Gaat Inspectie Leefomgeving en Transport touwtjes strakker aanhalen?
Toezicht op WRM gaat weg bij politie
Vanaf 15 september is niet meer de politie verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Wet rijonderricht motorrijtuigen 1993 (WRM), maar komt dit op het bordje van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Dit betekent onder andere intensivering van de controles.
Wat is de ILT?
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Ruim 1.300 medewerkers werken aan veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid in transport, infrastructuur, milieu en wonen.
Waar valt ILT onder?
Rechtstreeks onder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).
'Het toezicht op de WRM 1993 is ter bevordering van de verkeersveiligheid, de kwaliteitsverbetering van de rijinstructie en de wens om het risico van fraude met WRM-certificaten te verkleinen'
Waarom wordt het toezicht op naleving van de WRM ondergebracht bij de ILT?
Op 1 april 2020 is de Wet rijonderricht motorrijtuigen (WRM) 1993 in werking getreden. Daarin is onder meer een grondslag opgenomen om toezichthoudende ambtenaren aan te wijzen, naast de politie die reeds bevoegd is. Met het oog op de voorgestane kwaliteitsverbetering van de rijinstructie en de wens om het risico van fraude met WRM-certificaten te verkleinen, was het wenselijk dat het toezicht op de naleving van de WRM zou worden geïntensiveerd.
Om dat te bereiken is gekozen voor een aanvullende toezichtstaak voor de ILT. De keuze voor de ILT is ingegeven door het bestaande takenpakket van de ILT. De ILT heeft in het domein Verkeer en Vervoer al de nodige toezichthoudende taken, denk aan toezicht op de naleving van de Wet personenvervoer 2000 (bijvoorbeeld taxi’s), vakbekwaamheid bestuurders en vervoer van gevaarlijke stoffen (onder meer over de weg).
Houdt de politie nog steeds een toezichthoudende taak?
De aanwijzing van de ILT als toezichthouder houdt niet in dat de politie geen toezichthoudende taak meer heeft waar het gaat om de WRM. De WRM bevindt zich in het domein van het wegenverkeersrecht waarin de politie de primaire handhavende instantie is. Indien de ILT een onbevoegde instructeur aantreft, dient een proces-verbaal te worden opgemaakt en aan het openbaar ministerie te worden gezonden. Het onbevoegd rijinstructie geven is een strafbaar feit en wordt langs strafrechtelijke weg gehandhaafd. Dat geldt ook als de ILT de overtreding constateert.
De politie blijft de primaire handhavingsinstantie voor controles op de weg. Wanneer in het kader van het algemeen verkeerstoezicht een overtreding van de WRM 1993 wordt geconstateerd, kan de politie hierop handhaven. Ook als er signalen zijn dat er fraude wordt gepleegd of onbevoegd wordt lesgegeven, kan de politie optreden. De registratie van signalen en de acties naar aanleiding van het niet terugsturen van ongeldig verklaarde certificaten door de ILT komen in aanvulling op de handhaving door de politie.
Wat is de insteek van de minister om dit over te hevelen?
Dat staat helder in de publicatie hierover in de Staatscourant: “Om de beoogde kwaliteitsverbetering van de rijinstructie te realiseren en uitvoering te geven aan de wens om het risico van fraude met certificaten voor het geven van rijonderricht (WRM-certificaten) te verkleinen, is intensivering van het toezicht op de naleving van de WRM 1993 wel nodig. Om dat te bereiken is gekozen voor een aanvullende toezichtstaak voor de ILT.”
Wat doet de ILT aan personen die onbevoegd lesgeven?
Daar schrijft de minister het volgende over: “Voor wat betreft het onbevoegd lesgeven zal de ILT zich in het eerste jaar richten op het verzamelen en analyseren van signalen”, schrijft de minister. Met andere woorden: de handhaving moet intensiever, maar eerst wordt in kaart gebracht wat er nodig is. “Op basis van de signalen kan de ILT bepalen of gerichte acties richting rijinstructeurs nodig zijn wegens ongeldige WRM-certificaten of dat bijvoorbeeld de politie moet worden ingeschakeld. Het onbevoegd rijinstructie geven is een strafbaar feit en wordt langs strafrechtelijke weg gehandhaafd door de politie”, aldus Van Nieuwenhuizen.
Hoeveel mensen gaat ILT inzetten?
De ILT zet haar inspecteurs breed in. De inzet van de ILT is vooral afhankelijk van het aantal meldingen van het niet terugsturen van ongeldig verklaarde certificaten en signalen van onbevoegd onderricht.
Is dat meer mankracht dat tot nu door de politie werd ingezet?
Voor de beantwoording van deze vraag worden wij doorverwezen naar de politie. Voor de duidelijkheid: de inzet van de ILT komt niet in de plaats van de inzet van de politie. De registratie van signalen en de acties naar aanleiding van het niet terugsturen van ongeldig verklaarde certificaten door de ILT komt in aanvulling op de handhaving door de politie.
Wat wordt er gecontroleerd?
Het toezicht door de ILT beperkt zich in eerste instantie tot het niet terugsturen van ongeldig verklaarde WRM-certificaten. Voor wat betreft het onbevoegd lesgeven zal de ILT zich richten op het verzamelen en analyseren van signalen. Eenieder die een vermoeden heeft van onbevoegd lesgeven kan dit doorgeven aan de ILT. Op basis van de signalen kan de ILT bepalen of gerichte acties richting rijinstructeurs nodig zijn wegens ongeldige WRM-certificaten of dat bijvoorbeeld de politie moet worden ingeschakeld.
Naast de algemene bevoegdheden hebben de ambtenaren van ILT ook enkele specifieke bevoegdheden. Als rijinstructeurs gecontroleerd worden door de ILT moeten ze verplicht hun WRM-certificaat laten zien. Als dat ongeldig is, moeten de ambtenaren het neppe of ongeldige certificaat terugsturen of vernietigen. Als er een ernstig vermoeden is dat een rijinstructeur niet aan de bekwaamheidseisen voldoet, moet de ILT dat melden aan IBKI. Daarnaast mogen ze gegevens van IBKI inzien als dat nodig is.
Heeft de ILT verwachtingen of een doel voor ogen?
De ILT is aangewezen als toezichthouder met als doel de naleving van de verplichtingen uit de WRM 1993 door rijscholen en -instructeurs. Voor de duidelijkheid: de inzet van de ILT komt niet in de plaats van de inzet van de politie. De registratie van signalen en de acties naar aanleiding van het niet terugsturen van ongeldig verklaarde certificaten door de ILT komt in aanvulling op de handhaving door de politie. Het toezicht op de WRM 1993 is ter bevordering van de verkeersveiligheid, de kwaliteitsverbetering van de rijinstructie en de wens om het risico van fraude met WRM-certificaten te verkleinen.
Hebben rijinstructeurs de plicht om, als een ambtenaar van ILT daarom vraagt, de WRM-pas te overhandigen?
Absoluut, daar is niet aan te ontkomen.
Wat gebeurt er als het certificaat ongeldig blijkt?
Als de toezichthoudende ambtenaren een ongeldig certificaat in handen krijgen, moeten ze dat innemen en terugsturen of vernietigen. Artikel 21 van de WRM 1993 verplicht de toezichthouder om bij een ernstig vermoeden dat een rijinstructeur niet voldoet aan de bekwaamheidseisen zo spoedig mogelijk schriftelijk onderbouwd mededeling te doen aan IBKI. Aan de toezichthoudende ambtenaren worden uit het register van rijinstructeurs van IBKI gegevens verstrekt voor zover ze die nodig hebben voor de uitvoering van hun taak.