Lesgeven is een heel ander vak dan examens afnemen, weet het CBR na honderden sollicitaties.
Foto: CBR
'Lesgeven is wezenlijk anders dan een
examen afnemen'
Het CBR zet alles op alles om nieuwe examinatoren te werven. Dat is een heidense klus, want van de honderd kandidaten blijkt er uiteindelijk één geschikt. En voor instructeurs die overwegen om te solliciteren: zij hebben geen streepje voor, eerder integendeel. We legden het CBR een aantal vragen voor.
Hoeveel mensen in het algemeen hebben de afgelopen periode gesolliciteerd naar de functie van examinator?
"In 2017 solliciteerden ruim achtduizend personen naar een baan als examinator bij het CBR. Dit jaar hebben tot 1 juni zo'n vijfduizend personen laten weten graag examinator te worden. Best veel dus, maar het gros voldoet niet aan de eerste eis, namelijk het gewenste werk- en denkniveau van havo of mbo4."Sinds eind juni is onze opleiding als mbo4-opleiding NLQF-gecertificeerd. Daarmee komen ook kandidaten die niet het benodigde diploma, maar wel het noodzakelijk werk- en denkniveau hebben, in aanmerking voor deze veelzijdige baan."
Hoeveel van hen komen uiteindelijk door de gehele selectie?
"In 2017 hebben we 60 mensen aangenomen. Onze ervaring is dat van de 100 sollicitanten 1 persoon geschikt is voor het examinatorvak."
Is bekend hoeveel (ex-)rijinstructeurs hebben gesolliciteerd naar de functie van examinator?
"Nee, we hebben dat niet op dat detailniveau geregistreerd vanwege de privacyregels."
Bij wijze van benchmark: hoeveel van hen komen uiteindelijk door de selectie?
"Voor 2018 kunnen we dat zeggen: we hebben tot nu toe 85 mensen aangenomen; zij zijn gestart met de opleiding of gaan dit jaar nog van start. Van deze 85 mensen heeft er zo'n 30 procent een achtergrond in de rijinstructie."
Krijgt iedere instructeur per definitie een uitnodiging voor een gesprek omdat hij een streepje voor heeft vanwege de kennis van de branche?
"We behandelen niemand met voorkeur, iedereen krijgt een objectieve kans. Wij beoordelen de brief en het CV van alle kandidaten. Je moet echt aan de eisen voldoen."
Klopt het, zoals de ronde doet in de branche, dat een wezenlijk aandeel van hen niet eens de rijtest haalt?
"In het algemeen vallen er inderdaad veel sollicitanten af bij de rijtest: circa 60 procent van het aantal kandidaten dat de selectiedag positief heeft afgerond. Of dat meer of minder is bij rijinstructeurs valt niet te zeggen."
Hoeveel (procent) van de instructeurs die solliciteren haalt uiteindelijk de eindstreep (oftewel: hoeveel haken er tijdens de opleiding af?)
"Dat kunnen we niet zeggen omdat we niet registreren hoeveel rijinstructeurs, docenten, verpleegkundigen et cetera solliciteren. We registreren niet op achtergrond."
Haken sollicitanten die de eerste etappes wel, maar de tweede etappes niet halen uit zichzelf af of wordt hen te verstaan gegeven dat het vak van examinator er voor hen niet in zit?
"Tijdens de opleiding haakt er zelden iemand uit zichzelf af. Als er aspirant-examinatoren afvallen tijdens de opleiding, is dat meestal omdat ze het benodigde niveau toch niet halen. De combinatie van de rijprocedure toepassen, op het andere verkeer letten, een gesprek voeren en tegelijkertijd iemands rijvaardigheid beoordelen en de sfeer ontspannen houden, is pittig. Dat geldt in het algemeen, niet specifiek voor instructeurs. Mensen ervaren dat soms als zwaar."
Zijn er ook die de hele training goed doorlopen, maar uiteindelijk toch de pijp aan Maarten geven omdat het in de praktijk tegenvalt?
"Nee, dat gebeurt eigenlijk zelden."
Klopt het dat veel van de instructeurs die examinator willen worden tegen het feit aan lopen dat het heel wat anders is om regelmatig een slecht bericht te moeten afgeven, iets heel anders is dan lesgeven?
"Dat horen wij ook. Lesgeven is wezenlijk anders. Ook daarom is het beter als er meer goed voorbereide kandidaten op het examen komen, die klaar zijn voor het rijbewijs. Het is voor onze mensen ook echt veel leuker om goed nieuws te brengen."
Valt alles bij elkaar aan te geven of er een wezenlijk verschil is tussen instructeurs die examinator willen worden en de andere groep en zo ja, wat zijn de meest essentiële verschillen?
"Het is aan de ene kant makkelijker om iemand die eerst rijles gaf op te leiden tot examinator. Deze persoon kent de rijprocedure en is bekend met de setting van het examen. Daardoor hou je meer ruimte en tijd over die je kunt besteden aan opletten, communicatie, dus een gesprek voeren, iemand op zijn gemak stellen en het beoordelen van een kandidaat. Anderzijds kan het ook een nadeel zijn. Soms is aangeleerd gedrag lastig om weer af te leren. Het beste is een gemengde opleidingsgroep met aspirant-examinatoren."
