Er valt nog veel winst te halen op gebied van verkeersveiligheid
Vorig jaar verloren binnen de EU naar schatting 18 800 mensen het leven in een verkeersongeval, een nog niet eerder getoonde daling met 17 procent ten opzichte van 2019. In 2020 kwamen dus bijna 4 000 minder mensen om het leven op de EU-wegen dan in 2019.
Tussen 2010 en 2020 daalde het aantal verkeersdoden binnen de EU met 36 procent. De doelstelling voor dat decennium, een daling met 50 procent, werd dus niet gehaald. Met 42 verkeersdoden per miljoen inwoners is de EU echter nog steeds het continent met de veiligste wegen ter wereld.
Inmiddels wordt steeds meer duidelijk dat nul verkeersdoden een utopie is. Steeds meer wetenschappers zijn ervan overtuigd dat zolang er verkeer is er verkeersslachtoffers te betreuren zijn. Dat is ‘part of the deal.’ Maar dat wil niet zeggen dat de EU de komende jaren de boel de boel laat. In het eind vorig jaar verschenen ‘EU-beleidskader voor verkeersveiligheid 2021-2030 - Volgende stappen op weg naar “Vision Zero’ staat een aantal uitgangspunten waarvan de EU meent dat er de komende nog negen jaren slagen moeten worden gemaakt. We nemen ze hieronder door.
Weginfrastructuur en wegomgeving
Weginfrastructuur en de wegomgeving spelen volgens ramingen een rol in meer dan 30 procent van alle ongevallen. Goed ontworpen en goed onderhouden wegen kunnen het risico op verkeersongevallen verlagen, en “vergevingsgezinde” wegen.
Volgens de effectbeoordeling van de Commissie hebben deze nieuwe regels het potentieel om tegen 2030 tot 3 200 levens te redden en 20 700 zwaargewonden te voorkomen.
Veilige voertuigen
Innovaties op het gebied van voertuigtechnologie kunnen helpen om zowel het risico op ongevallen als de ernst van ongevallen te beperken. Volgens conservatieve ramingen zal de begin 2019 overeengekomen herziening van de verordening betreffende de algemene veiligheid tegen 2030 minstens 7 300 levens redden en 38 900 zwaargewonden voorkomen, en tegen 2037 zelfs 25 000 levens en 140 000 zwaargewonden.
Veilig weggebruik
Veilig weggebruik is de derde pijler voor het voorkomen en beperken van het aantal doden en zwaargewonden bij ongevallen.
Veilige snelheid
Ongeveer een derde van alle dodelijke ongevallen zijn (gedeeltelijk) te wijten aan overdreven of onaangepaste snelheid. Uit onderzoek blijkt dat bij overschreden snelheid het risico om betrokken te raken in een ongeval 12,8 keer groter is.
Rijden onder invloed
Het probleem van rijden onder invloed van alcohol is moeilijk te kwantificeren, maar volgens realistische schattingen speelt alcohol een rol in ongeveer 25% van alle dodelijke verkeersongevallen. De omvang van het geneesmiddelen- en drugsgebruik achter het stuur is nog moeilijker vast te stellen. Uit onderzoek is echter gebleken dat rijden onder invloed van bepaalde voorschriftplichtige geneesmiddelen en illegale drugs het risico op ongevallen met een factor 2 tot 7 kan vergroten.
Afleiding tijdens het rijden
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat afleiding tijdens het rijden, met name door mobiele apparaten zoals smartphones, maar ook door in het voertuig geïntegreerde elektronische systemen, in belangrijke mate bijdraagt tot ongevallen. Uit onderzoek is gebleken dat bellen het risico op een ongeval met 12,2 keer doet stijgen, en sms'en met 6,1 keer.
Veiligheidsgordels
Uit een raming op basis van gegevens uit de Europese CARE-gegevensbank is gebleken dat nu reeds ongeveer 5 700 levens per jaar worden gered in de EU door het gebruik van veiligheidsgordels en kinderbeveiligingssystemen, en dat nog eens 2 800 levens zouden kunnen worden gered als alle inzittenden van auto’s een veiligheidsgordel zouden dragen.
Valhelmen
Het gebruik van valhelmen door motorrijders en bromfietsers kan het aantal dodelijke letsels sterk doen afnemen. Als alle bestuurders van gemotoriseerde tweewielers een helm zouden dragen, kunnen naar schatting 206 levens per jaar worden gered.