Diepe sporen door lockdown, maar hoe diep weet niemand
Brancheorganisaties houden langzamerhand rekening met vergaande gevolgen als gevolg van deze tweede lockdown, maar wat deze tweede uiteindelijk teweeg gaat brengen in de branche weet niemand. De vooruitzichten zijn in elk geval niet geweldig, en dat is een eufemisme. Het enige positieve is dat het aantal aanmeldingen van nieuwe leerlingen blijft stijgen, maar daarvan is vervolgens weer de vraag wat daarvan de gevolgen zijn bij een dan ongetwijfeld overbelast CBR.
Rijschoolhouders zijn niet de enigen die in de shit zitten door corona. Lang niet zelfs, maar het is niet eens een schrale troost. Hoe dan ook is duidelijk dat elke dag dat deze lockdown duurt - en die is inmiddels opgerekt naar in elk geval 2 maart - steeds meer rijschoolhouders in de financiële problemen komen. Het gaat om de hoeveelheid vet die je op je botten hebt, hetzij zakelijk, hetzij privé, hetzij beide. Bij iedereen gaat het vet eraf en iedereen die geen vet meer over heeft, krijgt het steeds zwaarder.
Steun overheid
Een van de grote problemen is dat veel rijschoolhouders, zzp'ers met name, niet in aanmerking komen voor steun van de overheid. Bij de TOZO-regeling (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) bijvoorbeeld telt het partnerinkomen mee. Als het huishoudinkomen boven het sociaal minimum komt kunt u, net als bij TOZO 2, geen aanspraak maken op de TOZO 3-uitkering levensonderhoud. En ook voor de TVL-regeling (Tegemoetkoming Vaste Lasten) komen de meeste rijschoolhouders niet in aanmerking.
In kaart gebracht
BOVAG Rijscholen heeft onlangs in kaart gebracht welk probleem er is met welke regeling en die informatie.
Probleem NOW (Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid): De huidige lockdown valt binnen meerdere kwartalen en werd pas op 14 december bekendgemaakt. Door de huidige systematiek op basis van kwartaalbasis worden verliesmakende
maanden gedempt door periodes waarin na heropening met extra inzet (kosten) weer omzet is
gemaakt. Dit heeft tot gevolg dat de uitkering lager is en in sommige gevallen de ondergrens
van omzetderving (20%) niet eens wordt gehaald.
Oplossing: toekennen 100% bij zogeheten voorschotverlening, aanvragen op of vóór 13/12/20 kunnen nog worden gewijzigd qua periode en eerder openstellen van de aanvraagmogelijkheid NOW 3.2 (eerder dan 15 februari).
Probleem TVL (Tegemoetkoming Vaste Lasten): Ondanks de opgelegde lockdown in december kunnen contactberoepen – in casu rijinstructeurs - gegeven de kwartaalbasisgrondslag - ondanks fors omzetverlies toch niet in aanmerking komen voor een vergoeding.
Oplossing: Toekennen 100% bij zgn. voorschotverlening, verstrek voor rijscholen/contactberoepen (op basis van SBI-code) een eenmalige toeslag in de TVL Q1 vanwege de onverwachte sluiting in december, want zij zijn voor de tweede keer in elf maanden stilgelegd.
Probleem TOZO (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers): door de introductie van de partnertoets kan een deel van de rijinstructeurs geen gebruikmaken van deze regeling, dit in tegenstelling tot de eerdere TOZO.
Oplossing: Het schrappen van de partnertoets, juist om de fragiele positie van zelfstandig ondernemers nu te versterken om de tweede lockdown te overleven, ligt voor de hand. Op basis van een motie is de Tweede Kamer hiermee akkoord gegaan. Moties met deze strekking zijn verworpen.
Probleem TONK (de regeling Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten): BOVAG dringt aan op een versnelde invoering van de nieuw aangekondigde TONK. De huidige planning van de regering is dat alle gemeenten per 1 maart gereed zijn. BOVAG dringt aan op streefdatum 1 februari, zoals het kabinet eerder aangaf.
Op pagina 4/5 staat een overzicht van de resultaten van de beraadslaging in de Tweede Kamer op 29 januari.
Voor en achter de schermen
Inmiddels wordt zowel voor, met brandbrieven (LBKR en BOVAG), als achter de schermen (VRB dat kiest voor stille diplomatie en natuurlijk geldt dit ook voor de andere organisaties, naast de brandbrieven) door iedereen stevig ingepraat op Kamerleden en iedereen die ertoe doet in Den Haag om de maatregelen aan te passen en zo de pijn te verzachten. Dat is goed. Tot op heden is er nog weinig resultaat geboekt, maar wat niet is, kan nog komen. Voor de meeste gedupeerden die kunnen aantonen dat ze in de problemen komen, ligt de zogenoemde TONK-regeling in het verschiet (zie ook pagina 4/5).
We namen met de voorzitters van de brancheverenigingen de huidige situatie door en kijken met hen ook naar de toekomst.
Jos van Zuylen (VRB):
'Het blijft gissen hoe dit gaat aflopen'
Jos van Zuylen, voorzitter VRB: "We krijgen langzamerhand steeds meer signalen van ondernemers die zich afvragen of ze nog zullen bestaan en ook van ondernemers die het water tot of zelfs al over de lippen staat. Maar niemand loopt daarmee te koop. Het blijft gissen hoe dit allemaal gaat aflopen, maar je hoeft geen wetenschappelijk onderzoek te doen om te snappen dat dit gevolgen gaat hebben en dat, hoe langer de situatie duurt, hoe moeilijker het gaat worden."
Van Zuylen bereiken vooral berichten van kleine rijscholen die in de penarie zitten, maar dat is op zich niet vreemd aangezien bij de VRB vooral veel kleine(re) rijscholen zijn aangesloten. "Als er koppen gaan rollen dan zullen die bij alle typen ondernemers vallen, maar ik denk dat grote ondernemers daar niet mee te koop gaan lopen."
Bevreesd
Hij is er wel bevreesd voor dat ondernemers geld uitgeven dat ze hebben, maar wat eigenlijk 'schijngeld' is. Een goed voorbeeld zijn ondernemers die in december een pakket hebben verkocht, na de lockdown moeten 'leveren', maar wellicht dit geld al hebben opgesoupeerd om het hoofd boven water te houden. "Dat is een begrijpelijke reactie, is niet verstandig, maar die berichten bereiken ons ook. En dan rolt er weer een nieuw probleem achter de lockdown aan."
Niet ongerust maken
Van Zuylen wil overigens oppassen met al te alarmerende woorden, want hij wil de consument niet ongerust maken. Immers, hoe dan ook wordt er weer een keer gelest en de consument moet er dan vertrouwen in hebben dat er ook gelest kan worden. "Veel ondernemers, en dat geldt ook voor mijzelf, merken dat het aantal aanmeldingen van nieuwe leerlingen blijft toenemen en we willen die natuurlijk allemaal kunnen bedienen."
Na de lockdown
Vraag is ook welke situatie ontstaat nadat de lockdown is opgeheven. "Natuurlijk willen we allemaal zo snel mogelijk weer lesgeven. Maar de achterstanden zijn inmiddels zo enorm dat ik me afvraag hoe zich dat gaat ontwikkelen. Na de eerste lockdown heeft iedereen het razend druk gehad, waardoor er in elk geval wat tijd was om weer wat aan de reserves te bouwen. Maar hoe dat nu zal gaan, ik weet het niet."
Alles bij elkaar denkt Van Zuylen dat de sector hier zomaar een jaar of misschien wel langer last van zal hebben. "Als je ziet hoe de wachtlijsten oplopen, dan denk ik dat we hier mogelijk pas eind volgend jaar vanaf zijn."
Jos Post (LBKR): 'We zijn hier echt nog niet vanaf'
Jos Post, voorzitter LBKR, ziet inmiddels ook de pijn in de branche toenemen. "Mijn gevoel zegt dat het grootste acute probleem nu zit bij de kleine rijschoolondernemer, bij de zzp'er, omdat die met een beetje pech niet in aanmerking komt voor en van de regelingen. We hebben allemaal te maken met vaste bedrijfskosten, maar ook met een hypotheek of huurkosten; dat loopt allemaal door en als je dan geen steun krijgt dan gaat het snel met eventuele reserves. Ik geef het je te doen."
Water tot over de lippen
Ook Post kent ondernemers die hebben laten weten dat het water tot over de lippen staat. "Helaas zijn die er. Dat baart me ernstig zorgen en we werken er keihard aan om hier wat aan te doen. Zo direct heb ik weer een onlinemeeting over dit onderwerp."
Over een mogelijk probleem met reeds ontvangen 'pakketgeld' zegt Post: "Ik hoop dat ze het niet al uitgeven, maar ik sluit het niet uit. Dat is dan een na-effect dat zich zal doen voelen op het moment dat we weer gaan starten. Er zijn ook ondernemers die uitstel van betalingen hebben aangevraagd en gekregen. Dat snap ik ook, maar iedereen moet wel beseffen dat het uitstel is en geen afstel. Ooit zal je het moeten betalen. We zijn hier echt nog niet vanaf."
Frank Hoornenborg (BOVAG): 'Alle ondernemers hebben het zwaar, van groot naar klein'
"We vernemen van veel leden dat ze moeite hebben om deze periode financieel door te komen. Bij eenmanszaken valt bijvoorbeeld de TOZO ongunstig uit en omdat er weinig perspectief is, resulteert dat ook in veel onrust. De nieuwe routekaart geeft enige helderheid en houvast, waaruit we kunnen opmaken dat de contactberoepen vooraan staan om weer open te mogen als er nieuwe versoepelingen worden aangekondigd."
Alle ondernemers
Volgens Hoornenborg is er geen scheidslijn tussen de ondernemers die wel en die er niet door worden getroffen. "Alle ondernemers hebben het zwaar, van groot naar klein. Vergeet niet dat de steunmaatregelen de (loon)kosten bij lange na niet volledig dekken en dat de uitgestelde belastingen op termijn toch betaald moeten worden. Intussen komt er gewoon geen omzet binnen en dan zal het nog lange tijd duren voordat er weer wat geld toegevoegd kan worden aan de reserves of de gemaakte schulden afbetaald zijn. De inschatting bij mij is dat de zzp’ers zich momenteel meer roeren omdat die nu eenmaal direct getroffen worden door de ongunstige TOZO-regeling en omdat het TVL-loket nog niet open is voor Q1-2021. De grote ondernemingen worden ook hard getroffen, maar daar zal de schade meer op de langere termijn zijn. De NOW en uitstel van belastingenbetalingen houden de rijscholen met personeel momenteel op de been."
Niet te overzien
Hoornenborg meent dat nu nog niet valt te overzien wat dit allemaal op de langere termijn tot gevolg zal hebben en hoe lang de naweeën voelbaar zullen zijn. "Dat is niet te overzien. Er wordt nu vooral gekeken naar de uitstelexamens die voorrang hebben. Voor nieuwe leerlingen is er een wachttijd om te kunnen lessen en door de te verwachten lange reserveringstermijnen voor zowel de theorie als de praktijk is een stabiele planning die aansluit op een toets of examen moeilijk dan wel onmogelijk te realiseren. Naast de uitvoeringsproblematiek zouden er ook maatschappelijke problemen kunnen ontstaan. Schoolverlaters kunnen nu immers geen rijbewijs halen en dat kan invloed hebben op hun kansen op de arbeidsmarkt."