Diesel heeft ook in de lesauto z'n langste tijd gehad
De Duitse onderdelenfabrikant Bosch claimde twee jaar terug dat het een doorbraak heeft bereikt in dieseltechnologie. Mooi, maar de feiten zijn dat diesel toch echt op z'n laatste benen loopt. Ook in de rijscholensector zie je dat diesel steeds minder populair wordt.
Toyota, Suzuki en Fiat Chrysler stopten als eerste met de productie van auto's die op diesel rijden, en inmiddels zijn meerdere merken gevolgd. En, als we het enten op de rijscholen, zeker niet de minste. De twee populairste lesauto's zijn de VW Polo en de VW Golf en van de eerste is helemaal geen diesel meer te koop en van de tweede alleen een prijzige met een 2.0 liter TDI. De 1.6 TDI die vorig jaar nog figureerde in de lesprijsberekening (zie pagina 8/9) wordt nieuw niet meer verkocht.
Bosch is een heel grote meneer in de automotive sector en ze weten hier goed waar ze mee bezig zijn, maar het lijkt in alles op een achterhoedegevecht dat niet te winnen lijkt.
Op zich best opmerkelijk, want de zelfontbrander is veel efficiënter dan de benzineversie. Het is dan ook niet voor niks dat diesel al jaren enorm populair is, ook in kleine auto's. Het succes begint in 1976, als Volkswagen deze motor in de kleine Golf aanbiedt. Na de oliecrisis in de jaren zeventig (ouderen weten zich deze nog te herinneren) is er behoefte aan een motor die zuiniger omspringt met brandstof. Er zijn ook nadelen, zoals meer lawaai, trillingen en uitstoot van schadelijke stoffen van met name stikstofdioxide (NOx) en roet, maar de auto-industrie heeft er veel aan gedaan om deze nadelen te elimineren.
Doorbraak
Een doorbraak was de komst van de 'common rail', waarmee de diesel zich nagenoeg gelijk gedraagt aan een benzinemotor. Ook de katalysator en roetfilter hielpen mee om de uitstoot van nadelige gassen te beperken, evenals een systeem om uitlaatgassen na te behandelen. Alle systemen bij elkaar zorgen ervoor dat de diesel zelfs tot de schoonste jongetjes van de klas behoort. Niets lijkt een nog groter succes van diesel in de weg te staan. Tot het grote dieselschandaal in 2015 losbarst.
Sjoemelen
Het omslagpunt ligt momenteel rond de 46.000 kilometer
Van Volkswagen wordt bekend dat ze jarenlang hebben gesjoemeld met de software van diesels, waardoor ze tijdens een test prima resultaten konden overleggen, maar in de dagelijkse praktijk zijn de cijfers beduidend slechter. Het is het begin van het mogelijke einde, helemaal nadat ook de milieulobby er met gestrekt been in is gegaan. Die weet de wetenschap ook aan haar zijde. Een studie legde onlangs zelfs het verband met hartaanvallen. Of dit waar is, is vers twee, maar in elk geval helpt diesel niet. Met Dieselgate ging de doos van Pandora open, om niet meer dicht te gaan.
Elektrische auto
En er is trouwens nog een oorzaak waarom de dieselmotor (en een benzine-uitvoering ook) het langzaam maar zeker aflegt: die is dat de elektrische auto steeds populairder én ook steeds goedkoper wordt. Bloomberg New Energy Finance heeft berekend dat elektrische auto's al in 2022 goedkoper zijn dan auto's met conventionele verbrandingsmotoren. De EV wordt – niet onbelangrijk voor het succes – ook steeds praktischer. Een batterij die een elektrische actieradius van 500 kilometer aankan, is straks zelfs weggelegd voor zeer betaalbare stekkerauto's. De verwachting is dat binnen afzienbare tijd snelladen – waarbij men slechts vijf minuten nodig heeft om honderd kilometer aan actieradius bij te 'tanken' – gemeengoed is.
Gevolgen
De gevolgen zijn er dan ook naar. Steeds meer landen, aangevoerd door Noorwegen, laten weten helemaal klaar te zijn met al die vervuilende auto's (ook benzine) en hebben laten weten dat er vanaf 2025 een verbod komt op de verkoop van auto's met een ouderwetse verbrandingsmotor. Het voorstel van PvdA-Kamerlid Jan Vos waarin gesteld wordt dat in 2025 fossiele brandstoffen niet meer te koop zijn in Nederland, haalde het niet. Toch stemde een meerderheid van de Kamer dit voorjaar in met de stelling dat Nederland moet streven naar het louter verkopen van emissieloze (nieuwe) auto's in 2025. Dat staat ook in het regeerakkoord van Rutte. Net zoals: 'Door het instellen van een milieuzone en het hanteren van lagere parkeertarieven voor emissieloze auto's hebben gemeenten instrumenten om de luchtkwaliteit in binnensteden te verbeteren.'
In de ban
Hier komt bij dat steeds meer steden de diesel ook in de ban doen, vooral in de binnensteden. Stuttgart, Düsseldorf, Hamburg, München, Londen, Parijs, Mexico-Stad, de staten Californië en New York en in Nederland Amsterdam, Rotterdam en Utrecht zijn enkele steden waar de diesel niet langer welkom is. En Arnhem, Maastricht en Leiden hebben vergevorderde plannen in deze richting. Een schrikbeeld voor de diesellobby is ook wat er in Oslo gebeurde. Begin vorig jaar verbood de overheid uit het niets alle diesels in de stad vanwege de zeer slechte luchtkwaliteit van dat moment. De boete voor overtreders bedraagt 165 euro.
Daling
En dat wordt gevoeld. Uit cijfers van de ACEA, de Europese koepel van autofabrikanten, blijkt dat in het eerste kwartaal van 2018 37,9 procent van de nieuwe personenauto's op diesel rijdt. Dat is een daling van 17 procent ten opzichte van de eerste drie maanden van vorig jaar. In de eerste drie maanden dit jaar zijn in de EU 1,57 miljoen dieselauto's verkocht, 322.622 minder dan in dezelfde periode vorig jaar. En in Nederland is dit niet anders. Uit cijfers van onderzoeksbureau RDC blijkt dat de verkopen van diesels in Nederland de laatste drie jaar flink zijn gedaald. Terwijl 29 procent van de nieuwe autoverkopen drie jaar geleden nog te danken was aan de diesel, zien we dat dit in 2017 gedaald is tot 17 procent.
In Nederland geldt dat 80 procent procent van het wagenpark wordt voortgedreven nadat er benzine is getankt. Diesel heeft een marktaandeel van 14 procent en LPG 1,2 procent. De laatste twee dalen ten faveure van de elektrische auto.
Omslagpunt
U kent vast de grafieken wel waarin de kosten van diesel- en benzineauto's met elkaar worden vergeleken op basis van de kilometers die op jaarbasis worden gereden. Jarenlang lag het omslagpunt tussen 25.000 en 30.000 kilometer per jaar, maar uit een analyse van leasemaatschappij ALD blijkt dat dit niet meer klopt. Sterker: het omslagpunt is inmiddels bijna verdubbeld. Volgens ALD is het vandaag de dag in bijna alle gevallen gunstiger en voordeliger om een benzineauto te verkiezen boven een diesel. Het bedrijf heeft berekend dat het omslagpunt waar een dieselauto goedkoper dan een benzineauto wordt, tegenwoordig niet meer op 35.000 kilometer, maar op 47.000 kilometer ligt. ALD heeft dit cijfer bepaald door leasetarieven en werkelijk verbruik als uitgangspunten te nemen.
Conclusie
Wat betekent dit nou allemaal voor de rijscholenbranche? Heel simpel: het verschil tussen diesel en benzine in de kosten is tegenwoordig minimaal, hoewel dat natuurlijk afhangt van het aantal kilometers dat je rijdt. Iedere rijschoolondernemer weet dat en moet zelf maar uitrekenen of hij onder, op of nog steeds boven het omslagpunt zit. Maar wat verder zeer nadrukkelijk meespeelt, is dat van veel populaire lesauto's gewoon geen diesel meer te koop is. En hoe zit het dan met elektrisch? Op dit moment zie je dat steeds meer rijschoolhouders overgaan op een elektrische auto, maar in de meeste gevallen betreft het een aanvulling op het bestaande wagenpark waar nog steeds schakelauto's de boventoon voeren. Een elektrische auto beschikt per definitie over een automatische versnellingsbak en dat maakt het voor de meeste eenkoppige rijscholen lastig. De conclusie is derhalve dat diesel in de rijscholensector z'n langste tijd heeft gehad.