'De FAM moet ook weer die
ondernemersclub worden'
Roger Keijbeck is ‘back in town'. Na zijn afscheid als voorzitter van BOVAG nu alweer zeven jaar geleden (hij was voorzitter van 2008 tot en met 2014) en een periode zonder bestuursfuncties, is de ondernemer uit Limburg (Susteren) sinds begin dit jaar voorzitter van de FAM. Iedereen die hem kent weet: hij zit vol ambitie. En iedereen die hem nog niet kent: Keijbeck heeft heldere standpunten en gaat recht op zijn doel af. We legden Keijbeck een aantal vragen voor over zijn nieuwe rol.
Waarom heb je je verkiesbaar gesteld voor het voorzitterschap van de FAM, waarvan je nadat je je lidmaatschap van BOVAG opzegde lid werd?
“Mij is meerdere malen gevraagd om bestuurlijk iets te doen binnen de FAM, maar ik was te druk met mijn eigen onderneming en met het inwerken van mijn kinderen om de zaak over te nemen. Als ik iets doe, wil ik het goed doen en daar had ik geen tijd voor. Inmiddels hebben mijn kinderen het bedrijf overgenomen en sinds twee, drie jaar heb ik mijn handen weer min of meer vrij. En ik heb er ook de energie voor om wat te doen voor de branche.”
Heb je het bestuurlijke gemist?
“Soms wel. Soms hoorde ik dingen die al waren besloten en dan vond ik het niet leuk dat ik daar geen inbreng in had. Dan vraag ik me af - zo zit ik nu eenmaal in elkaar - waarom het niet zo of zus is gegaan. Dus ja, dat heb ik weer gemist.”
Je had ook lekker kunnen gaan hobbyen of weet ik veel wat. Wat is dan die drang om per se iets te willen betekenen voor de branche?
“Dat zit in mij. Ik ben iemand die graag wil meepraten over de branche en ik heb een visie waar het heen moet en over de toekomst. In mijn BOVAG-tijd heb ik altijd geprobeerd het beste voor de branche te bereiken en dat wil ik nu weer doen namens de FAM.”
'Ik denk dat er zaken op de branche afkomen die we nu nog niet kunnen inschatten'
Je bent nu voorzitter van de FAM, een organisatie van 31 grote opleiders. Is dat wezenlijk anders dan de BOVAG?
“Binnen BOVAG heb je te maken met grote en kleine rijscholen en dat is soms best een spanningsveld. Bij de FAM heb je te maken met nu 31 grote opleiders en grote opleiders staan per definitie anders in bepaalde zaken dan kleine ondernemers.”
Wat zijn je ambities als voorzitter?
“Wij willen, want ik doe het niet alleen, maar met mijn medebestuursleden, de FAM als brancheorganisatie op de kaart houden, maar we willen vooral de komende periode de FAM als ondernemersvereniging weer nadrukkelijker op de kaart zetten. De FAM is groot geworden als club van ondernemers die bij elkaar komen en het hebben over hoe je elkaar bij het ondernemen versterkt. Gezamenlijke inkoop, elkaar helpen bij bepaalde vragen, dat soort dingen. De laatste jaren is FAM steeds meer een brancheorganisatie geworden die wat te zeggen heeft in de branche. Dat is goed en dat willen we vooral zo houden, maar die echte ondernemersgeest moet weer terugkomen. Gezamenlijk dingen aanpakken.”
“Hier zijn twee belangrijke redenen voor. De eerste is dat je binnen de FAM nu ziet dat veel rijscholen worden of zijn overgenomen door de volgende generatie. Er komen steeds meer jonge ondernemers. Dat is onze toekomst en die toekomst wil ik veiligstellen, net zoals ik dat binnen mijn eigen onderneming heb gedaan.”
“De tweede reden is dat ondernemers zich ervan bewust moeten zijn dat ze hun leven lang moeten blijven leren om een betere ondernemer te worden. En dat doe je beter en makkelijker met elkaar.”
Als een van je eerste ambities heb je ook genoemd dat de FAM zich moet aansluiten bij de EFA, de European Driving Schools Association (EFA), de Europese koepel van brancheorganisaties in de rijscholensector. Waarom is dat zo belangrijk?
“Omdat er steeds meer zaken Europees worden besloten. Laat ik twee dingen noemen uit mijn BOVAG-tijd die dit verduidelijken. Het CBR wilde destijds voor het AM-examen zowel een automaat- als een schakelexamen instellen. Dat was nergens in Europa, maar het CBR zag dat helemaal zitten. Omdat ik toen bij de EFA zat, heb ik dat uitgezocht en ik heb de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings, ook een Limburger, uitgelegd dat dit geen goed idee was en dat het ook nergens in Europa was. Op basis daarvan heeft het ministerie daar een stokje voor gestoken en besloten dat er voor de bromfiets één rijbewijs moet komen. Met dank aan mijn kennis uit de EFA.”
“Tweede voorbeeld is de automaatcode. Het CCV wilde destijds ook weer een schakel- en een automaatrijbewijs en binnen de EFA is dat besproken en op basis daarvan is ook dat niet doorgegaan. Ik wil daarmee allen maar zeggen dat je alert moet zijn op wat er Europees gebeurt.”
“Momenteel wordt er gewerkt aan de Vierde Europese Rijbewijsrichtlijn en ik wil bij de besluitvorming daarover vooraan zitten zodat ik aan knoppen kan draaien.”
Mooi allemaal, maar waarom hoort de buitenwacht zo weinig van de EFA?
“Ik hoor er genoeg over. Ik heb contact via LinkedIn en ook met de voorzitter en vicevoorzitter en ik volg nauwlettend wat er binnen de EFA gebeurt. Het is vooral een lobbyclub en over lobbywerk hoor je per definitie weinig.”
Uit onze informatie blijkt dat er namens een land maar één organisatie kan zijn aangesloten bij de EFA en dat is op dit moment de BOVAG. Gaat de FAM de BOVAG vliegen proberen af te vangen?
“Het antwoord op de vraag of er maar één organisatie per land lid mag zijn kan worden beantwoord met ja en nee. Ja, want dat ligt ergens vast, maar nee, want in de praktijk blijkt bijvoorbeeld Hongarije met twee organisaties te zijn aangesloten. Ik heb dit even geparkeerd totdat Arno Smits is benoemd tot voorzitter van BOVAG Rijscholen (dat is inmiddels sinds 25 maart het geval-red.) en ik wil dit heel graag met hem bespreken om de samenwerking te zoeken. Ik kan me niet voorstellen dat er iemand tegen twee brancheorganisaties namens Nederland binnen de EFA is. Twee stemmen op dat niveau, daar is niets mis mee.”
Momenteel telt de FAM 31 leden. Heb je ook de ambitie om dat aantal te laten groeien?
“Ja, zeker. Mijn filosofie is, en dat heb ik ook tegen de leden gezegd tijdens mijn rede in de aanloop naar de verkiezingen, dat rond 80 procent van de grote professionele rijscholen lid moet zijn van de FAM. Over welk aantal je het dan hebt? Ik denk dat er rond honderd professionele grotere rijscholen zijn, dus dan zou je het over een ledenaantal van uiteindelijk rond de 80 hebben. Maar laten we het houden op een verdubbeling van het huidige aantal.”
Betekent dat dat definitief afscheid wordt genomen van het ballotage-idee binnen de FAM?
“Daar is al veel in veranderd. Als je lid wilt worden van de FAM moet je in drie categorieën lesgeven, je moet minimaal 40 examens per categorie afnemen en je moet over een receptie en een theorielokaal beschikken. Voorheen was het zo dat er ook een afstand van minimaal 25 kilometer moest zijn tot het volgende FAM-lid, maar die is al enige tijd vervallen. In principe kunnen leden nu andere rijscholen die voldoen aan deze criteria niet meer tegenhouden, mits er grondige en zwaarwegende redenen zijn om iemand niet toe te laten.”
Heb je het idee dat veel van die ondernemers momenteel staan te trappelen om lid te worden van de FAM?
“Ja, dat idee heb ik wel. Nadat ik ben gekozen tot voorzitter hebben zich al vier nieuwe leden aangemeld. In onze begroting hebben we rekening gehouden met een groei van vijf, zes rijscholen per jaar. Voor het eerste jaar hebben we er nu al vier.”
Toen het CBR bekendmaakte dat het vanaf 1 april alleen nog examens op naam reserveert, kwam de FAM meteen in het geweer en daarbij werd met een helder standpunt de publiciteit gezocht (zie het verhaal over het CBR elders in deze editie-red.). Meteen gas geven dus. Wordt dat ook onderdeel van het nieuwe beleid van de FAM, dat je direct meldt en laat zien waarvoor je staat?
“Ik denk niet dat dit nieuw beleid is, maar dat ook Ruud Rutten meteen op de trom had geslagen. Wat eraan voorafging is namelijk het volgende: op 3 maart ben ik voorzitter geworden en toen bleek dat er vanuit het CBR een aantal belangrijke zaken op ons afkwamen, maar die waren onder embargo meegedeeld. Ik was daar niet blij over. Ik snap dat er soms iets onder embargo moet blijven, maar ik ben gekozen door mijn leden: het is mijn taak voor hen op te komen en daarvoor moet ik zaken kunnen terugkoppelen. Ik heb toen besloten dat ik deze zaken zou voorleggen aan de leden. Dat is gebeurd en tijdens die vergadering hebben de leden gezegd dat dit besluit hun enorm hard zou raken en dat men vindt dat de grens is bereikt. De FAM-leden hebben namelijk het idee dat ze door dit besluit niet meer kunnen ondernemen: ze worden dus in het hart van de organisatie geraakt. Op basis daarvan is gezegd dat er nu een duidelijk statement moest komen en dat is wat er is gebeurd. Dus het is geen nieuwe koers, maar de grens is gewoon bereikt.”
We nemen aan dat in voorkomende gevallen vaker zal gebeuren?
“Ik snap dat er dingen onder embargo moeten blijven, maar als er belangrijke zaken zijn en ik weet dat al drie weken, dan ga ik dat geen drie weken voor onze leden onder de pet houden. Dat vind ik te lang.”
Heb jij of hebben de leden van de FAM het idee dat ze onevenredig hard worden geraakt door het besluit van het CBR om alleen nog examens op naam te kunnen reserveren?
“Ja. Het is heel helder. Wij hebben als ondernemers op basis van een bepaald beleid aannames gedaan, een planning gemaakt, medewerkers aangenomen, voertuigen ingekocht en offertes uitgebracht. Dat is wat ondernemen is en daar zijn we mee doorgegaan. Maar dat wordt nu heel moeilijk gemaakt. Een goed voorbeeld is dat de FAM-opleiders mensen in dienst hebben genomen die worden opgeleid om in de toekomst een bijdrage te kunnen leveren aan de onderneming. Maar door dit verhaal wordt opeens alles anders. Daardoor dreigen wij in de problemen te komen en dat kan gewoon niet.”
Ik hoor de kleine ondernemers al brommen: dat het een keus is om een grote onderneming te willen zijn.
“Dat zal best. De kleine ondernemers hebben er ook geen problemen mee en dat vertelt eigenlijk het verhaal. Maar wij zitten er voor onze leden en voor hen moeten wij opkomen. En vergis je niet hè. Als dit beleid wordt doorgezet is er een reële kans dat wij mensen moeten ontslaan. Denk je dat de branche daar op zit te wachten? Ik denk het niet.”
Heb jij het idee dat veel van jouw leden in zwaar weer zitten?
“De hele branche zit in zwaar weer. Eén voorbeeld: momenteel staat het motorseizoen voor de deur. Als je pas na 1 augustus theorie-examen kunt doen voor het motorrijbewijs dan is het motorseizoen al voorbij. Dan hebben we met z’n allen een groot probleem. En dan wil ik het nog niets eens hebben over de motorrijscholen, want die zijn in één klap klaar.”
“Weet je wat ook zorgelijk is? Dat er in de media allerlei verhalen rondgaan over het afschaffen van de tussentijdse toets en het faalangstexamen. Dat is helemaal niet aan de orde, maar is genoemd als optie op het moment dat de branche niet met een oplossing komt voor het lage slagingspercentage. Er is dus nog niets besloten, maar alle rijscholen worden er al mee geconfronteerd. Bij alle leden van de FAM zijn de medewerkers aan de balie elke dag uren bezig om mensen bij te praten over de werkelijke situatie. Dat is echt van de zotte. Ik ben niet zo van het vingertje wijzen, maar ik vind wel dat de communicatie van het CBR hierin is tekortgeschoten.”
Je noemt het zelf al: de branche moet met een plan komen om het slagingspercentage op te krikken. Eind mei al 54 procent. Is dat haalbaar?
“Zeker niet op zo’n korte termijn. Als je een instructeur in dienst hebt die slecht presteert dan moet je daar aan werken en dan heb je niet binnen twee maanden het probleem opgelost. Dat het slagingspercentage rond de 50 procent ligt is ook niet iets van het laatste jaar, maar geldt al decennialang en dat ga je niet binnen twee maanden omhoog krijgen. Misschien iets, maar geen 4 procent. Ik wil er alles aan doen en de branche moet er alles aan doen en ik sta pal voor kwaliteit, maar het moet wel een reële opdracht zijn. Los daarvan: ik neem aan dat het plan van de commissie-Roemer al een goede aanzet geeft tot een verdere professionalisering, dus er wordt al aan gewerkt.”
Hoe denk je dat de branche er over een half jaar bijstaat?
“Ik denk dat er zaken op de branche afkomen die we nu nog niet kunnen inschatten. Neem de theorie. Als Rutte had laten weten dat we weer hadden kunnen starten of als er uitzicht is op een datum dat je weer kunt starten, dan heb je perspectief. Maar voor hetzelfde geld wordt dit nog een paar keer verlengd en dan worden de problemen alleen maar groter."
"Hoe dan ook: op enig moment kunnen we weer starten met theorie en dan gaan we een enorm probleem krijgen met de vraag. En wat denk je van alle ondernemers die betalingen vooruit hebben geschoven? Dat is uitstel hè, geen afstel en ik heb geen beeld wat de gevolgen daarvan zijn. We zijn hier voorlopig nog niet klaar mee.”
Is dit nou een vervelend moment om als voorzitter in te stappen of is het juist een leuke tijd om aan de knoppen te kunnen draaien?
“Wat is nou een goed moment om ergens in te stappen. Is dat er? Ruud zou al een jaar eerder stoppen en als ik destijds voorzitter zou zijn geworden had ik de hele coronacrisis over me heen gehad. En stap ik over een jaar in, dan is er misschien weer wat anders. Ik ben nu ingestapt en moet nu dealen met de zaken die er liggen.”
Is ondernemen in deze tijden nog steeds leuk?
“Absoluut, ondernemen is altijd leuk. En er zijn ook kansen. Als je nu ziet al die cursussen en bijeenkomsten via Zoom en Teams. Twee jaar geleden dacht daar toch niemand aan. Toen ik voorzitter was van de BOVAG kwam bij elke bestuursvergadering iedereen naar Bunnik. Nu doe je het vanuit huis en dat gaat net zo goed.”
Is er nog iets waarvan jij je afvraagt waarom daar niets over wordt gezegd?
“Ja. Ik ben heel benieuwd hoe het CBR omgaat met kandidaten die zichzelf aanmelden voor een theorie- en een praktijkexamen. Wij krijgen quota en noem het allemaal maar op, maar gaat het CBR daar ook mee stoppen? Het is altijd een doorn in het oog geweest van de branche dat dit mogelijk is en ik vraag me af hoe het CBR daarmee omgaat? Krijgen wij 50 procent van 50 procent?”
