Het enige dat je nog mag
vasthouden is het stuur
Sinds 1 juli geldt een appverbod voor fietsers. Apart is wel dat het verbod alleen geldt als je op de fiets rijdt. Stilstaan telt niet. Dus stilstaan voor het verkeerslicht ook niet. Of het er daarmee veiliger op wordt, is vers 2.
Het appverbod. Zo is de in zwang zijnde naam van de wet die op 1 juli van kracht is geworden onder Nederlanders bekend. Maar het gaat om meer dan appen op de fiets. Het gaat om het gebruik van de smartphone tijdens het fietsen.
2002
Dit verbod zat er eigenlijk al langere tijd aan te komen. Sinds 2002 mogen bestuurders van motorvoertuigen, bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen al niet meer zichtbaar met hun telefoon bezig zijn (handheld bellen mag nog steeds). Zeven jaar later werd daar de snorfiets aan toegevoegd en weer tien jaar later, nu dus, geldt het verbod ook voor fietsers. En dat was wel nodig ook. Uit onderzoek van Deloitte in november afgelopen jaar blijkt dat liefst 49 procent van de Nederlanders weleens de mobiele telefoon gebruikt op de fiets en in de leeftijd tussen 18 en 24 jaar is dat zelfs drie op de vier.
Afleiding
Er moest dus wel iets gebeuren, ook al staat nergens officieel geregistreerd dat het gebruik van de mobiel op de fiets gevaarlijk is. Natuurlijk is de combinatie afleiding (want daar valt het onder) en deelnemen aan het verkeer per definitie een slechte cocktail; zelfs als je wandelt. Maar echte keiharde cijfers zijn er niet. Wel zijn er ongevallen gebeurd door appen. Vorig jaar bijvoorbeeld werd een 23-jarige vrouw door de rechtbank in Zutphen veroordeeld tot 150 uur taakstraf omdat ze tijdens het appen op de fiets een dodelijk verkeersongeval heeft veroorzaakt. De vrouw was tijdens het fietsen druk met haar smartphone en zag daarom een 83-jarige vrouw met een rollator die op het fietspad liep, over het hoofd.
Skateboards, skelters, skeelers en stepjes tellen niet mee
Tommy-Boy
En er is natuurlijk het tragische verhaal van Tommy- Boy Kulkens die, toen hij 13 was, op zaterdag 22 augustus 2015 overleed als gevolg van een ongeval waarbij de jongen op zijn telefoon keek terwijl hij fietste en niet goed oplette. Zijn vader Michael heeft er vervolgens een missie van gemaakt om mensen te vertellen over het gevaar van afleiding op de fiets. En het is triest, maar de inzet van Michael Kulkens heeft mede geleid tot het appverbod.
Trager en slingeren
Er is ook onderzoek naar gedaan, zoals door de Universiteit van Groningen. Wetenschappers van de universiteit onderzochten het effect van verschillende telefoonactiviteiten tijdens het fietsen, waaronder het tikken van berichten en het spelen van spelletjes. In alle gevallen fietsten de proefpersonen trager, slingerden ze meer en vingen ze minder signalen op uit hun ooghoeken.
Stuur vasthouden
Kort en goed: het enige dat een fietser nog mag – moet zelfs - vasthouden tijdens het fietsen is zijn stuur. Sinds 1 juli is het gebruik van elk elektronisch apparaat tijdens het fietsen verboden. Daar vallen smartphones onder, maar ook navigatiesystemen, tablets en muziekspelers. Het verbod zit hem op het in de hand houden van een apparaat. Handsfree gebruik mag nog wel, waardoor je al snel een oortje of koptelefoon nodig hebt. Die mag dan weer niet te hard staan, want je moet wel omgevingsgeluiden kunnen waarnemen. Een navigatiesysteem bijvoorbeeld kan worden geplaatst in een houder op het stuur. Die kosten niet de hele wereld. Vraag is dan overigens nog wel of er ook bij het handsfree gebruik van een elektronisch apparaat geen sprake is van te veel afleiding. Iedereen die weleens handsfree in de auto belt weet dat een inspannend gesprek er zomaar toe kan leiden dat je een paar minuten bent afgeleid van je verkeerstaken. En dan ben je opeens een paar kilometer verder.
Geen gebruikmaken
Gewoon geen gebruikmaken van je apparaat is het beste, punt uit. Steeds meer bedrijven hebben niet voor niets verordonneerd dat hun werknemers in de auto hun mobiele apparaten, het navigatiesysteem wellicht uitgezonderd, niet mogen gebruiken, soms op straffe van ontslag.
Stilstaan
Sta je met een fiets stil voor een verkeerslicht, open brug of wat dan ook, dan mag je het apparaat wel gebruiken. Het gaat er dan om dat je niet in de weg staat en ongetwijfeld zal dat in de praktijk leiden tot de nodige schermutselingen bij verkeerslichten. Of anders gezegd: het is wachten op de eerste ruzie. In de wet wordt alleen gerept over bestuurders. Dat betekent dat je, bijvoorbeeld, zittend op een paard weer wel gewoon mag appen. Ook skateboards, skelters, skeelers en stepjes vallen buiten het verbod en voetgangers tellen niet mee. Net zoals je al in 2002 kon zien aankomen dat ooit de fietser aan de beurt zou komen, kun je er nu vergif op innemen dat het verbod ook ooit zal worden uitgebreid naar voetgangers die actief deelnemen aan het verkeer.
Handhaving
Bij elke nieuwe wet is de handhaving wel 'een dingetje'. Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus heeft laten weten dat er streng wordt gehandhaafd (de eerste bonnen à 95 euro zijn al uitgeschreven), maar aan de andere kant worden er geen extra handhavers aangesteld. De Vereniging Verkeersslachtoffers is teleurgesteld dat er geen extra controles komen en dat de politiecapaciteit niet wordt vergroot. "Als blijkt dat er over een half jaar nauwelijks bekeuringen zijn uitgedeeld, gaat er geen waarschuwende werking van uit. Dan heb je de plank misgeslagen", zei voorzitter Nelly Vollebregt vorige maand tegen RTL. De toezegging dat de politie het verbod meeneemt in de dagelijkse surveillance, noemde zij een 'dode letter'.
95 euro
Wie het verbod negeert en wordt verbaliseerd moet 95 euro exclusief administratiekosten overmaken aan het CJIB. Dat is dezelfde boete die staat voor rechts inhalen. Voor fietsers is dit trouwens niet de duurste overtreding. Fietsen onder invloed van alcohol kost 100 euro en een stopteken negeren kost 150 euro.