Gehoorbeschadiging ligt onder de helm op de loer
Als motorinstructeur heeft u niet alleen de taak om uw leerling veilig te laten motorrijden, maar is ook informatie over bijvoorbeeld beschermende kleding een onderdeel. En voor het geval u dat nog niet doet: u moet de beginnende motorrijder wijzen op de gevaren van gehoorschade. Blootstelling aan het geluid van windruis op de motor kan bij een snelheid van 120 km/uur namelijk al binnen 7 minuten permanente schade aanrichten. Hier heerst nog veel onwetendheid over volgens gehoorbeschermingsspecialist Alpine Hearing Protection. De vraag is natuurlijk: in hoeverre is dit een kwestie van 'Wij van WC-Eend, adviseren WC-Eend?' Onze conclusie: dit is beslist geen praatje pot.
Zoals in alle lescategorieën gaat het ook motorinstructeurs voor de wind. In 2017 haalden ruim 24.000 mensen hun motorrijbewijs, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Daarmee komt het aantal Nederlanders dat een motorrijbewijs heeft op ongeveer 1,4 miljoen. Zo ongeveer de helft maakt er nauwelijks tot geen gebruik van, gelet op het feit dat in Nederland ruim 656.000 motoren staan geregistreerd. Deze motoren worden jaarlijks gemiddeld 1.200 tot 3.400 km per jaar bereden. En bij elke kilometer die er wordt gereden, loopt een motorrijder in principe gevaar op gehoorschade op. Althans, dat meldt Alpine Hearing Protection.
Flinke stappen
Peter de Roode, managing director Alpine Hearing Protection, zegt dat er de afgelopen jaren al flinke stappen zijn gezet op het gebied van gehoorbescherming voor motorrijders. "Toch zien we dat nog veel mensen denken dat zij met een motorhelm al voldoende beschermd zijn. Helaas loop je ook met een helm kans op een permanente piep in je oren."
Eigen parochie
En De Roode predikt niet voor eigen parochie, want laten we de feiten er eens bij pakken. De wettelijk veilige grens voor je gehoor is 80 dB. Elke dB daarboven is in principe niet goed voor je oren. Uit onderzoek van de politie blijkt dat je bij een snelheid van 100 km/uur blootstaat aan 94 dB, bij 120 km/uur is dat 98 dB en bij 140 km/uur zelfs 102 dB. In deze drie gevallen mag je maximaal 15 minuten, respectievelijk 7 en 3 minuten blootstaan aan de geluidsbelasting.
De helm
Nu kun je denken: de helm beschermt hier toch tegen? Helaas, niet dus. Uit onder andere een uitgebreid onderzoek van het toonaangevende tijdschrift Motorrad blijkt dat geen enkele helm afdoende bescherming biedt tegen de risico's van gehoorschade. En dus zijn oordopjes raadzaam. Niet voor niets is gehoorbescherming een van de speerpunten van motorrijdersvereniging KNMV, dat tot doel heeft om motorrijders zo goed en veilig mogelijk door het verkeer te laten bewegen. Arjan Everink, hoofd Verkeer en Opleiding bij de KNMV, zegt niet voor niets: "Ik denk dat het probleem onderschat wordt. Gehoorschade als gevolg van blootstelling aan windruis op de motor komt vaker voor dan je denkt. Vooral motorrijders die net hun rijbewijs op zak hebben, weten vaak niet dat het verstandig is motoroordoppen te dragen tijdens het rijden. Zij staan hier pas bij stil als ze last krijgen van hun gehoor. Maar als je een piep in je oren hebt of minder goed gaat horen, is de schade al aangericht." Want goed om te weten: gehoorschade is permanent en niet te genezen.
Oordopjes
Oordopjes dus. En dan wel oordopjes die zorgen dat het windgeruis wordt gedempt, maar dat je het verkeer, het navigatiesysteem en eventueel via de headset je 'motormaten' natuurlijk wel kunt horen. Dit betekent dat de gele dopjes (deze vallen onder de verzamelnaam schuimoordoppen) niet volstaan, want die sluiten de gehoorgang geheel af. Je bent aangewezen op een zogenoemde otoplastiek: een op maat gemaakte gehoorbeschermer die de schadelijke hoge tonen filtert. Bij een otoplastiek wordt in het laboratorium een perfect passend oorstukje gemaakt. Daarin worden speciale windruisfilters geplaatst, waardoor je motor en het verkeer goed hoorbaar blijven. Je gehoor wordt dus niet afgesloten. Dit is de ideale situatie, maar daar hangt wel een behoorlijk prijskaartje aan. Het alternatief - en dat geldt zeker voor de beginnende motorrijder - zijn de universele Alpine MotoSafe oordoppen. Deze dempen met speciale akoestische filters alleen de schadelijke hoge tonen. Alpine MotoSafe Tour dempen 17 dB en de Race-modellen zelfs 20 dB. En voor de prijs hoef je het niet te laten, want voor een euro of vijftien heb je een setje.
Nog een reden
Een bijkomend effect is dat je meer geconcentreerd deelneemt aan het verkeer omdat je hersenen minder hard hoeven te werken om het constante geluid weg te filteren. Je zult merken dat je na een dag touren minder vermoeid van de motor stapt.
COMMENTAAR
Hier kan de branche zich mee onderscheiden
De rijscholenbranche staat er bij velen niet goed op. Vaak komt de branche negatief in het nieuws en dat is helaas niet voor niets. Het zou daarom goed zijn als er eens iets is waarmee de branche zich positief onderscheidt. Welnu, met het nieuws over de gehoorbeschadiging wordt een kans op een presenteerblad aangereikt.
Wij weten niet in hoeverre u op de hoogte bent van de informatie in het artikel. En wij weten ook niet of u tijdens de les uw leerling aanraadt gehoorbeschermers te gebruiken. Of nog beter: ze het verplicht voorschrijft. Of het allerbeste: elke leerling een setje geeft. Want dat is het doel waar de branche naar moet streven: reik iedereen die les neemt een setje oordoppen aan, laat weten dat u dat niet voor niets doet, en laten we dan met de gehele branche duidelijk maken dat wij er alles aan doen om motorrijden leuk te laten blijven, ook voor de oren. Kleine moeite, groot plezier.
Hans Peijs,
hoofdredacteur Rij-instructie
INGEZONDEN
Wel of geen gaspedaal rechts is persoonlijk
Een beetje tegengas op het artikel van Stef Peek over de wens om een rechter gaspedaal in de vorige editie van Rij-instructie is wel op z'n plaats.
De praktijk is dat veel rijinstructeurs die een dubbele bediening laten inbouwen, de keus laten afhangen van wat ze gewend zijn. Hebben ze altijd een gaspedaal gehad, dan zullen ze deze wél weer willen, maar hebben ze er nooit mee gewerkt, dan vinden ze het onnodig. Uiteraard kán het handig zijn, wanneer een leerling écht niets kan, zodat je het even voor kan doen.
Dat een gaspedaal bij een examen uitgenomen wordt is begrijpelijk, aangezien je mag verwachten dat de examenkandidaat weet hoe, wanneer en hoeveel gas moet worden gegeven. Is dat niet het geval, dan is deze kandidaat gewoon niet aan het examen toe. En wanneer duidelijk is dat je een lesauto bestuurt (herkenbaar aan het L-bord), dan laten we de frustraties van medeweggebruikers die het soms te langzaam vinden gaan, maar voor wat het is.
Belangrijk om te melden is dat er simpelweg niet in iedere auto ruimte is voor een gaspedaal rechts; de instructeur wil z'n voeten tenslotte ook nog kwijt kunnen. Een dubbele bediening keuren, is nagenoeg onmogelijk, aangezien er dan ook een keuring zou moeten komen voor de inbouw. Handige doe-het-zelvers of autodealers zijn vaak niet verzekerd voor ongelukken die aan de dubbele bediening en/of het inbouwen te wijten zijn. Het blijft tenslotte een specialisme.
Kortom, wel of geen gaspedaal is persoonlijk.
Jan in den Berken,
directeur Gareko
'Verleid gepensioneerde
instructeurs tot examinator'
Het CBR kan nog steeds niet voldoen aan een gemiddelde wachttijd van zeven weken voor het eerste examen. De oorzaak is dat er te weinig examinatoren zijn. Om die reden pleit Frank Hoornenborg, voorzitter van BOVAG Rijscholen, ervoor gepensioneerde instructeurs in te schakelen als examinator.
"Verleid gepensioneerde instructeurs om tijdelijk bij te springen als examinator. Deze mensen hebben doorgaans een karrenvracht aan ervaring, kennen het klappen van de zweep en zijn daardoor snel inzetbaar. Ik denk dat er voldoende geschikte mensen te vinden zijn die tijdelijk en op afroep beschikbaar zijn om de hoogste nood te lenigen."
Zie ook pagina 6.
