Lesauto moet foutloos rijden
Geachte Irma van den Berg,
Vanochtend heb ik tot mijn grote verbazing moeten constateren dat uw lesvoertuig omstreeks 9:45 uur ter hoogte van een station in Utrecht Leidsche Rijn door een rood verkeerslicht reed. Ik kwam met mijn auto net onder het viaduct rechts van u vandaan en terwijl ik groen licht had kreeg ik uw lesvoertuig vanaf de linkerzijde op mijn pad.
Ik ga er maar even van uit dat u naast de betreffende leerling in de lesauto zat. Ik vind dat u hier toch op had moeten anticiperen en dat u beslist had moeten ingrijpen.
Ik vind het dan ook een zeer onbegrijpelijke fout van uw kant, waarmee u ook mijn veiligheid in gevaar heeft gebracht. Ik wil met dit bericht aan u toch even mijn onvrede aan u overbrengen en ik hoop dat u in een dergelijke situatie de volgende keer toch (actief) zal proberen te voorkomen dat een leerling door een rood verkeerslicht rijdt!
Met vriendelijke groet,
R. van E.
Geachte heer Van E.,
Dank u wel voor uw opmerkzaamheid. Het is bijzonder attent van u om er even melding van te maken en om uw verontwaardiging kenbaar te maken. Het was mij echter niet ontgaan dat we door rood licht reden; ik heb u namelijk ook gezien. Uw veiligheid heeft geen seconde gevaar gelopen. Als u mij namelijk niet zou hebben opgemerkt, zou ik uiteraard een voor u onveilige gevaarsituatie hebben voorkomen door midden op het kruispunt alsnog actief in te grijpen door middel van een remingreep.
U hebt beslist gelijk dat het verboden is om door rood licht te rijden. Daarover wil ik absoluut geen misverstand laten bestaan. Ik vind het alleen wel erg jammer dat u het direct als een 'zeer onbegrijpelijke fout' kwalificeert. Dat zeg ik u omdat u de omstandigheden immers niet kent waaronder zulk soort fouten soms toch (moeten) optreden. En educatief gezien nodig zijn.
Om verschillende redenen kunnen en willen we als rijinstructeur namelijk niet alles voorkomen. In het leerproces moet je de fout soms 'gecontroleerd' laten gebeuren. 'Objectieve risicoacceptatie' heet dat. Al is het geen excuus, het is wel een verklaring om een fout soms toch te laten plaatsvinden.
Rijinstructeurs moeten niet alleen onderwijskundig verantwoord lesgeven, maar tegelijkertijd ook actief de lestijd in de gaten houden. Daarnaast moeten ze ook nog eens een didactisch verantwoorde routekeuze maken onder alle weersomstandigheden en in tijden van verkeersdrukte.
Verder werken we niet alleen met neurotypische personen, wat de reguliere leerling is, maar geven we ook steeds vaker les aan leerlingen met een leer- of informatieverwerkingsproblematiek zoals autisme, of aan kandidaten met een aandachtstekortstoornis zoals AD(H)D.
In dit geval had de leerlinge (met faalangst) de motor al verschillende malen laten afslaan, wat natuurlijk niet zo leuk voor haar is. Toen het haar uiteindelijk (breed glimlachend) toch lukte om op eigen kracht en zonder hulp bij het verkeerslicht weg te komen, was dat intussen geel geworden. Omdat ook het doorschakelen naar de tweede versnelling niet al te vlot ging zal het licht achter ons intussen op rood zijn gesprongen.
Gelukkig zit er enige speling in de werking van de verkeersregelinstallatie waardoor u, noch één van de andere auto’s rondom u, op geen enkele wijze gevaar hebt gelopen. Maar in dit geval zou uw gevoel van onveiligheid wellicht geduid kunnen worden als een subjectieve risicoacceptatie.
Ik hoop u hiermee wat duidelijkheid te hebben gegeven in de omstandigheden waaronder rijinstructeurs hun werk moeten uitvoeren.