Na lockdown wordt niet alles meteen weer zoals het was
Branche snakt naar duidelijkheid
Onduidelijk. Dat is de situatie op vrijdagmiddag 3 april rond de maatregel Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren (TOGS). We leven bij de dag tegenwoordig, sterker: bij het uur en het kan inmiddels weer anders zijn, maar op deze vrijdagmiddag was er in elk geval nog geen groen licht vanuit het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Intussen bereidt de branche zich achter de schermen al voor op het moment dat het CBR weer examens gaat afnemen.
Over het interview dat minister Koolmees van Sociale Zaken vrijdagochtend aan RTL Z gaf, zijn verschillende interpretaties. De één hoorde tussen de regels door toch echt dat de minister oog heeft voor de problematiek in de rijscholenbranche die net als veel andere branches volledig stilligt als gevolg van een beroepsverbod, terwijl de andere dat er niet uit haalde.
Buigen?
Ruud Rutten, voorzitter van de FAM en kartrekker van het project Samen Sterk dat ook goeddeels stilligt (achter de schermen wordt trouwens nog wel doorgewerkt aan dit project-red.), zit in de laatste categorie. Hij had graag een andere conclusie getrokken, maar haalde er niet uit dat de minister van plan is om richting branche te buigen. Voor de bezorgde ondernemer - hij is ook gewoon eigenaar van Verkeersschool Ruud Rutten in Venlo die net zo in last is als alle andere rijscholen - was het aanleiding om de bewuste vrijdagmiddag een mail te sturen naar zijn contacten bij het ministerie van I&W met de dringende vraag om duidelijkheid te creëren.
Niks meer gehoord
'Hamsteren van examens moet worden voorkomen'
Hij schrijft daarin onder meer: "Ongeveer een week geleden hebben wij met de diverse brancheorganisaties een brief gestuurd naar diverse ministers en verantwoordelijken. Nu weet ik niet hoe de normale gang van zaken is, maar tot op de dag van vandaag hebben wij buiten de brief van Cora van Nieuwenhuizen niks meer gehoord."
En ook: "Gisteravond was minister Koolmees op RTLZ en kreeg hij een vraag over de rijschoolbranche. Ik kreeg niet echt de indruk dat hij enig idee had van onze branche, laat staan de door ons verzonden mail."
Te sappel
Rutten maakt zich ernstig te sappel, net zoals zijn collega-voorzitters. In zijn mail verwijst Rutten naar een filmpje van een goed draaiende FAM-rijschool die laat weten dat het water aan zijn lippen staat. En nu, een week later, is er een grotere kans dat het water is gestegen dan dat de ondernemer weer rustig kan slapen. Net zoals bij veel collega's, en daar zitten zowel kleine als grote rijscholen bij. Goede, gezonde rijscholen staan opeens op omvallen. Als het allemaal zo doorgaat, ontstaat er een kaalslag van jewelste. Daarom kunnen de branchevoorzitters maar niet begrijpen dat er vanuit Den Haag zo slap wordt gereageerd. Ze zijn allemaal te netjes om het zo te benoemen en ze hebben de overheid nog hard genoeg nodig in de toekomst, maar je hoort het ze denken.
Slappe hap
Slappe hap was ook de reactie van minister Cora van Nieuwenhuizen. Verder dan de toezegging dat de minister toezegt dat de voorwaarden waaronder de zogeheten TOGS worden geëvalueerd en waar nodig worden aangepast, kwam ze niet. Evalueren? Dat is wel het minste dat je mag verwachten van een overheid die zegt oog te hebben voor de grote nood onder ondernemers. Het is niet het soort antwoorden waar de branche om zit te springen.
54,6 miljoen euro per maand
De brancheorganisaties BOVAG, FAM, VRB en LBKR hebben de gederfde omzet van alle rijscholen tezamen becijferd op 54,6 miljoen euro per maand. Inderdaad, per maand. En hier zitten toeleveranciers als uitgevers van leermiddelen en opleiders niet bij.
Brandbrief
Op dit bedrag komen de vier brancheorganisaties in de brandbrief die ze op in de door Rutten aangehaalde brief aan de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stuurden. Dat de brancheorganisaties zich rot schrokken over de maatregelen en vooral over de voorwaarde dat de compensatie van vierduizend euro alleen geldt wanneer een bedrijf niet is gevestigd op het privéadres van de ondernemer (voor verreweg de meeste rijschoolhouders geldt dat dit de situatie is) blijkt wel uit het feit dat er tot zaterdagavond laat is overlegd over de brief.
Erkenning
Erkenning, dat is wat de vier missen. "Onze sector bestaat uit +/- 8000 ondernemers waarvan ongeveer 10 procent bestaat uit rijschoolhouders met 15 tot 75 mensen in dienst. Nu de omzet direct en volledig weg is gevallen, komen deze ondernemers direct in de problemen met de uitbetaling van salarissen en premies aan werknemers. Aansluitend op de aanvullende maatregelen van 23 maart vragen wij om erkenning van onze sector voor toegang met voorrang tot het NOW, in lijn met de andere contactberoepen, eet- en drinkgelegenheden en de reisbranche."
Noodloket (TOGS)
Verder dringen zij aan op een separate uitwerkingsregel voor de rijschoolbranche. "Er is namelijk vaak geen sprake van een fysieke inrichting buiten het eigen huis zoals nu in de regeling staat benoemd. De kosten voor rijschoolhouders zitten echter juist in de vloot: rijschoolhouders hebben een of meer voertuig(en) waar wel degelijk vaste lasten aan verbonden zijn. Wat betreft de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo): het overgrote merendeel (+/- 90%) van onze branche betreft zzp’ers. Wij doen dan ook een dringend beroep op het verlenen van voorrang aan die ondernemers in onze branche om aanspraak te maken op en de uitvoering van de Tozo."
In gesprek
We lezen verder: "Wij verzoeken dringend om nader met u in gesprek te gaan en te onderzoeken of tot verdergaande mogelijkheden over kan worden gegaan om het volledig wegvallen van omzet te compenseren (...). Wij staan als branche dagelijks in contact met de CBR-directie en hebben gestructureerd overleg. Wij helpen graag waar nodig."
Post-coronaperiode
Tot slot praten de brancheorganisaties graag mee over de post-coronaperiode. Het kan kort of lang duren, maar hoe dan ook is dit een keer voorbij en daar wordt nu al op gestuurd. Tot in elk geval 28 april worden geen examens afgenomen. Stel dat het CBR hierna weer mag opstarten, dan wordt het niet meteen business as usual. "Wanneer de veiligheid van onze klanten, werknemers, medewerkers en onszelf weer gewaarborgd kan worden gaan wij graag met u in gesprek om een al dan niet gefaseerde opstart te realiseren. Wij hebben daar onze ideeën over en delen deze graag met u en uw ministeries."
Opgepakt
Deze noodkreet is wel al opgepakt, vertelt Rutten. Er zijn in allerijl en in samenwerking met het CBR ("Alexander Pechtold denkt ontzettend goed met ons mee", zegt hij) direct werkgroepen gevormd die alle scenario's gaan onderzoeken. "De herstart moet zo eerlijk mogelijk plaatsvinden en daar werken we nu naartoe", zegt Rutten.
Wat is eerlijk?
Oké, logisch, maar wat is eigenlijk eerlijk in deze situatie? "Allereerst zijn de examens aan de beurt die zijn geannuleerd. Die hebben voorrang. Vervolgens moet er een oplossing komen voor alle kandidaten die op 1 mei, even uitgaande van 28 april als nieuw begin, staan gepland en er moet ook worden nagedacht over bijvoorbeeld Code 95. In elk geval moet hamsteren van examens worden voorkomen."
Fasering
Alles bij elkaar verwacht Rutten dat de 'gewone rijlessen' en de 'gewone examens' die daaruit voortvloeien pas enkele weken nadat er weer examens worden afgenomen kunnen gaan plaatsvinden. En hij sluit zeker niet uit dat dat er een fasering komt in de categorisering. Een voorbeeld die de BOVAG onlangs voorstelde: beginnen bij AM, daarna de A, vervolgens de C en pas op het einde de B-examens, want die laatste categorie is de zwaarste exercitie. Dat dit een krachtinspanning van jewelste wordt, staat al vast, temeer daar het CBR alle systemen tot op heden nog niet op orde heeft.
Conclusie? Nu zijn er talloze uitdagingen en die zijn zeker niet allemaal opgelost als de examens weer gaan beginnen.