Het is alarmfase 1 voor
de verkeersveiligheid
Nederland daalt op de ranking van veiligste landen in Europa. Jarenlang was Nederland het beste jongetje van de klas – iets om trots op te zijn - maar dat is niet meer het geval. Sterker nog, Nederland is binnen de EU één van de drie landen waar het aantal verkeersdoden stijgt. Het is alarmfase 1, maar of het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat daarvan doordrongen is, is de vraag.
Nederland zakte in acht jaar tijd van de vierde plaats naar de elfde plek op basis van het aantal verkeersdoden per 100.00 inwoners. Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk delen momenteel de eerste plek, waarbij geldt dat het VK acht jaar geleden ook boven Nederland stond, maar Noorwegen stond toen zesde en heeft een enorme inhaalslag gemaakt. Hier is het aantal verkeersdoden per 100.000 inwoners in acht jaar tijd gehalveerd. Maar ook landen als Ierland, Duitsland, Spanje en Israël zijn Nederland voorbij.
Griekenland
In de cijfers valt verder overigens op dat Nederland niet het enige land is waar aan verkeersveiligheid wordt ingeboet. Ook in Zweden, Malta, Duitsland en Finland (dit betreft de ranglijst van de eerste twaalf landen) moeten alle zeilen worden bijgezet. Het meest onveilige land is en blijft Roemenië, met vlak daarboven Bulgarije en Servië. Het land waar de grootste progressie is geboekt is Griekenland: dat steeg van plek 31 (voorlaatste) naar plaats 25.
Treurig
Peter van de Knaap, directeur van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), noemt de ontwikkeling in verschillende media "Een treurig feit. Achter die ranglijst zit veel leed. Als we erin waren geslaagd om die hoge plek op de ranglijst vast te houden, had dat heel veel mensenlevens gescheeld."
'Als je echt wilt, kun je ver komen'
Zwarte piet
Van der Knaap legt de zwarte piet bij het ministerie. Hij constateert een gebrek aan prioriteit, waarbij hij de afname van politiecontroles en bezuinigingen op de snelwegverlichting als meest schrijnende voorbeelden noemt. En ook, heeft hij laten weten, worden 30-kilometerzones steeds vaker goedkoper en dus onvolledig ingericht, waardoor auto's nog altijd te snel kunnen rijden.
Nul verkeersdoden
Van der Knaap heeft regelmatig het beleid van het ministerie gehekeld en aan de bel getrokken, maar gezien deze cijfers zonder resultaat. Eerder integendeel. In 2012 werd besloten om de maximumsnelheid op snelwegen te verhogen naar 130 km/uur en volgens verkeersdeskundigen is dat een maatregel waarbij in elk geval de verkeersveiligheid geen rol heeft gespeeld. In de tussenliggende periode werd wel de ambitie bijgesteld (onder voormalig verkeersminister Schultz was dat maximaal 500 verkeersdoden per jaar, maar nu is de ambitie uitgesproken nul verkeersdoden te hebben) maar vervolgens is de daad niet bij het woord gevoegd.
Plan
Er ligt sinds begin dit jaar wel een ambitieus plan onder de noemer 'Verkeersveiligheid 2030'. Daarin staan maatregelen om de neerwaartse spiraal te doorbreken, waarbij er veel aandacht is voor fietsers en ouderen, de zogeheten kwetsbare verkeersdeelnemers. Van der Knaap heeft daarbij laten weten dat het resultaat afhangt van in hoeverre de minister dit prioriteit vindt. "Als je echt wilt, kun je ver komen."
Maatschappelijke partijen
In de Miljoenennota is verkeersveiligheid wel een issue, maar niet een heel grote. Minister Van Nieuwenhuizen wil volgend jaar met maatschappelijke partijen, provincies en gemeenten optrekken om het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen, waarbij er onder andere een onderzoek komt naar welke rotondes en kruispunten het hoogste ongevalsrisico hebben. Op basis van de resultaten krijgen gemeenten en provincies verbetervoorstellen aangeleverd. Hierbij trekt het ministerie dus niet de knip, maar laat dit over aan de lagere overheden. Verkeersdeskundigen hebben dit al omschreven als te veel vrijblijvendheid.