Vanaf volgend jaar nieuwe systemen verplicht in nieuwe auto's
ADAS maken
auto's veiliger,
maar ook duurder
Vanaf 2022 worden alleen nog nieuwe personenauto's toegelaten die beschikken over bepaalde Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Welke zijn het? En los van het veiligheidsaspect, heeft dit nog andere gevolgen voor autorijden?
Rijhulpsystemen. Dat is een goed Nederlands woord voor ADAS. Want inderdaad helpen ze in principe de bestuurder veilig door het verkeer heen te komen.
De verzamelnaam ADAS was er vroeger nog nog, maar door de geschiedenis van de auto heen zijn er veel vaker systemen gemeengoed geworden die als ADAS gerangschikt kunnen worden, want ook die hielpen de bestuurder. Goed voorbeeld is het antiblokkeersysteem, ABS. ABS werd al in 1929 ontwikkeld door gebruik op vliegtuigen, in 1958 kwamen de eerste systemen op de motor en in de jaren zestig werd de eerste mechanische ABS toegepast in auto's. Het eerste moderne ABS voor auto’s werd in 1978 door Robert Bosch GmbH op de markt gebracht en later werd ABS verplicht. Stuurbekrachtiging is een ander voorbeeld, waarmee Chrysler in 1951 is begonnen en dat tegenwoordig niet meer is weg te denken.
Waarmee maar gezegd is dat je geen voorstander van een hulpsysteem hoeft te zijn om er uiteindelijk toch mee geconfronteerd te worden.
Volgend jaar wordt er een grote slag gemaakt met ADAS, want in nieuwe personenauto's worden dan de volgende hulpmiddelen verplicht:
- Vermoeidheids- en smartphonegebruik-waarschuwingssystemen
- Rijbaanondersteuning (Lane Departure)
- Parkeersensoren
- Noodremsysteem
- Voorruit met veiligheidsglas voor botsing met zwakke weggebruikers
- Achteruitrijcamera
- Verbeterde veiligheidsgordels
- Intelligente snelheidsbegrenzer
- Tevens voorbereidingen voor een alcoholslot
Verkeersveiligheid
De aanleiding voor deze maatregel is helder. Jaarlijks komen er in Europa rond 25.000 mensen om als gevolg van verkeersongevallen door menselijk handelen. Door het verplicht invoeren van diverse rijhulpsystemen wil Europa het aantal verkeersslachtoffers beperken. Binnen 15 jaar moeten er daardoor 140.000 minder mensen zwaargewond raken in het verkeer én moet het aantal dodelijke verkeersslachtoffers sterk verminderd zijn. 90 procent van alle ongevallen is namelijk terug te voeren op menselijke fouten. Deze veiligheidsmaatregelen zullen er aan bijdragen dat er een stuk minder ongelukken zullen plaats vinden.
Niet vanzelf
Door het verplicht invoeren van diverse rijhulpsystemen wil Europa het aantal verkeersslachtoffers beperken
Wel is waar dat ADAS niet vanzelf bijdragen aan de verkeersveiligheid. Hoe groot die veiligheidswinst uiteindelijk zal zijn, is sterk afhankelijk van hoe automobilisten hun gedrag aanpassen aan het rijden met deze systemen, staat in het SWOV-rapport Veiligheidseffecten van rijtaakondersteunende systemen. In het rapport beschrijft SWOV van 14 geavanceerde systemen wat er in de literatuur bekend is over het veiligheidseffect. Geen van de onderzochte systemen lijkt een negatief effect te hebben op de verkeersveiligheid. Wel zijn er indicaties dat het ene systeem een groter positief effect heeft dan het andere.
Gedrag veranderen
Geavanceerde rijtaakondersteunende systemen kunnen ook het gedrag van de bestuurder veranderen. Een bestuurder kan bijvoorbeeld ten onrechte denken dat nu het systeem in zijn of haar auto zit, hij of zij zelf niet meer zo goed hoeft op te letten en gemakkelijker onder het rijden andere dingen kan gaan doen. Dit wordt gedragsadaptatie genoemd. En daarbij functioneren sommige ADAS niet in bepaalde omstandigheden. Zo functioneren Lane Departure Warning systemen alleen goed als ze de belijning kunnen ‘zien’.
Autoprijzen
Het is nog niet duidelijk hoe al die extra veiligheidssystemen de autoprijzen gaan beïnvloeden, maar de algemene verwachting is dat de prijs er gemiddeld door zal stijgen. Bovendien wordt autorijden ook duurder. Extra opties betekenen immers extra gewicht en dat wordt doorberekend in de belasting (BPM).
Schadeherstel
Wel zullen meer ADAS gevolgen hebben voor schadeherstel. Uit onderzoek van BOVAG blijkt dat we door ADAS bijna een kwart minder schade gaan rijden, maar als je schade hebt, dan wordt het meteen wel duurder om de auto te laten herstellen.
Er blijken vier rijhulpsystemen die een duidelijke impact hebben op het beperken van autoschade en voor elk van deze ADAS is de penetratiegraad geprognotiseerd met een laag, hoog en realistisch scenario. Van alle nieuw verkochte auto’s in 2018 was 45 procent reeds uitgerust met een automatisch noodremsysteem (Automatic Emergency Braking; AEB) en zonder verplichtstelling door de (Europese) overheid zal in 2030 zo’n 90 procent van alle nieuwe auto’s hierover beschikken. Dat resulteert in 11 procent minder schades en 5 procent minder omzet.
Afname
Systemen voor dodehoekdetectie en rijstrookassistentie zorgen elk voor een afname van 5 procent in het aantal schades en 1 procent omzetdaling , terwijl automatisch inparkeren leidt tot een schadedaling van 5 procent en een omzetafname van 3 procent. Dit alles gecombineerd leidt tot een verwachte daling van 23 procent in het aantal schadegevallen en 9 procent minder omzet voor werkplaatsen van auto- en schadeherstelbedrijven.
Specialistische kennis
Reparatie of vervanging van ADAS betekent in toenemende mate dat specialistische kennis en kunde vereist is. Bumpers, grilles, autoruiten en andere onderdelen zijn namelijk uitgerust met sensoren, radars en camera's die na demontage en montage weer opnieuw ingeregeld en gekalibreerd moeten worden. Daarvoor is tevens speciale apparatuur nodig.
Kalibreren
De technologie heeft ook effect op reguliere werkzaamheden in de schadewerkplaats, aangezien het (opnieuw) monteren van een bumper of trekhaak, of het plaatsen van een nieuwe voorruit kalibratie (kalibreren is het vergelijken van een systeem of apparaat met een standaard om de eigenschappen vast te stellen) kan vereisen. Het is dus meer werk met meer gereedschap.