'Instructeur moet zich afvragen: deed ik iets niet goed? '
Frank Schuurman van de gelijknamige rijschool in Apeldoorn is qua slagingspercentage de best presterende grote rijschool tussen 200 en 300 examens: bij 279 examens haalt Schuurman een slagingspercentage van 75,6 procent. Alle reden om eens langs te gaan en te vragen naar 'het geheim', zo dat er al is.
Nog even de cijfers over 2017 erbij gehaald. In de categorie 100-200 examens is autorijschool Bryan in Maarssen met een slagingspercentage van 82,1 procent de best presterende rijschool, in de categorie 200-300 examens is dat Frank Schuurman met 75,6 procent, Verkeersschool Ruud Rutten in Venlo scoort met 307 examens en een slagingspercentage van 64,8 procent het best in de categorie daarboven en L.G.M. Ezendam in Hengelo haalt een slagingspercentage van 65,2 procent in de categorie meer dan vierhonderd examens (463 examens om exact te zijn). De visie van Ruud Rutten, die we ook kennen als voorzitter van de FAM, op kwaliteit is genoegzaam bekend, Louis Ezendam kwam in de vorige editie uitgebreid aan het woord (hij vindt onder andere dat een solide theoretische kennis de basis is van een hoog slagingspercentage) en nu is het de beurt aan Frank Schuurman.
Sinds 1987
Frank Schuurman startte in 1987 met zijn rijschool en werkte de eerste ongeveer vijftien jaar solo op de categorieën A, B en later E achter B: de categorieën die hij tot op de dag van vandaag trouw is gebleven. "Ik heb nooit de ambitie gehad om ook C te doen, maar los daarvan vind ik de investering ook te groot én je moet een beetje thuis zijn in dat transportwereldje. Bovendien: ik kan wel van alles en nog wat doen, maar als ik iets doe, wil ik het goed doen en ik heb mijn focus nodig voor wat ik doe."
Groei
In het begin van deze eeuw kreeg hij de kans om een eerste medewerker aan te trekken en die mogelijkheid pakte Schuurman. "Om een lang verhaal kort te maken: ik had iemand die theorielessen verzorgde die het op zijn werk niet naar zijn zin had en vroeg of hij bij kon komen werken. Dat was voor mij een unieke kans om iemand in dienst te nemen van wie ik zeker wist dat het een goede instructeur was en dat heb ik gedaan. Die instructeur werkt hier trouwens nog steeds. Iets later stopte mijn broer, die ook een rijschool had, ermee en ook hij kwam bij mij in dienst. De groei is me op die manier eigenlijk overkomen."
Boost
Schuurman wist al die tijd dat hij een hoog slagingspercentage had, maar liep daar niet mee te koop. "Iedereen zei dat hij een hoog slagingspercentage had, dat was toen ook niet te controleren. Maar toen werden opeens de slagingspercentages van alle rijscholen op internet gepubliceerd en kreeg ik een artikel in de plaatselijke krant als best presterende rijschool. Dat heeft mij een enorme boost gegeven en dat is zo gebleven. Momenteel hebben we tien instructeurs die puur B doen. We bieden ook A aan, maar dat doe ik alleen. Vanwaar die keus? B brengt mij omzet, dat is mijn corebusiness. Er moeten geen auto's stilstaan."
Dik in orde
De opbouw van het instructeurscorps is wat Schuurman betreft dik in orde: de jongste is 30 en de oudste is de 60 ruim gepasseerd. "Het slagingspercentage is nu 75 procent, maar dat is geen doel op zich", zegt Schuurman. "Ik vind dat we in elk geval boven de 50 procent moeten zitten. Liefst boven de 70, maar 50 procent is de ondergrens en 65 procent moet je eigenlijk altijd kunnen halen. Of daarmee de lat niet te laag ligt? Dat is niet het issue. Ik heb jaren gehad dat ik meerdere nieuwe instructeurs had en dan moet je altijd even zoeken wat het wordt. Daardoor duikel je dan. En vergeet niet: je hebt met examinatoren te maken op wie je geen invloed hebt. Om die reden is het ook heel moeilijk om een hoger slagingspercentage te halen bij deze aantallen examens, dat is gewoon zo."
Schuurman-normen
Met tien instructeurs heb je ook met dit hoge gemiddelde altijd de beste en de slechtst presterende instructeur. Wat doet Schuurman als hij merkt dat een instructeur inzakt? "Dan ga ik meteen met hem of haar praten. Dus de vinger aan de pols als het nodig is. Ook hebben we regelmatig werkbesprekingen waar we bespreken wat de afspraken zijn, hoe er les wordt gegeven. En we bespreken ook de normen die gesteld worden door het CBR."
Daarbij is er altijd die basis die is dat elke instructeur die bij Schuurman op de loonlijst komt wordt opgeleid volgens de Schuurman-normen. "Om te beginnen rijdt iedereen die hier binnenkomt veel uren mee met de andere instructeurs. Momenteel hebben we iemand die de WRM-opleiding nog moet afronden en ook hij rijdt nu al veel mee."
Zelfreflectie
"Daarnaast moet een instructeur bovenal over zelfreflectie beschikken. Als iemand zakt voor een examen dan geven negen van de tien instructeurs het CBR de schuld of het zijn de zenuwen die de kandidaat parten spelen. Daar ben ik het per definitie niet mee eens. Als iemand niet slaagt, moet de instructeur zich afvragen of in de opleiding ergens te weinig aandacht aan is besteed. Heb ik alles genoeg uitgelegd, is de vraag die iedere instructeur zich moet stellen. Daarin zijn wij echt een uitzondering en dat is de belangrijkste oorzaak van ons hoge slagingspercentage."
"Laten we eerlijk zijn: welke instructeur stelt zichzelf nou de vraag of hij zijn vak wel goed verstaat? Het grote verschil tussen een goede en een niet zo goede instructeur is dat de goede zelfreflectie heeft én heel goed kan uitleggen waarom iemand nog niet klaar is en waarom dingen niet goed gaan. Als iemand niet kan fileparkeren dan moet je niet zeggen dat de leerling dat niet kan, maar uitleggen waarom hij het niet kan en handvatten aanreiken om het beter te doen. En dat blijf je herhalen tot diegene het helemaal onder de knie heeft."
Klaar
Geen echte eyeopener (want door velen geaccepteerd als basisprincipe), maar minstens zo belangrijk is, zegt Schuurman, dat een kandidaat pas naar het examen gaat als die er klaar voor is. "Ik werk met één lespakket met 32 lessen van vijftig minuten voor 1395 euro, inclusief examen. Dat aantal suggereert dat je dan klaar bent, maar iedereen die hier binnenkomt vertel ik dat er na die 32 lessen waarschijnlijk meer lessen moeten worden gevolgd omdat je dan niet klaar bent. Als iemand heel vlot is, redt hij het, maar de meesten zitten tussen de 45 en 50 lessen, dat leert de praktijk. Als je dat eerlijk communiceert, ben je al ver. En, niet onbelangrijk, omdat het rijbewijs hierdoor gemiddeld duurder is dan bij de meeste andere rijscholen krijg ik een bepaald publiek. Dat selecteert zich namelijk vanzelf."
""Ik zal je eerlijk zeggen dat ik nauwelijks leerlingen heb die de taal niet beheersen. Maar het is simpel: als iemand de Nederlandse taal niet beheerst, dan wil ik die persoon geen lesgeven omdat het praktijk niks gaat worden omdat ik alleen Nederlandse instructeurs in dienst heb. Een Turkse rijschoolhouder heeft mij wel eens verweten dat ik discrimineer. Ik discrimineer helemaal niet, maar iedereen die bij mij les neemt, houdt zich aan mijn regels, punt. Wil je onderhandelen, bijvoorbeeld tien lessen en dan examen doen, dan ben je bij mij aan het verkeerde adres. Spreek je alleen Turks, prima, maar ga dan naar een rijschool die daarin is gespecialiseerd, daar wordt iedereen gelukkiger van."
Geen test
Wat Schuurman trouwens ook niet doet: een test van één lesuur om te kunnen inschatten hoeveel lessen iemand nodig heeft. "In één lesuur zie je of iemand vlot is of niet, maar je hebt zeker vijf lessen nodig om goed te kunnen inschatten hoeveel lessen iemand nodig heeft. Een intest is nattevingerwerk."
Gedragsstoornis
Ook zo'n onzin, zegt hij: leerlingen met een gedragsstoornis die het examenresultaat drukken. "Ik breng het niet nadrukkelijk onder de aandacht, maar ook die leerlingen hebben wij. Ik prijs me gelukkig met twee instructeurs, van wie er één al de pensioengerechtigde leeftijd heeft, die engelengeduld hebben om deze leerlingen te leren autorijden. Zij halen met deze leerlingen een slagingspercentage van meer dan 80 procent. Ik vind het echt een dom excuus om je daarachter te verschuilen. Dat geldt ook voor automaat-leerlingen. Die heb ik ook en ook daarvoor hebben we instructeurs die daar heel goed mee kunnen omgaan. Want dat is waar het om draait: je moet de goede mensen erop zetten. En als je die niet hebt of als eenpitter dat niet beheerst, dan moet je het niet aanbieden."
50 minuten
Vraagje tussendoor: waarom hanteert Schuurman eigenlijk 50 minuten per rijles? "Dat doet vrijwel iedereen in Apeldoorn", is het haast ontnuchterende antwoord. "Maar ik vind het ook ideaal, want met een dubbel lesuur zit je aan 100 minuten en dat is genoeg om de aandacht vast te kunnen houden."
Geen RIS
Best opvallend: Schuurman geeft geen les volgens de RIS-methode. Waarom niet? "Wij volgen de instructiekaart en dat komt redelijk neer op de RIS-methode. Ik vind die methode prima en stond op het punt om ook les te geven volgens de RIS-methode, maar toen mocht het CBR die methode niet meer onderwijzen en moesten de opleidingsinstituten dat doen. Toen ben ik afgehaakt, want ik had mijn bedenkingen over het niveau van de meeste opleidingsinstituten."
Trots
De slotsom: alles bij elkaar is Schuurman best trots op wat hij heeft bereikt. "Ik wil goed zijn in mijn werk en als dat erin resulteert dat ik de beste ben, dan is dat alleen maar mooi. Ik vind het best wel jammer dat ik dit niet met mijn vader, die ruim tien jaar geleden is overleden, heb kunnen delen. Hij zou écht trots zijn geweest. The bottom line is dat ik het op mijn manier doe, dat ik in een aantal opzichten best eigenwijs ben en waar nodig mijn zegje doe, en dat is wat het is. Ingewikkelder wordt het niet."
