Veiliger, minder files en schoner, maar blijft dit zo?
Corona heeft ook onverwachte bijvangst
De maatregelen tegen corona zijn zwaar, maar voor wie het wil zien: er zitten ook positieve kanten aan. Zoals het feit dat het aantal verkeersongevallen drastisch daalt en de lucht schoner wordt. Kunnen we hier iets mee in het post-coronatijdperk dat uiteindelijk ook komt?
Het is zo logisch als wat. Minder verkeer op de weg en ook nog eens verkeer dat sinds de maatregel dat we op snelwegen overdag maximaal 100 km/uur mogen rijden minder snel rijdt. Tel uit je winst, daar hoef je niet voor te hebben doorgeleerd.
Daling meer dan 50 procent
Uit cijfers van Smart Traffic Accident Reporting (STAR, een samenwerking tussen politie, het Verbond van Verzekeraars en verkeersbureau VIA) bleek na één week dat er 857 verkeersongevallen op Nederlandse wegen hebben plaatsgevonden, liefst 878 minder dan in dezelfde week vorig jaar. Dat is een daling met meer dan 50 procent. In het nagenoeg uitgestorven Amsterdam was de buit zelfs nog beter: hier werden 73 procent minder ongevallen genoteerd.
Avondspits
'We moeten het gezamenlijk doen, dus zul je je een stuk minder snel als aso in het verkeer gaan gedragen'
Verder blijkt dat de avondspits, voor zover die er nog is, naar voren schuift. Lag de piek tot voor deze crisis rond 17.00 uur, nu is dat zomaar één tot twee uur vroeger.
Letsel
Over de ernst van de ongevallen is bij het ter perse gaan van deze editie nog niets bekend, maar er is een dikke kans dat ook die minder is, maar waarschijnlijk niet in dezelfde mate. Het feit dat op snelwegen overdag geen 130 km/uur mag worden gereden is mooi, maar dat levert nagenoeg geen winst op aangezien de meeste letselongevallen plaatsvinden op wegen buiten de snelwegen. Wat echter wél speelt, is dat er minder schade is en dat de schade minder hevig is.
Tot nul gereduceerd
“Het aantal meldingen is over de hele breedte afgenomen. Wel zie je de grootste afname op de snelweg”, stelde Roland Kroes van rechtsbijstandverzekeraar DAS onlangs tegenover omroep BNR. Ook dit is een waarneming na de eerste volle coronaweek, maar Kroes heeft de verwachting dat dit zich doorzet. “Nu al gaan we niet meer met de auto naar het buitenland. Daar is het aantal meldingen inmiddels tot nul gereduceerd”, laat hij weten.
Minder controles
Er is nog meer winst. Er zijn minder auto’s op de weg en dat leidt ertoe dat er minder controles zijn (waarom controleren als er niets te controleren valt? en ook geldt dat de politie is gestopt met grote alcoholcontroles. Immers, cafés en restaurants zijn dicht, de vrijdagmiddagborrel is geschrapt en in het weekeind zijn de voetbalkantines ook gesloten en dat leidt er allemaal toe dat er buiten de deur amper nog alcohol wordt genuttigd.
Amper files
Er zijn ook amper nog files en mensen die zich op de weg bevinden hebben minder de neiging om te gaan jakkeren, want ze zijn gewoon op tijd op de plek van hun bestemming zonder dat ze de rechtervoet hoeven aan te spreken. Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen zegt daarover in Trouw: “Er is minder haast, mensen werken allemaal thuis en hebben geen afspraken of vergaderingen waarvoor ze op tijd moeten komen. Als gevolg zijn er veel minder driftkikkers op de weg die, links en recht inhalend, de maximumsnelheid aan hun laars lappen.”
Saamhorigheid
En er is volgens hem nog een interessant fenomeen: de saamhorigheid onder de bevolking neemt toe. “Dat resulteert in meer normconformgedrag. We worden allemaal geconfronteerd met die ene onzichtbare vijand: corona. We moeten het gezamenlijk doen, dus zul je je een stuk minder snel als aso in het verkeer gaan gedragen. De drempel om dat te doen ligt dan een stuk hoger.’’
Vraagtekens
Of dit blijvend is, daar heeft Tertoolen zijn vraagtekens bij. “Dat zie je altijd bij lifechanging gebeurtenissen. Is alles weer normaal of ontstaat er een nieuwe stabiele situatie, dan keert het oude gedrag weer pijlsnel terug. Dan is het weer: hé zak, ga toch opzij, ik heb een afspraak, rijd niet zo sloom.” Aan de andere kant hoopt Tertoolen dat, nu blijkt dat in veel gevallen thuiswerken een prima optie is, ondernemers daarin ook zullen doorpakken. Tegen Trouw zegt hij daarover: “Bij veel bedrijven en organisaties werd er nog niet of weinig thuisgewerkt. Nu maken grote groepen werknemers en werkgevers er kennis mee. Het zou mooi zijn als bedrijven doorpakken. Dat zou namelijk kunnen zorgen voor minder files of een minder sterke groei van de files.” Volgens hem moeten werkgevers de regie pakken. “Als je dit aan werknemers overlaat, stappen die gewoon weer in hun autootje en sluiten ze ’s morgens aan in de file.”
Bezinnen
Volgens Veilig Verkeer Nederland (VVN) is het te hopen dat na deze crisis mensen zich gaan bezinnen op hun rij- en vervoersgedrag. (Beeld)bellen blijkt net zo effectief en je kunt je dan afvragen, zegt VVN, of je hier geen goede gewoonte van moet maken. “Het zou goed zijn om na deze crisis goed af te wegen in hoeverre een afspraak op locatie echt waardevol is”, zegt Rob Stomphorst, woordvoerder van VVN, tegenover Verkeersnet.nl. “Nimmer werd thuiswerken zo groot uitgerold en dat dit een gunstige uitwerking heeft op de mobiliteit en de verlaging van het aantal verkeersslachtoffers is evident. Dit in combinatie van de verlaging van de maximumsnelheid zorgt voor minder verkeersslachtoffers.”
Fysieke afspraken
En ook: “Veel medewerkers van bedrijven maken vanuit gewoonte fysieke afspraken. Ook wanneer dat eigenlijk geen toegevoegde waarde heeft. Het zou daarom goed zijn om na deze crisis af te spreken dat bij het maken van elke afspraak goed wordt afgewogen in hoeverre het waardevol is om op locatie af te spreken. Misschien kan het net zo goed online.”
“Wanneer we uit deze crisis leren dat massaal thuiswerken goed is voor de verkeersveiligheid en ook nog een keer tijdwinst oplevert, dan moeten we daar meer mee. We kunnen als samenleving doorvoeren dat we bijvoorbeeld een vijfde deel van de totale werktijd thuiswerken.”