Alexander Pechtold tijdens de vergadering van de VRB eind januari.
Alexander Pechtold tijdens de vergadering van de VRB eind januari. Foto:

Alexander Pechtold:
man met een missie

Wat is dat toch dat elke uitspraak van Alexander Pechtold op hoon uit de branche kan rekenen? Natuurlijk, het is maar een klein groepje dat wild om zich heen schopt, maar toch: er zit altijd veel venijn in. In elk geval zit hij er nu een jaar en dat is een mooie aanleiding om de vraag te stellen: wat heeft een jaar Pechtold de branche én het CBR gebracht?

Op 1 november vorig jaar werd totaal onverwacht Alexander Pechtold (54) benoemd als algemeen directeur van het CBR. Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) benoemde hem na voordracht door de raad van toezicht van het CBR. Samen met operationeel directeur Jan Jurgen Huizing, die in januari 2019 aantrad, kreeg Pechtold de zware taak om puin te ruimen bij het CBR en om de organisatie weer verder te helpen.

Ronkende taal

Het CBR gebruikte een jaar geleden ronkende taal om hun nieuwe voorman aan te kondigen. “Alexander Pechtold zal van grote toegevoegde waarde zijn om het CBR door de huidige moeilijke fase bij de medische beoordelingen heen te loodsen. Daarna zal hij samen met alle medewerkers verder bouwen aan versterking van de organisatie en de dienstverlening. Hij heeft vanuit zijn langdurige politieke ervaring een uitstekend gevoel voor de complexe omgeving en de belangrijke rol van het CBR in de samenleving”, liet de organisatie weten.

Verheugd

Jan Mengelers, voorzitter raad van toezicht van het CBR (wie kent hem eigenlijk in de sector?), liet weten verheugd te zijn met de voormalige voorman van D66. “Alexander Pechtold is een verbindende persoonlijkheid die zowel binnen als buiten het CBR de rust en het vertrouwen terug kan brengen. En zo met de organisatie richting kan geven aan de verbetering van de dienstverlening en aan de opgaven voor het CBR op gebied van de verkeersveiligheid in het steeds complexere verkeer.”

'Rijscholen die de boel willens en wetens oplichten moeten worden aangepakt'

Rust nog niet weergekeerd

We kunnen in elk geval vaststellen dat die zo innig gewenste rust nog niet is weergekeerd op de burelen van het CBR. Integendeel. Het zit allemaal erg tegen, hoewel de computers tegenwoordig minder makkes vertonen dan voorheen. Maar wat we ook van Pechtold vinden, corona valt hem moeilijk aan te rekenen (ook al zouden sommigen dat best willen). De pandemie kreeg hij er op zijn toch al overvolle bordje gratis en voor niks bij, en nog op een ongelukkig getimed moment bovendien. Want op 20 februari, een kleine maand voordat in Nederland vanwege de corona de boel op slot ging, was hij voor het eerst voor heel Nederland uit zijn hol gekropen om het een en ander toe te lichten. Hij koos daarvoor het platform bij Jinek, die hij natuurlijk kende uit zijn vorige leven als politicus.

Na de zomer zorgeloos

Het moment was zo ongelukkig omdat hij en plein public beloofde dat na de zomer het CBR weer zorgeloos moest draaien. Dan waren alle problemen – en dat waren er nogal wat - opgelost en functioneerde alles weer zoals het hoort, beloofde hij zijn gastvrouw. En nogmaals, dat is niet gelukt.
Hij zei die avond trouwens nog iets dat toen niet meer dan een voetnoot leek, maar met de kennis van nu veel zegt. “Verkeersveiligheid staat bij ons voorop, laat dat duidelijk zijn”, liet hij weten. Hier komen we zo nog op terug.

In levende lijve

Veel eerder had de rijscholenbranche al kennisgemaakt met Pechtold in levende lijve. Of althans, de leden van de VRB. Tijdens de algemene ledenvergadering eind januari was Pechtold namelijk aandachtig toehoorder en natuurlijk ging het over het CBR; dat is nu eenmaal inherent aan een bijeenkomst in de rijscholensector. Hij hoorde de discussie enige tijd rustig aan, maar God hoorde hem brommen. Op een gegeven moment kon hij het niet langer aanzien en nam hij, achteloos steunend op de bar, het woord nadat eerder zijn CBR-collega’s Kim Blaauwendraat en Jaap Breur het een en ander hadden toegelicht over het vernieuwde theorie-examen.

Een lans breken

Daar wilde de nieuwe algemeen directeur het niet over hebben, maar wel over fraude bij het theorie-examen, waarover hij zei dat het CBR daar hard tegen optreedt. En hij zei nog meer belangrijks. Hij brak allereerst een lans voor de CBR-medewerkers. “De medewerkers van het CBR hebben de afgelopen periode veel voor hun kiezen gehad omdat de naam van het CBR te grabbel is gegooid. Terecht, want er is het nodige fout gegaan, maar wel slechts bij één divisie. De komende tijd gaan we daarom niet alleen de problemen die er zijn met rijgeschiktheid en het wegwerken van de enorme achterstanden die er nog steeds zijn, aanpakken, maar we gaan ook verder met de kwaliteitsslag.”

Brandstichting

Ook stond hij stil bij de brandstichting in het CBR-examencentrum in Rijswijk die vlak daarvoor had plaatsgevonden. Daarover zei hij: “Ik ben zelf destijds vier keer gezakt voor mijn praktijk, waarbij ik het niet in mijn hoofd haalde om met twee emmers benzine naar het CBR te gaan om de boel in de fik te steken. Op dit moment treffen we in de auto een afspiegeling van de maatschappij aan waar je niet altijd even vrolijk van wordt. We kunnen daar met onder andere de politie een hoop aan doen, maar we kunnen dingen niet in één keer veranderen en wij kunnen dat zeker niet alleen.”

Drie belangrijke uitgangspunten

Wie toen goed tussen de regels luisterde, kon hiermee de drie belangrijkste uitgangspunten van Pechtold destilleren: hij staat voor zijn medewerkers die de afgelopen jaren bakken ellende over zich kregen uitgestort, aan frauduleuze handelingen heeft hij een broertje dood en zal hij te vuur en te zwaard bevechten en verkeersveiligheid staat hoog in zijn vaandel. Die piketpaaltjes had hij geslagen.

Voor het CBR was de ellende nog niet voorbij. De organisatie lag al grotendeels aan diggelen, maar corona heeft niemand goed gedaan; ook het CBR niet. En daar kwam dan nog het vernietigende rapport van Pier Eringa, de huidige baas van ov-bedrijf Transdev, overheen. Die liet van het CBR weinig over: de brokstukken werden ook nog eens vertrapt.

Slecht geslapen

Slechts intimi weten of Pechtold het nog wel leuk vindt om algemeen directeur van het CBR te zijn. Maar dat hij vast weleens een nacht slecht heeft geslapen van ‘al die toestanden’, dat is ongeveer zo zeker als dat de paus katholiek is. Dat hij daarbij op sociale media door een aantal rijschoolhouders om de haverklap met de grond wordt gelijkgemaakt – en vaak nog erger – dat neemt hij op de koop toe, maar leuk is anders. Maar leuk telt niet meer. Wat hij veel belangrijker vindt, is dat hij gaandeweg het jaar heeft gemerkt dat deze branche écht behoefte heeft aan een kwaliteitsimpuls.

Samen Sterk

Dat besef is er al enige tijd. Toen eind juni het rapport van de Alliantie Samen Sterk werd aangeboden, was hij er namelijk als de kippen bij om waar mogelijk te laten weten dat hij de aanbevelingen van Samen Sterk onderschrijft en dat hij waar mogelijk zal bijdragen aan een verbeterslag in de branche. Niet bekend is of hij zijn politieke vrienden in Den Haag heeft ingeseind dat het in deze sector zo echt niet verder kan, maar feit is dat ook minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat inmiddels de mening is toegedaan dat het allemaal veel beter moet. Dat zal vast geen toeval zijn.

Man met een missie

Pechtold is hiermee van een algemeen directeur van het CBR een man met een missie geworden. De missie om echt verbeteringen aan te brengen. Tekenend wat dit betreft was een gesprek onlangs bij het radioprogramma Spraakmakers. Nog niet eerder was Pechtold zo duidelijk over wat hij vindt waar de branche aan toe is. Klare taal, dat is wat hij opdiende. Zo sprak hij onder andere uit dat het hoog tijd wordt dat rijscholen die de boel willens en wetens oplichten echt worden aangepakt. En als er daadwerkelijke criminele activiteiten plaatsvinden bij rijscholen dan moet daar aangifte van worden gedaan. Aanbiedingen van 400 euro voor een pakket terwijl iedereen weet dat dat niet kan? Nokken ermee. Rijschoolhouders die hun rijschool alleen zien als verdienmodel en niets op hebben met de verkeersveiligheid? Opzouten, wat hem betreft.

En rijschoolondernemers die met kwade bedoelingen, soms zelfs met een vuurwapen, bij het CBR verschijnen? Aangeven die gasten. En dat lage slagingspercentage van 48 procent eerste examens? Opkrikken naar zeker 75 procent. Want hij is zich echt rot geschrokken van de staat van de rijscholensector en dat is niet goed voor de verkeersveiligheid. De examenkandidaten die bij het CBR verschijnen zijn, zo gaf hij al eerder aan, een spiegel van de samenleving en dat is de rijscholenbranche blijkbaar ook, weet hij nu, met al z’n uitwassen.

De juiste man?

De vraag is of Pechtold de juiste man is om te helpen de rijscholenbranche deze richting in te duwen. Hij is immers ‘maar ‘directeur van het CBR en goed beschouwd heeft het CBR niets te maken met de rijscholen op zich. Als er slechte rijscholen tussen zitten die slechte kandidaten afleveren, dan is het aan het CBR om te zorgen dat die geen mensen niet slagen voor hun rijbewijs. Punt. En de quote van hem bij Spraakmakers dat de rijscholenbranche ook wel iets kan betekenen voor het fenomeen 'rijden onder invloed', is best een rare. Ook dat is niet aan het CBR.

Geest is uit de fles

Maar daar gaat het niet meer om. De geest is uit de fles en met Pechtold heeft de branche een zeer warm pleitbezorger voor die door velen zo innig gewenste kwaliteitsslag. Hij is geen ‘piepeltje’ en ook geen passant en weet als geen ander de weg in Den Haag en daar moet het gebeuren. Er is een dikke kans dat hij Van Nieuwenhuizen inmiddels persoonlijk het een en ander heeft ingeseind over de branche waarin hij is terechtgekomen. Net zoals er een heel grote kans is dat hij een lijntje gaat leggen met Emile Roemer, als dat al niet gelegd is.
Emile Roemer leest zich momenteel in in de branche omdat hij voorzitter wordt van de commissie die gaat onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor die kwaliteitsimpuls. Een telefoontje van Pechtold naar hem is zo gedaan.

Wen er maar aan

Met andere woorden: het doet er helemaal niet toe dat Pechtold misschien, zoals menige rijschoolhouder meent, op een stoel zit waar hij helemaal niet op behoort te zitten. Het gaat erom dat hij erop zit en van plan is er pas vanaf te gaan als hij zijn taak heeft volbracht. Die taak is een gezond en goed lopend CBR (ook al zit corona momenteel tegen) en een gezonde en goed lopende branche. Of je dit als rijschoolhouder nu wilt of niet: wen er maar aan.

Afbeelding