Langetermijnvisie ontbreekt nogal eens
Hoe ziet de rijschoolbranche eruit over 25 jaar? Bestaat het vak van rijinstructeur nog over 25 jaar? Hebben rijscholen nog bestaansrecht als auto’s autonoom rijden? Hoe ziet de rijopleiding eruit over 25 jaar? Die vragen stel ik mezelf vaak. Helaas kan ik niet in de toekomst kijken, maar toch is het belangrijk om over deze vragen na te denken.
Alle bewegingen die op dit moment in onze branche gemaakt worden zijn voor de zeer korte termijn, korte termijn en soms de middellange termijn. Maar de langetermijnvisie ontbreekt nogal eens.
Het is enigszins logisch dat de langetermijnvisie ontbreekt. Voor de meeste rijschoolhouders en rijinstructeurs is de lange termijn niet van toepassing, dan hopen ze al gepensioneerd te zijn. Met andere woorden, onze branche is (al lange tijd) aan het vergrijzen. In het openbaar vervoer en de transportbranche is er dezelfde problematiek. Vaak hoor je dan dat het vak niet interessant genoeg is, niet actief genoeg (hele dag zitten) en er geen droog brood mee te verdienen is. Enz enz.
Maar wellicht is juist het ontbreken van toekomstperspectief op de lange termijn wel een van de oorzaken van vergrijzing.
Hoe zien de jonge instructeurs en jonge ondernemers de toekomst van onze branche? Met een aantal mede jonge Fammers ben ik gaan brainstormen over de lange termijn visie.
Gelukkig is er in ieder geval nog toekomstperspectief volgens ons! Al zullen de opleiding en de branche er wel anders uit komen te zien. Belangrijkste factor hierin is natuurlijk de zelfrijdende auto. Wat kan deze zelfrijdende auto allemaal over 25 jaar? Volgens ons kan deze zelfrijdende auto alles wat wij nu ook kunnen met een auto. Maar een belangrijkere vraag is: wat mag de zelfrijdende auto allemaal over 25 jaar?
Wanneer gaan we als samenleving accepteren dat we het besturen van voertuigen uit handen gaan geven? Wie durft het aan om zelfrijdende auto’s toe te staan op de openbare weg en welke wettelijke status krijgen ze? Welke verzekeringsmaatschappij neemt het voortouw wat betreft het verzekeren van zelfrijdende voertuigen en wie is er aansprakelijk bij schade?
Stel dat er over 25 jaar antwoorden zijn gevonden op deze vragen, dan zal er nog steeds een opleiding bestaan. Volgens de jonge Fammers moet het gebruik van zelfrijdende voertuigen nog altijd getraind worden in de toekomst. Denk hierbij aan het overnemen van de besturing bij calamiteiten en het bedienen van de (veiligheids)systemen in het voertuig. Piloten moeten immers ook de besturing van een vliegtuig kunnen overnemen wanneer de automatisch piloot storing heeft.
Daarnaast maken de jonge Fammers de opmerking dat er vanwege de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit meer ruimte moet komen voor periodieke scholing. Vanwege de snelle ontwikkelingen zijn wij van mening dat een rijvaardigheidsbewijs behaald in 2021 zonder periodieke bijscholing niet zonder meer toereikend is voor het besturen (of overnemen van de besturing) van een voertuig uit 2046.
Gelukkig is er ook nog veel emotie als het gaat om autorijden: auto's zijn voor velen een hobby, het is ontspanning na een lange dag werken. Velen vinden het besturen van voertuigen iets moois. Welke vrachtauto of buschauffeur wil in een voertuig zitten zonder die daadwerkelijk te besturen? En dan hebben we het nog niet gehad over motorrijden als hobby.
Geven we dit plezier zomaar op voor een autonoom voertuig? De huidige generatie automobilisten, motorrijders en chauffeurs wellicht niet, maar de toekomstige generatie met meer interesse in technologie waarschijnlijk wel.
Dus, er zijn nog rijscholen en er is nog een rijschoolbranche over 25 jaar. Wellicht is de term rijles veranderd in mobiliteitsles en haal je geen rijbewijs meer maar een voertuigcertificaat. Wellicht kun je weer met 20 uur je rijbewijs behalen, zoals 25 jaar geleden. Of misschien is het wel een opleiding van 2 jaar?? Kortom, er zijn nog heel veel vragen, maar de tijd zal het leren!
Jean-Paul Lam,
vicevoorzitter FAM