Spookrijder in de mist
In deze serie wordt een verkeersongeval aan de hand van politiegegevens geanalyseerd. Om de privacy van de betrokkenen zo veel mogelijk te waarborgen is het verhaal erachter bewerkt en zijn namen en plaatsnamen veranderd en eventuele kentekens onzichtbaar gemaakt.
Vanwege zeer dichte mist raakt een toerist op een verkeersknooppunt gedesoriënteerd en komt op de verkeerde weghelft terecht. Bij zichtbeperkingen tussen de vijftig en honderd meter houdt hij het spookrijden ruim vijf kilometer vol, maar dan gaat het gruwelijk mis. Er volgt een frontale botsing waarbij twee voertuigen in vlammen opgaan en beide bestuurders het leven laten. Alleen de passagier kan het verhaal na maanden coma navertellen.
Tekst: Irma van den Berg
Foto's: Team Verkeer, Politie Den Haag.
Jan en Ina Jansen hebben familie over uit Nieuw-Zeeland. Vanwege hun grote huis aan de rand van Doorn kunnen zij met gemak hun verre neef Paul en zijn vrouw Tracey, die 35 jaar geleden voor een bestaan in een klein plaatsje op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland hebben gekozen, te logeren hebben.
Na een week van luieren en bijpraten vindt Paul het tijd worden om ook nog wat familieleden in Abcoude te bezoeken. Hij mag Jans twintig jaar oude Ford lenen zodat ze niet met het openbaar vervoer hoeven. Voor alle duidelijkheid schrijft Jan de route voor zowel de heen- als de terugreis op een groot vel papier, want de navigatie hebben ze vanavond zelf nodig. "Volg op de terugweg bij verkeersknooppunt Oudenrijn de borden Arnhem, dan kom je op de A12 vanzelf een keer de afrit Doorn tegen", zegt Jan. "Daar heb je echt geen navigatiesysteem bij nodig hoor. En denk erom hè, in dit land rijden we rechts!" roept hij hen nog lachend na.
Uitvoegen naar links
Vroeg in de middag vertrekken Paul en zijn vrouw naar de familie in Abcoude. Omdat ze niet weten hoe laat ze die avond weer thuis zullen zijn, geeft Jan hen de sleutel van het huis mee zodat ze er altijd in kunnen. Het weerzien verloopt zeer naar genoegen en het bezoekje duurt daarom langer dan gedacht. Het loopt tegen half drie in de ochtend als Paul en zijn vrouw nog aan de terugreis moeten beginnen. Het is erg mistig en dat valt Paul behoorlijk zwaar. Op de A2 ter hoogte van Maarssen voelt hij de vermoeidheid dan ook genadeloos toeslaan. Bij nadering van het verkeersknooppunt tuurt Tracey onder het flauwe schijnsel van het leeslampje naar de routebeschrijving op haar schoot. "Je moet vanaf nu alsmaar de borden 'Ring Utrecht Arnhem' blijven volgen", zegt ze. Het valt haar niet mee, want door de dichte mist wordt de bewegwijzering behoorlijk aan het zicht onttrokken. Je ziet ze pas op het laatste moment. Het is al erg lastig om de juiste rijbaan naar Arnhem te vinden, maar als borden boven de rijbaan plotseling aanduiden dat het nu rechtsaf is, slaat de paniek toe. "Je moet rechtsaf Paul!" roept Tracey. Paul zet zijn richtingaanwijzer naar rechts aan en voegt uit. Als Tracey nu moet kiezen tussen Zuid en Oost twijfelt ze. Ze weten het nu geen van beiden meer en besluiten te gokken op Zuid. Als Paul in de rechterrijstrook rijdt, roept Tracey gealarmeerd dat er een pijl naar links wijst. "Je moet hier linksaf Paul!" zegt ze paniekerig.
Halve draai
Zich erover verbazend hoe de rare Hollanders het in hun hoofd halen om snelverkeer op een autosnelweg zo'n bijna haakse bocht naar links te laten maken, zet hij zijn knipperlicht aan naar links, remt stevig af en maakt een haarspeldbocht in een halve draai naar links. "Belachelijk," zegt hij tegen Tracey "dat we hier een U-turn moeten maken!" Na de bocht stuurt hij meteen weer naar de rechterrijstrook. Dat heeft Jan hem immers nog op het hart gedrukt: rechts rijden in Nederland.
Hij geeft gas en houdt vanwege de dichte mist goed de doorgetrokken streep rechts van hem in de gaten. Paul wil zo langzamerhand naar bed, want de vermoeidheid neemt hand over hand toe. Het is zwaar om doorlopend alert te moeten zijn en er aan te denken rechts te rijden als je gewend bent om aan de andere kant van de wereld op eenzame en verlaten wegen aan de linkerkant te rijden.
Bovendien verbaast het hem dat de vluchtstrook zo ontzettend smal is. Tracey zegt dat de afrit Doorn volgens de routebeschrijving ongeveer 15 kilometer verderop ligt. Ze rijden verder door de donkere, mistige winternacht als Paul recht voor zich uit het niets plotseling twee koplampen ziet opdoemen. "Kijk nou eens, die rijdt aan de verkeerde kant van de weg!" is het laatste dat Paul nog tegen zijn vrouw zegt.
Linksaf-pijl verwarrend
Zonder het te weten is Paul zelf aan het spookrijden. De vele rijbanen, het pijlbord naar links op de autosnelweg voor de Ring Utrecht in combinatie met de toenemende vermoeidheid, hebben Paul de verkeerde beslissing laten nemen. In plaats van de hoofd- of de parallelbaan van de A12 te blijven volgen, maakt hij een fatale beoordelingsfout door een halve draai naar links te maken. Via de hoofdrijbaan van de A12 in de richting Den Haag rijdt hij daarna spookrijdend verder langs wat hij zelf een smalle vluchtstrook vindt, maar wat in werkelijkheid de redresseerstrook langs de middenberm is.
De tegemoetkomende koplampen horen thuis op een snelle Opel die, zoals uit later onderzoek blijkt, met een snelheid van minstens 100 kilometer per uur op de linkerrijstrook de mistbank doorklieft. Door de enorme klap waarmee de voertuigen tegen elkaar aan knallen, vliegen de beide auto's direct in brand. Hierbij komen Paul en zijn tegenligger om het leven. Tracey wordt door de klap uit de auto geslingerd.
Vermoeidheid en onbekendheid
Tracey raakt levensgevaarlijk gewond en verblijft lange tijd in het ziekenhuis. Dankzij haar verhaal kan de toedracht enigszins worden achterhaald, namelijk dat zij dachten dat ze linksaf moesten slaan. De linksafpijl had hen in verwarring gebracht omdat de pijl niet naar de strook beneden wijst, maar naar links opzij. Normaal gesproken wijzen pijlen op de afritborden ter hoogte van de afrit naar rechts. Plaatselijke onbekendheid in combinatie met mist en vermoeidheid speelde het echtpaar flink parten, met de frontale botsing als het onvermijdelijke en fatale gevolg.
