleiding, in de instructie bij de aanschaf van een nieuwe auto of in bijscholing van bestuurders in de vorm van cursusdagen', aldus het rapport.
Auto's gaan jaren mee
Meer ADAS is dus het devies, maar een probleem dat niet te tackelen is, is dat auto’s nu eenmaal jaren meegaan. De gemiddelde levensduur van personenauto’s bedraagt ongeveer 20 jaar en een deel van de voertuigen rijdt nog langer rond en het kan daardoor decennia duren voordat het hele huidige wagenpark is vervangen door nieuw verkochte voertuigen. 'Zelfs als vanaf morgen alle nieuw verkochte voertuigen zouden zijn uitgerust met ADAS, duurt het van de meeste ADAS nog ten minste een decennium voordat sprake is dat een (ruime) meerderheid van het wagenpark is voorzien van deze ADAS', valt te lezen. De ontwikkeling van de penetratiegraad in het aantal afgelegde voertuigkilometers verloopt overigens wel sneller, aangezien nieuwe auto’s gemiddeld meer kilometers rijden (denk aan zakelijke auto’s).
Aanbevelingen
De resultaten van het onderzoek geven, zo wordt gesteld, ruime mogelijkheden om nader te onderzoeken welke incentives vanuit de automotive sector, belangenorganisaties en de overheid kunnen worden ingezet om bij te dragen aan het vergroten van het veilige gebruik van ADAS. 'Vertrouwen komt te voet en gaat te paard, luidt het gezegde. Dat geldt uiteraard ook voor ADAS: verhalen over negatieve ervaringen verspreiden zich sneller dan verhalen van positieve ervaringen. De toepassing van innovatieve systemen in het wegverkeer vraagt om gedegen monitoring en evaluatie van de juiste werking ervan. Om het vertrouwen in ADAS te laten groeien is het van belang dat eventuele gebreken van de systemen, die leiden tot ‘false positives' of het onverwacht uitblijven van reacties van de systemen snel aan het licht komen en opgelost worden.'
'Het lijkt evident dat ADAS gunstige effecten heeft op de verkeersveiligheid, doorstroming en andere beleidsdoelen. Om de potentie van ADAS maximaal te kunnen benutten is het van belang om diepgaand inzicht te krijgen in de hele keten die leidt tot veilig gebruik van ADAS in het voertuig. Die keten start bij de attitude over ADAS en loopt via de aanschafbereidheid van ADAS, bekendheid met de aanwezigheid van ADAS in het voertuig, kennis van de mogelijkheden van de systemen en van het veilige gebruik van de systemen tot effecten op de ongevalskans en de gevolgen van een eventueel ongeval. Het verdient aanbeveling om de verschillende onderdelen van deze keten in hun samenhang nader te onderzoeken. Ten slotte kan in een vervolg op dit project een pakket van stimuleringsmaatregelen worden uitgedacht, waarbij alle betrokken stakeholders een rol spelen en de kennis van met name de feedback loops wordt benut om relatief grote effecten op de penetratiegraad te kunnen bereiken', besluit het rapport.