Alle neuzen in dezelfde
richting: dat was de missie
en dat is gelukt
Op donderdag 7 november kwamen alle partijen die de rijscholenbranche maken en breken bij elkaar in een unieke setting. De uitslag is dat iedereen zich heeft gecommitteerd mee te werken aan een overallplan om de branche te professionaliseren. Of dit een 'new deal' wordt, zal de toekomst leren, maar het begin is veelbelovend. Met initiatiefnemer Ruud Rutten nemen we door waarom dit zo belangrijk is.
Of over tien jaar de datum 7 november 2019 historisch voor deze branche blijkt te zijn, is gissen. Daarvoor kan er nog te veel fout gaan de komende periode. Maar het feit dat op deze datum alle partijen die in de branche iets in de melk te brokkelen hebben, besloten eensgezind te werken aan een kwaliteitsimpuls is op zich al uniek. Minister Van Nieuwenhuizen, Jan Jurgen Huizing van het CBR, het CCV, afgevaardigden van IBKI, de voorzitters van alle vier de brancheorganisaties, opleiders, uitgevers van verkeersleermiddelen en René Ungerer van het Rijleskeurmerk: zij wilden dit allemaal niet missen. En dat terwijl er bij niemand een agenda bekend was; ook dat maakt het uniek.
Persoonlijke titel
Initiatiefnemer is Ruud Rutten. Normaal gesproken komt hier achteraan 'voorzitter van de FAM'. Dat is hij natuurlijk nog steeds – onlangs tekende hij bij voor nog een jaar - maar in dit verband is dat ongepast. Ruud handelde namelijk op persoonlijke titel en dat maakt het des te knapper wat hij voor elkaar heeft gekregen. In dit interview zegt hij dat hij hiervoor eigenlijk geen credits verdient. Of dat, als we hem dan wel willen eren, dit geldt voor alle 32 'brancheleiders'. Dat zal allemaal best, maar Ruud was toch echt de enige initiatiefnemer. En Ruud is ook de enige in de branche die elk moment dat hij de kans kreeg – bijvoorbeeld in alle columns in dit blad - erop wees dat er moet worden samengewerkt om iets te bereiken.
Kun je ons een keer meenemen naar het moment dat je dacht: als we zo blijven doorgaan gaat het met de branche nooit meer goed komen?
"Dat was aan het begin van de zomer. Er stonden toen wat bijeenkomsten gepland waarvan ik dacht dat het allemaal niet goed liep. In dezelfde periode belde René Ungerer mij op. Hij wilde weten waarom het met het Rijleskeurmerk niet gaat zoals hij had gehoopt en ook gedacht had dat het zou gaan. Of ik daar een keer over wilde praten. Natuurlijk wilde ik dat en inmiddels had ik IBKI en het CBR ook gevraagd om aan dat gesprek mee te doen en daar waren ze toe bereid. Ik heb ook anderen gevraagd, maar daar was geen belangstelling voor."
"Ik heb toen contact opgenomen met iemand van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en hem gevraagd of daar misschien interesse was om mee te praten met een aantal mensen in de branche. Die ambtenaar vertelde mij toen dat dit niet ging werken."
"Hij zei dat het overleg met de branchevoorzitters, CBR, IBKI en het ministerie heel goed loopt. En dat andere overlegstructuren ook prima gaan. Maar ook vertelde hij dat de Kamerleden elke keer weer duizelen van wat er uit de branche op ze afkomt. Bij elk onderwerp worden er van diverse kanten pijlen op hen afgeschoten en al die pijlen hebben een andere boodschap. Ik vind dat gek. Iedereen die in deze branche opereert wil een gezonde, professionele branche, maar iedereen wil dat op een andere manier waardoor er telkens ruis op de lijn komt. Ik merkte dat zelf ook in mijn contacten. Als ik met Kamerleden praatte, merkte ik dat ze dachten: daar heb je hem weer met zijn branche die zo verdeeld is."
'Ik heb me oprecht verbaasd hoe goed het ging, Er is geen onvertogen woord gevallen'
En die constatering heeft je doen besluiten om het anders aan te pakken?
"Op een goed moment liet ik de hond uit en dan heb je tijd om na te denken. Bij mij viel het kwartje dat het, als we zo zouden blijven opereren, niets zou worden. En daar baalde ik van, want ik had inmiddels nog een jaar als voorzitter van de FAM bijgetekend en ik wil in dat jaar ook iets bereiken. Ik ben niet iemand die ergens gaat zitten om op de winkel te passen. Lang verhaal kort: ik bedacht dat we iedereen die in de branche belangrijk is rond de tafel moesten krijgen. Ik heb diezelfde dag nog een mail gestuurd aan de minister waarin ik uitlegde wat ik wilde en dezelfde dag nog kreeg ik antwoord dat dat een heel goed initiatief was, dat het ministerie zou zorgen voor een goede ruimte en ook dat zij zelf erbij aanwezig zou zijn. Die toezegging had ik half september."
En die troefkaart heb je vervolgens uitgespeeld?
"Nee, die hield ik nog even tegen de borst. Ik heb eerst vastgesteld wie erbij moesten zijn. Dat kwam neer op elke organisatie en alle ondernemers die iets positiefs hebben toe te voegen aan de branche en daar wilde ik niemand bij vergeten. Iedereen die ik belde deed mee en pas toen vertelde ik dat de minister er ook zou zijn. Ja, toen waren de rijen wel meteen gesloten."
Heb je toen ook iedereen verteld dat je dit niet organiseerde als voorzitter van de FAM?
"Ja, dat vond ik belangrijk. Als je er een FAM-verhaal van maakt heeft de bijenkomst meteen een kleur en dat wilde ik niet. Dus ja, ik ben voorzitter van de FAM, maar nee, dit was geen FAM-initiatief. Het gaat nu niet over FAM, VRB , BOVAG of LBKR. Het gaat hier over de toekomst van de branche, om alle opleiders, groot en klein, om alle instructeurs en om de verkeersveiligheid. Weet je wat het ook is? Ik heb helemaal niets te verliezen. Ik sta hier vierkant achter, maar als het niet was gelukt, had ik gezegd: ik blijf nog een jaar voorzitter van de FAM, zing dat wel uit, en daarna ga ik me bezighouden met mijn bedrijf waar allemaal prachtige dingen staan te gebeuren. Zo ben ik erin gestapt."
Is dat ook de reden dat je een buitenstaander de vergadering hebt laten leiden?
"Ja, dat was businesscoach Roland van Roermund, eigenaar van Smart!Management in Amsterdam. Roland heeft een goede reputatie als businesscoach en heeft het een en ander gedaan bij een aantal grote opleiders, dus ik wist wie hij was. Ik heb hem het verhaal uitgelegd, gezegd dat ik een missie heb en of hij er iets voor voelde om de bijeenkomst met al die verschillende partijen en meningen te leiden. Dat wilde hij, maar wel op zijn voorwaarden. Hij zei dat in de branche genoeg is gepraat zonder resultaat en daarom wilde hij pas aan de slag als iedereen volledige commitment zou hebben. En hij stelde de toiletregel in. Ja, die kende ik ook niet, maar die komt erop neer dat je een overleg even kunt verlaten om te toiletteren, maar niet om terug te komen en te laten weten dat je het ergens mee oneens bent. We hadden de afspraak dat, als er ergens over gestemd zou worden, en twee derde voor was, we het zouden gaan doen en daar had iedereen zich aan te houden. Deed je dat niet, dan kon je je boeltje pakken en kwam je er niet meer in. Ik moet je zeggen dat daar wel tegenaan werd gehikt, ook door mijzelf in eerste instantie, maar iedereen kon zich daar uiteindelijk in vinden. Daar was ik heel gelukkig mee. Uiteindelijk is er trouwens nergens over gestemd omdat het niet nodig was."
"Op basis van mijn verhaal en allerlei andere gegevens heeft Roland een presentatie gemaakt waarin onder andere een link werd gelegd met de verkeersveiligheid en zijn we aan de gang gegaan. Aan het begin van de bijeenkomst maakte hij ook duidelijk wat mijn missie is, waarvoor we bij elkaar zitten en dat we de bijeenkomst niet zouden verlaten zonder resultaat. Weer een dag bij elkaar gezeten waarin we alleen maar hadden geouwehoerd, dat moest het niet worden. De neuzen dezelfde kant op, daar gingen we voor en dat is ook de enige manier waarop we de minister mee krijgen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat als we met de complete branche een breedgedragen plan hebben, er niemand meer is die daar voor gaat liggen."
Dat was best wel erop of eronder...
"Ja, zeker voor mij. Je kunt wel zeggen de dood of de gladiolen, maar de dood is natuurlijk niet leuk."
In groepjes
Gedurende de dag zijn alle aanwezigen in groepjes bij elkaar gaan zitten om elk onderwerp te bespreken. Dat betekent de 'geijkte' onderwerpen als praktijkbegeleiding, stage, instroomeisen, turbo-opleidingen, een keurmerk en alle zaken aangaande het CBR, maar ook out-of-the-box-onderwerpen als een nieuwe manier van opleiden, een nieuw examenmodel, de vraag: horen rijopleidingen eigenlijk niet thuis bij het ministerie van Onderwijs?, ADAS in de opleiding, permanente verkeerseducatie, kortom, elk onderwerp waar je de branche maar aan kunt linken kwam op tafel. Na een lange dag overleg is besloten dat het Startdocument van de brancheorganisaties VRB, BOVAG en FAM de basis zou zijn van een nieuw voorstel dat Startdocument+ heet en dat dit in het tweede kwartaal van 2020 aan de minister wordt aangeboden.
Het liep dus allemaal best vlot?
"Ik heb me oprecht verbaasd hoe goed het allemaal ging. Er is geen onvertogen woord gevallen. Mij werd gaandeweg steeds duidelijker dat iedereen hetzelfde wil: een professionele branche. Dat dacht ik altijd wel, maar nu ervoer ik het ook. En ik zag ook dat er bij iedereen enorm veel praktische kennis is over de branche. Dat zijn de mensen die we nodig hebben."
Het was, kortom, een belangrijke bijeenkomst en mogelijk de aanzet tot iets heel moois. Maar je hebt natuurlijk nog niks concreets?
"Dat is waar. De komende maanden gaan we in allerlei projectgroepen het Startdocument+ handen en voeten geven en dan zal blijken of alle toezeggingen en het commitment er dan nog steeds zijn. Daar kan niemand een zinnig woord over zeggen. Maar wat je zegt klopt: er ligt nu een stevige basis voor een mooie branche. En uiteraard blijft de toiletregel de komende maanden nog van kracht. Dat wil zeggen dat ook komende maanden eenieder zich houdt aan het commitment en gezamenlijk zal opereren naar buiten toe, richting de pers en noem maar op."
Het kan niet anders dan dat jou dit nieuwe energie geeft?
"Absoluut. Ik was de laatste tijd alleen maar hiermee bezig. Op een gegeven moment vroeg iemand grappend of ik een nieuwe relatie had die Samen Sterk heette. Dat geeft wel aan hoe ik erin zit. Ja, ik ben best trots op wat er nu ligt, ook al is dat nog niets concreets. Ik heb weleens gezegd dat niemand die in deze branche zijn nek uitsteekt daar een standbeeld voor krijgt. Sterker, als je ziet wat je allemaal over je heen krijgt op de sociale media dan is het tegengestelde eerder waar. Maar ik ben ervan overtuigd dat we nu iets in handen hebben dat veel potentie heeft."