Kwaliteitsimpuls rijscholenbranche kan ook CBR helpen
Bij CBR is afgelopen jaren veel misgegaan
Alexander Pechtold kijkt reikhalzend uit naar de aanbevelingen waar de nog in te stellen commissie onder leiding van Emile Roemer in het voorjaar mee gaat komen. Hij hoopt oprecht dat er wordt gekozen voor een niet-vrijblijvende kwaliteitsimpuls van de branche, want dat gaat ook het CBR verder helpen. "Wij zouden meer grip willen hebben op de rijscholen", zei hij onder andere.
Verderop in deze editie staat een analyse van 'Een jaar Pechtold bij het CBR'. Dat is hij waard, want wat je ook van hem mag denken: kleurloos is hij niet. Niet eerder had het CBR een algemeen directeur die zo uitgesproken was als Pechtold.
Duidelijk
Duidelijk is hij ook. Dat blijkt elke keer weer wanneer je hem hoort spreken, zoals maandagochtend 2 november voor de parlementaire enquête van de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU). Bij deze organisaties (niet alleen het CBR, maar ook de Belastingdienst en het UWV zijn aan de beurt om bevraagd te worden) gaat veel mis en deze parlementaire enquête moet aan het licht brengen waar het fout is gegaan en of verbeteringen mogelijk zijn.
Top van het CBR
'Op de rijscholen zouden wij veel meer grip willen hebben'
Pechtold en Jan Jurgen Huizing, directeur Bedrijfsvoering bij het CBR, spraken 's middags en Martin Kesselring, voormalig voorzitter van het CBR en een van de twee kandidaten om voorzitter te worden van de FAM, Ruud Bredewoud, senior medisch adviseur en hoofd Opleidingen, en Ingrid Castricum, divisiemanager Rijgeschiktheid, werden 's ochtends aan de tand gevoeld. Wat je noemt: de top van het CBR.
Hand in eigen boezem
Dat er bij het CBR veel is misgegaan is een understatement en het CBR is niet te beroerd om de hand in eigen boezem te steken. Voorafgaand aan de sessie, die door het CBR met gevoel voor dramatiek is aangekondigd met 'Naar hernieuwd vertrouwen', kwam er vanuit Rijswijk een schriftelijke verklaring die boekdelen spreekt:
'Wij vinden het allereerst gepast om de hand in eigen boezem te steken en kritisch naar ons eigen functioneren te kijken. We moeten achteraf concluderen dat er in het verleden niet altijd de juiste managementbeslissingen zijn genomen bij de vernieuwing van het proces van de beoordeling van de medische rijgeschiktheid. Dit is het CBR zelf aan te rekenen. Dit heeft ernstige gevolgen gehad voor onze dienstverlening, met lange wachttijden en een groot aantal verlopen rijbewijzen tot gevolg. Hierdoor is het vertrouwen in het CBR beschadigd geraakt.'
Lessen
Een van de vele lessen die Pechtold en Huizing hebben geleerd is, zo lieten ze maandagmiddag weten, dat het CBR de Tweede Kamer eigenlijk eerder zou moeten informeren over mogelijke oplossingen bij een probleem binnen de organisatie. Op die manier wordt de Kamer vroeg deelgenoot van het probleem en kan er gezamenlijk aan oplossingen worden gewerkt.
De menselijke maat
Bij de parlementaire enquête gaat het niet alleen om misstanden en verbeteringen, maar ook om wat wordt genoemd 'de menselijke maat'. SP-Kamerlid Cem Lacin vroeg aan Huizing waaruit blijkt dat het CBR het op dit gebied niet goed doet. Huizing gaf als voorbeeld het fenomeen ADHD. "Burgers die met een ADHD-aanwijzing bij ons komen om het rijbewijs te verkrijgen, moeten volgens de wettelijke regeling worden doorverwezen naar een deskundige voor een gesprek en vervolgens wordt er een rijtest afgenomen. Die wordt door heel veel klanten als disproportioneel ervaren. En ik kan me dat voorstellen, want drie kwart van hen krijgt een verklaring rijgeschikt. Het CBR heeft echter niet de mogelijkheden om vooraf te zeggen: 'bij deze klant moet dit wel gebeuren en bij deze kan dat achterwege worden gelaten.' Vandaar onze oproep om daar op een andere manier naar te kijken want daar is ruimte voor verbetering."
Giftige cocktail
Ook wilde de commissie weten waar het nou bij de afdeling Rijgeschiktheid van het CBR precies fout is gegaan. Dat is een kwestie van een giftige cocktail, zei Pechtold. Een cocktail met een reorganisatie, een aan alle kanten rammelend ICT-systeem en tot slot veel publiciteit waardoor veel meer mensen dan was verwacht opeens een keuring aanvroegen. "Wat betreft het nieuwe computersysteem: dat wordt veelal onderschat. De kosten, de doorlooptijd en veel meer zaken die daarbij komen kijken, vallen altijd tegen."
"Ten tweede is er de reorganisatie. Onder invloed van de maatschappelijke druk is er de drang om alsmaar sneller te willen werken en dan kunnen er dingen misgaan. En vervolgens kwam de publiciteit, waardoor mensen veel eerder dan noodzakelijk was zich wilden laten keuren, waardoor de werkvoorraad opliep."
"Dat dit bij Rijgeschiktheid is gebeurd, was te voorspellen in de zin dat dit een kwetsbare divisie is. Normaal gesproken kunnen wij op basis van demografische gegevens redelijk goed inschatten wat we kunnen verwachten. De werkvoorraad is normaal gesproken rond 35.000, maar die liep nu snel op."
Pechtold zei ook dat de organisatie het lek momenteel bijna boven heeft en zegde toe dat aan het einde van dit jaar de verhoudingen weer normaal zijn."
"Eigenlijk," zei Pechtold ook, "Zou het goed zijn als de organisatie een jaar rust zou krijgen. Wat je nu doet is het inwrijven van een vlek."
Politiek
Daar is ook de politiek debet aan, want elke keer als er een beetje rust is, gebeurt er wat dat de kranten haalt en duikt de politiek erop en voordat je het weet is de geest uit de fles. Het is een normale reflex van de politiek en Pechtold heeft er in zijn vorige leven ook aan meegedaan, maar of het goed is, is vers 2, zo vraagt hij zich af nu hij aan de andere kant van de lijn zit.
Meer grip
Wat bij dit alles ook meespeelt, is dat het CBR met handen en voeten gebonden is aan een aantal partners, het ministerie van IenW voorop. En daarbij ging het opeens ook over de rijscholensector.
Pechtold: "Wij zijn volledig afhankelijk van onze partners. Over de hele keten is daarbij overigens de nodige begripsverwarring. Alsof het onze medische specialisten zijn en alsof wij invloed hebben op de kwaliteit van rijscholen. Dat is natuurlijk niet zo. Wij doen anderhalf miljoen examens en toetsen, maar we kijken wel heel erg uit naar de bevindingen van de commissie onder leiding van Emile Roemer om de branche te certificeren. Dat is wat ons betreft een van de hoogtepunten volgend jaar. We kijken hiernaar en in het kader van onder andere de verkeersveiligheid vinden wij dit van groot belang, maar in zo'n discussie merk je eigenlijk dat wij buiten onze bevoegdheid treden. Maar we doen dat omdat we voor die hele keten uiteindelijk als aansprakelijke worden gezien. Zowel op het medische alsook op de rijscholen zouden wij veel meer grip willen krijgen", aldus Pechtold.