Curlingouders
Toen de 19 jarige Patricia bij mij begon kwam ze van een andere rijschool die niet beviel. Dat lag aan de rijinstructeur zei ze. Intussen is ze bijna 21 jaar, 55 lessen verder en drie keer gezakt, inclusief faalangstexamen en viermaal theorie-examen.
Een combinatie van gebrekkig (zelf)inzicht, zelfoverschatting, het idee dat ze al zo haar best doet plus het ‘aan en uit’ gaan, is daar debet aan. Hoewel ze technisch zeer bedreven is, blijkt ze niet in staat te zijn haar aandacht voortdurend te verdelen.
Ze is impulsief, onoplettend, snel afgeleid terwijl er nagenoeg geen theoretische kennis meer ‘paraat’ is. Dat leidt regelmatig tot gevaarlijke situaties met forse ingrepen waarna ze uiterst verontwaardigd is maar dat niet uitspreekt. Haar lichaamstaal spreekt echter boekdelen.
Bij een situatiebevraging achteraf reageert ze meestal met “het ging toch?!” of “ik dacht dat het wel kon” of “ik wist niet of ik voorrang had” of: “ik doe écht mijn bést hoor!” “Volgens mijn vader kan het hier gemakkelijk” zegt ze als ik haar op de te hoge snelheid wijs. Ze houdt zich zelden aan de maximumsnelheid en ondanks oefenen met of zonder hulp, hardop-methode of demo’s over hoe je kruispunten of rotondes met lage snelheid nadert, rijdt ze te hard.
Weinig blijft plakken, dus vorderingen blijven uit. Hoewel ze kenmerken vertoont van een aandachtstekortstoornis in combinatie met stevige opstandigheid is dat gebied een NO-GO! Dus onbespreekbaar. Als ik voorzichtig beschrijf wat ik in haar gedrag zie en wat daarvan de gevolgen kunnen zijn, reageert ze als door een wesp gestoken. Ze laat verontwaardigd weten dat dit alleen bij rijles gebeurt. Nergens anders. Het is dan lastig om haar nog te bereiken.
Lief, begripvol of strenge aanpak, het maakt geen verschil. Patricia rijdt zoals ze rijdt omdat ze meent dat ze het allemaal al kan. Of al haar uiterste best doet. Haar ouders zeggen dat immers ook altijd: “Je kan het echt al hartstikke goed, je hebt al zoveel lessen gehad. Het komt gewoon door je zenuwen. Gewoon doorgaan meid! Herexamen plannen, nog een lesje vooraf en doorgaan. Dan komt het vanzelf goed”. Aldus de ouders.
Hoe moet ik dan nog uitleggen dat het niet vanzelf gaat? Dat autorijles hard werken is voor instructeur en leerling. Dat zelfstandigheid begint met stoppen te zeggen dat het de zenuwen zijn. Dat je tegenwoordig niet meer na 15 lessen je rijbewijs haalt. Dat leren actie vanuit de leerling vereist. Als de leerling aangeeft iets moeilijk te vinden en blijk geeft van oncomfortabele gevoelens, dan kun je bevestigen dat leren inderdaad moeilijk is en nare gevoelens kan opleveren.
Deze gevoelens vragen om erkenning. Daar kun je als instructeur op inspelen met: het is nu inderdaad nog te moeilijk. Je kunt het nu nog niet. En dan volgt de vraag: Hoe kun je dit gaan leren? Wat is er voor nodig? Hoe kan ik je daar bij helpen? De leerling die (daarin gesteund door ouders) vindt dat hij alles al kan, die, als het even niet lukt, opstandig wordt of dat ophangt aan zenuwen, zal geen of weinig actie ondernemen. Daar vind je minder gemakkelijk aansluiting mee.
De gemakkelijkste weg met de minste energie voor de rijinstructeur is dan om het maar zo te laten. Haar een vierde rijexamen, een nader onderzoek enzovoorts laten doen. Maar dat is geen optie. Hoe je jonge, beginnende bestuurders verantwoord en zelfstandig rijgedrag moet bijbrengen terwijl ouders (ongewild en onbedoeld) het verkeerde voorbeeld geven, blijft een grote uitdaging. Ook nu veel leerlingen met problemen kampen vanwege nare Corona ervaringen.
Maar ondanks Corona en curlingouders vind ik het nog steeds een prachtig en uitdagend vak!