Code rood voor verkeersveiligheid
Doelstellingen worden bij lange na niet gehaald
In Nederland moeten alle zeilen worden bijgezet om wat betreft de verkeersveiligheid niet ver af te glijden. Zowel wat betreft de ernstig gewonden als het aantal verkeersdoden gaat het namelijk de verkeerde kant op. Het is code rood, aldus de SWOV, en maatregelen zijn dringend gewenst.
De doelstelling voor 2020 voor wat betreft het aantal zwaargewonden van maximaal 10.600 wordt niet gehaald en inmiddels stagneert ook de daling in het aantal verkeersdoden. Zonder aanvullende maatregelen zal het aantal ernstig verkeersgewonden naar verwachting stijgen tot rond de 30.000 in 2030 en het aantal verkeersdoden zal naar verwachting tussen de 470 en 580 komen te liggen.
Minder gunstig
Deze prognose geeft SWOV in de Verkeersveiligheidsverkenning 2030. De prognose is aanzienlijk minder gunstig dan internationale ambities en wat minister Van Nieuwenhuizen als ambitie heeft uitgesproken: 'naar nul verkeersslachtoffers in 2050'.
Om die ambitie te realiseren heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat eind vorig jaar het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV) gepubliceerd, waarin het verkeersveiligheidsbeleid voor het komende decennium wordt geschetst.
Investeringen
Aangezien het SPV nog geen concrete maatregelen bevat, heeft SWOV dit plan niet kunnen doorrekenen in de Verkeersveiligheidsverkenning 2030. Maar concrete maatregelen zijn wel noodzakelijk voor een verdere verlaging van het aantal verkeersslachtoffers. In de verkeersveiligheidsverkenning wordt het benodigde bedrag dat nodig is voor concrete maatregelen geraamd op globaal 15 miljard euro over de periode 2020 – 2050.
Hoewel fors zijn deze investeringen beduidend lager dan de jaarlijks terugkerende maatschappelijke kosten van verkeersongevallen (nu nog ongeveer 14 miljard euro per jaar). Bovendien is in het verleden vastgesteld dat investeringen in meer verkeersveiligheid tot de meest renderende van de overheid kunnen behoren.
Naar nul slachtoffers
Het SPV spreekt de ambitie uit om op termijn (2050) 'op weg naar nul verkeersslachtoffers' te zijn, al wordt daarbij terecht de kanttekening geplaatst dat een geheel slachtoffervrij verkeer niet realistisch is. Om dit te bereiken, is snel een aanzienlijke daling van het aantal verkeersdoden en ernstig verkeersgewonden nodig. In de periode tussen 1970 en 2010 nam het aantal verkeersdoden min of meer geleidelijk af met gemiddeld ruim 4 procent per jaar. Wanneer we vanaf 2020 weer een dergelijke daling weten te realiseren, zullen er in 2050 ongeveer 170 verkeersdoden te betreuren zijn.
Sterkere daling
Een lager aantal verkeersdoden in 2050 vergt een sterkere jaarlijkse daling; zo is het benodigde dalingspercentage bij een streefwaarde van 20 doden in 2050 bijvoorbeeld bijna 11 procent per jaar. Het aantal ernstig verkeersgewonden laat vooralsnog een stijgende trend zien en is ook fors hoger dan het aantal verkeersdoden. Er is dus nog een sterkere daling nodig om ook het aantal ernstig verkeersgewonden richting 0 te reduceren.
Grote winst met eenvoudige maatregelen
Uit een overzicht blijkt dat met relatief eenvoudige ingrepen grote winst is te boeken, ook al betreft het aannames. Zo is het aannemelijk dat het volledig veilig inrichten van infrastructuur tot aanzienlijke reducties in slachtofferaantallen leidt. Ook technologische ontwikkelingen kunnen waarschijnlijk tot aanzienlijke reducties van het aantal slachtoffers leiden, met name wat betreft ongevallen waarbij gemotoriseerd verkeer betrokken is. Voor beide thema's geldt echter dat het niet realistisch is te verwachten dat in 2030 alle benodigde maatregelen zijn genomen.
Rijden onder invloed
Wat betreft rijden onder invloed van alcohol en snelheidsovertredingen zijn er technologieën beschikbaar die al in 2030 tot het voorkomen van de overtredingen (door gemotoriseerd verkeer) en dus alle aan de overtredingen gerelateerde slachtoffers zouden kunnen leiden. Voor andere typen overtredingen biedt een combinatie van wetgeving, handhaving en voorlichting vooralsnog de meest veelbelovende oplossing.