Elke maand 130 examens afgebroken omdat leerling te slecht is
Elke maand breken examinatoren rond 130 examens af omdat de leerling te slecht voorbereid is op het examen. En een groter aantal komt er eigenljjk voor in aanmerking. In het najaar zal het CBR hier veel strenger in worden. Dan kan een kandidaat die dit overkomt pas na zes weken herexamen doen. Hier moet een preventieve werking vanuit gaan. Werkt dit niet, dan overweegt het CBR om het tweede herexamen duurder te maken.
Tevens worden maatregelen voorbereid tegen zogenoemd ongewenst gedrag. Daaronder wordt verstaan dat sommige rijscholen met slimme trucs de slagingspercentages beïnvloeden. Voorbeelden zijn het beïnvloeden van slagingspercentages, misbruik van persoonsgegevens, over-bevraging van ons reserveringssysteem. Bovendien speelt het probleem van een onwenselijk verdienmodel van een rijschool door kandidaten veel te vroeg en dus kansloos op examen te laten komen bij het CBR, waaraan de betreffende rijschool verdient door een eigen opslag op het tarief van het CBR, dat de kandidaat niet beseft." De omvang van dit probleem wordt in kaart gebracht.
Maatregelen
Dit schrijft het CBR in een brief aan de Tweede Kamer waarin maatregelen worden aangekondigd om de lange reserveringstermijnen terug te dringen. Vandaag heeft minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat de Kamer hierover geïnformeerd.
Minister van Nieuwenhuizen heeft het CBR gemaand om maatregelen te treffen om weer te voldoen aan de afgesproken termijn van gemiddeld zeven weken bij het eerste en vijf weken bij het herexamen. Het gaat nog wel even duren voordat de reserveringstermijnen hier weer aan voldoen, want het CBR verwacht dat de termijnen tot eind volgend jaar onder druk blijven staan.
Mismatch
De reserveringstermijnen staan zwaar onder druk door, zoals het CBR het omschrijft, 'een toenemende mismatch tussen vraag en aanbod bij praktijkexamens, zowel voor de beroepsmarkt voor bus, vrachtwagen, trekker en taxi , als de particuliere markt voor personenauto en motor. Voor de particuliere examens geldt dat het CBR een groei verwacht van 0,9 procent hoger dan verwacht.
Groot gat
Alles bij elkaar geldt dat het CBR op dit moment zo'n 56.000 praktijkexamens (waaronder herexamens) tekort komen om de afgesproken reserveringstermijnen te kunnen halen. Met de al genomen maatregelen, extra vrijwillig overwerk en de inzet van gepensioneerde examinatoren die recent zijn benaderd, kunnen hiervan 33.500 extra praktijkexamens worden gerealiseerd. Er blijft dus een gat van 21.000 en dat leidt ertoe dat de termijnen niet gehaald zullen worden.
Twee oplossingen
Wat het CBR betreft zijn er twee oplossingen: capaciteit uitbreiden en vraagsturing door schaarste verdeling en het bevorderen van goed opgeleide kandidaten. De uitbreiding van de capaciteit gaat moeizaam. "De planning voor de opleiding klassen tot en met eind 2018 is 112 nieuwe examinatoren en tot mei 2019 ruim 130. Dit is een essentiële doch uitdagende planning", laat het CBR weten.
Verder wordt vrijwillig overgewerkt in de avonden en op zaterdag. "De keuze daarbij is nadrukkelijk vrijwillig voor de examinatoren. Verplicht overwerk zien we namelijk, na twee jaar van overwerken gegeven de marktvraag, als een risico voor een verder oplopend ziekteverzuim."
Vraagsturing
Onder vraagsturing valt onder andere dat het CBR slecht presterende rijscholen wil straffen door het herexamen pas zes weken na het examen te laten plaatsvinden. Onder ongewenst verdrag vallen de dubbele nummers waarvan rijscholen gebruikmaken om een laag slagingspercentage te verdoezelen.
Tussentijdse toets en
minder bijscholing zijn
'no-go area's' voor CBR
Onder rijinstructeurs hoor je ook oplossingen om de wachttijden te verkorten. Twee onderwerpen die vaak voorkomen, zijn: schaf de tussentijdse toets (TTT) af (of verminder in elk geval het aantal) en stop met de bijscholing van examinatoren. Beide gaat het CBR in geen geval doen.
Jaarlijks worden rond 80.000 TTT's afgenomen. Stel een rantsoen vast en het gat van iets meer dan 20.000 examens (zie voor de uitleg hierboven) is er niet meer, kan de oplossing zijn. Maar dit gaat niet gebeuren en wel hierom: "Een tussentijdse toets verhoogt echter de kwaliteit van de rijopleiding. De kandidaat ervaart hoe het is om examen te doen (zenuwen spelen vaak een rol tijdens het examen) en hij weet welke kennis en vaardigheden nog aandacht behoeven in de resterende opleiding. Rijscholen die dit instrument inzetten, hebben doorgaans een hoger slagingspercentage. Aan quotering zitten dus onoverkomelijke bezwaren."
Bijscholing
De tweede maatregel die ook niet wordt overwogen is dat de (wettelijk verplichte) bijscholing van examinatoren (3 dagen in het jaar) wordt afgeschaft of uitgesteld. Simpel: Deze bijscholing niet realiseren mag niet van de wet. "Ook zien we het ook vanuit goed werkgeverschap dat continu investeren in vakmanschap belangrijk is, zeker daar waar we examinatoren langdurig vragen om vrijwillig op avonden en op zaterdagen over te werken."
Gezondheidsverklaringen geven extra druk op de ketel
Het CBR prognosticeert dat dit jaar 651.000 gezondheidsverklaringen worden ingevuld. Dit is een stijging van 8,4 procent ten opzichte van 2017. Deze groei zet de komende jaren door. Bovendien groeit het aandeel gezondheidsverklaringen waarbij een nadere inhoudelijke beoordeling door een arts/specialist nodig is. Dit geeft grote druk bij het CBR. Er zijn maatregelen getroffen en er volgen er meer.
De groei van het aantal inhoudelijke beoordelingen heeft diverse oorzaken. Er is een groeiend aantal 75+'ers. Bij deze groep is er relatief vaker een verwijzing nodig. Ten tweede kan sinds november 2017 de gezondheidsverklaring niet langer door een rijschool worden ingevuld. Het CBR ziet hierdoor een toename van het aantal gevallen dat nader door een arts moet worden beoordeeld.
Getroffen maatregelen
Om aan de groeiende vraag te kunnen blijven voldoen, is sinds 2016 de bezetting aan artsen en assistenten met 31 procent uitgebreid. Maar dit is niet genoeg. Daarom worden nog meer artsen en assistenten geworven. Verder is het huidige werkproces aangepast waardoor het aantal handelingen per dossier is verminderd.
Rijtesten
Ook het aantal rijtesten kent vanaf begin 2018 een stijgende lijn. Momenteel gaat het om een voorraad van meer dan zesduizend rijtesten.
De mogelijkheden om maatregelen te treffen om de werkvoorraad in hoog tempo terug te dringen zijn beperkt. Enerzijds doordat de Regeling Eisen Geschiktheid in veel ziektebeelden een rijtest verplicht; anderzijds omdat het werven en opleiden van nieuwe deskundigen een periode van minimaal een half jaar in beslag neemt.
Toch wordt er aan gewerkt. De eerste getroffen maatregel betreft de mogelijkheid om voor schrijnende gevallen en klanten met economische urgentie versneld een rijtest aan te bieden door deze toe te voegen aan het reguliere rijtestschema aan het eind van de dag. Verder wordt kritischer bekeken of nut en noodzaak van een rijtest voldoende is aangetoond en gemotiveerd. Het CBR werkt aan meer maatregelen.
