Truck zonder spiegels: veiliger en minder brandstofverbruik
Er heeft zich op 1 juli haast stiekem een revolutie voltrokken: Europese wetgeving maakt het mogelijk voor het rijden zonder zijspiegels. MercedesBenz is er ver mee, maar niet zover als het Nederlandse bedrijf Orlaco dat de MirrorEye op de markt brengt. Is dit het einde van de dodehoekproblematiek?
Zonder spiegels, maar natuurlijk moeten er wel goedgekeurde veiligheidssystemen (camera's) zijn ingebouwd, want het moet wel veilig blijven of liever nog: veiliger worden. MAN Truck & Bus presenteerde tijdens de IAA die van 20 tot en met 27 september werd gehouden een Neoplan Cityliner touringcar. Het camerasysteem op deze bus is van Vision Systems. Aan de buitenkant zitten twee spoiler-achtige vleugeltjes en binnen wordt het beeld getoond op twee monitors die op de A-stijlen (de eerste stijlen gemeten vanaf de voorkant) zijn bevestigd. MercedesBenz is hier ook al ver mee. De nieuwe generatie Actros zit vol vernuft, waarbij de afwezigheid van zijspiegels het meest in het oog springt. In de Actros zit een systeem dat 'MirrorCam' is gedoopt en dat de chauffeur de mogelijkheid biedt om beelden te visualiseren op schermen in de cabine. De camera's zijn tevens in staat brandstof- en goederendiefstal te detecteren.
Orlaco
In 2016 publiceerden wij al dat dit systeem eraan zat te komen en nu is het alleen nog maar wachten op het moment dat chauffeurs het systeem zullen omarmen. Maar dat is een kwestie van (weinig?) tijd.
De MirrorEye is geïntroduceerd door het Nederlandse (Barneveld) bedrijf Orlaco (dit staat voor Ogen Rechts Links Achter Compleet Overzicht). Het bedrijf is opgericht in 1989 en heeft inmiddels rond de tweehonderd werknemers.
Twee camera's
MirrorEye beschikt onder meer over nachtzicht, inhaaldetectie en een automatische zogenoemde panningfunctie. Het systeem bestaat uit twee High Definition (HD)-camera's aan de zijkant van de truckcabine. De chauffeur ziet de camerabeelden realtime op een splitscreen HD-monitor in de raamstijl van de cabine en heeft zo optimaal zicht op weggebruikers naast en schuin achter de truck. Altijd, overal en onder alle omstandigheden.
's Nachts beter zicht
Dankzij Night Vision hebben chauffeurs namelijk ook 's nachts beter zicht op het verkeer rond hun truck. MirorEye is bovendien voorzien van een panningfunctie. De camera's bewegen automatisch mee tijdens het afslaan of achteruitrijden, waardoor chauffeurs beter zicht hebben tijdens deze manoeuvres. Tot slot waarschuwt het camerasysteem de chauffeur wanneer hij van baan wil wisselen terwijl er zich een andere weggebruiker naast de truck bevindt.
Er zijn nog meer voordelen. Testen wijzen uit dat door het aerodynamische ontwerp 1 tot 2 procent brandstof bespaard wordt ten opzichte van een traditionele truck met zijspiegels. Al die voordelen leiden ertoe dat spiegels op een truck binnen zeer afzienbare tijd tot het verleden zullen behoren.
Veiligheid verbeteren
"Ons doel was niet om de spiegel te vervangen", licht Orlaco-CEO Henrie van Beusekom toe. "Wij willen de verkeersveiligheid verbeteren. Daar werken we al jaren aan en met MirrorEye zetten we een nieuwe, grote stap. We benutten namelijk alle technologische mogelijkheden om chauffeurs extra zicht te geven op de momenten dat dat het hardst nodig is: 's nachts, bij slecht weer en tijdens bijzondere manoeuvres. We zijn ervan overtuigd dat hierdoor het aantal ernstige ongevallen waarbij trucks betrokken zijn gaat dalen."
Brandstof besparen
Maar er is meer, zegt Van Beusekom tegen de Ondernemer. "Zijspiegels hebben nogal wat nadelen. In het donker zie je er helemaal niets mee en als je een bocht neemt, is in de spiegel de zijkant van de truck te zien, niet de omgeving. Een spiegel is bovendien zwaar, al snel een kilo of 15 tot 20, zeker met de stevige constructie erbij. Daarnaast vangen spiegels veel wind, wat extra brandstof kost. Met een aerodynamische cabine wordt 1 tot 2 procent brandstof bespaard ten opzichte van een traditionele truck met zijspiegels. Dat merkt een transportbedrijf in de portemonnee En die 'flaporen' zijn ook gevaarlijk in het verkeer, vooral op rotondes. Er kan zich zo een auto achter 'verbergen', die je dan als chauffeur vanuit de cabine niet waarneemt."
Instructie
En last but not least: de camerabeelden worden bewaard. In geval van een aanrijding kunnen ze dienen als bewijslast en ze zijn ook te gebruiken bij een training of instructie van chauffeurs", zegt Van Beusekom.
Dat de verkeersveiligheid hiermee gebaat is, is wel zeker, want volgens de overkoepelende chauffeursvereniging OSC (hierbij zijn meer dan tachtig chauffeursverenigingen aangesloten) rijden de meeste vrachtwagenchauffeurs in Nederland rond met verkeerd afgestelde spiegels. Ook hebben de chauffeurs geen idee hoe ze de afstelling zelf kunnen verbeteren. "Dat brengt niet alleen de verkeersveiligheid in gevaar, maar is ook een groot risico voor de chauffeurs zelf", laat de OSC weten.
Meer geluk dan wijsheid
Iedere vrachtwagenchauffeur kent het gevoel. Je rijdt door een drukke stad. Het begint te schemeren en dan moet je rechtsaf de hoek om. Je checkt en dubbelcheckt in de spiegels en terwijl je afslaat flitst het door je hoofd: heb ik alles wel gezien? Gelukkig gaat het meestal goed, maar dat is soms meer geluk dan wijsheid, volgens OSC-voorzitter Willem Bos.
Steekproef tijdens truckersevent
Veel chauffeurs zien in hun spiegels helemaal niet de verplichte zichtvelden (klasse VI en V). De voorwielen zijn niet in beeld of de achteras van de trekker is onzichtbaar. Een aantal jaar geleden deed OSC een steekproef tijdens een truckersevent. Bij 80 procent van de vrachtwagens zijn de spiegels niet goed afgesteld.
De oorzaak is een gebrek aan focus, volgens Bos. "Fabrikanten kijken vooral of de spiegels op een truck mooi zijn opgelijnd. De (meeste) dealers kijken niet naar de afstelling. Het transportbedrijf vertrouwt erop dat het goed zit en de chauffeur krijgt de sleutels en hoort: succes! Er zijn maar weinig jongens die dan zelf naar een spiegelafstelplaats rijden om te controleren of ze echt alles in beeld hebben. En die ook weten hoe je dat doet."
Trainingen en demonstraties
OSC verzorgt in opdracht van transportbedrijven regelmatig trainingen, waaronder de verplichte Code 95. Daarbij is altijd aandacht voor schadepreventie en veiligheid. Bos en consorten leggen onder meer uit hoe je zelf je spiegels afstelt en geven ook demonstraties met de cameramonitorsystemen van Orlaco, waaronder MirrorEye en CornerEye. CornerEye is een spiegelvervangend camerasysteem dat een zichtveld van 270° afdekt. Chauffeurs hebben hierdoor optimaal zicht op weggebruikers voor, naast en schuin achter de truck. En dat onder alle omstandigheden dankzij functies zoals nachtzicht en lensverwarming.
Overstappen
Als het aan OSC ligt, zouden transportbedrijven meteen moeten overstappen op het camerasysteem. Zeker nu er door de krapte op de arbeidsmarkt steeds meer onervaren chauffeurs achter het stuur plaatsnemen. Uit ervaring weet Bos dat transporteurs wel eens aanhikken tegen de investering. "Maar weet je wat pas duur is? Stilstand door schade of ongevallen. Als je met dit systeem één ongeval voorkomt, heb je het al terugverdiend."
De meeste ongelukken en schades met vrachtwagens vinden plaats in drukke binnensteden en bij het manoeuvreren op locatie. Het zou goed zijn als in ieder geval trucks op die routes voorzien worden van cameramonitorsystemen, vindt Bos. "Dan win je al heel veel. Het getuigt ook van goed werkgeverschap. Als je een keer een ongeval meemaakt, gaat dat in je hoofd zitten. Ik ken diverse chauffeurs die daarna ander werk gezocht hebben, omdat ze de spanning niet meer aankunnen."