Oplossing: reserveer B examens alleen op naam en vermeld totaal examens
In Lexmond vond op 26 januari de jaarvergadering plaats van de VRB (Vereniging Rijschool Belang). Een geslaagde bijeenkomst met onder andere een bijdrage van respectievelijk de algemeen en financieel directeuren van het CBR, Petra Delsing en René Verstraeten. Delsing en Verstraeten wilden graag interactie tussen hen en de aanwezige rijopleiders en daarbij kwam onder meer de rijschoolkwaliteit aan de orde.
Een van de rijschoolhouders vond dat het maar eens afgelopen moest zijn met het freewheelen door onprofessionele rijscholen. Hij gaf een voorbeeld uit zijn examenkring waar één rijschool drie en een ander vier examens op jaarbasis had. Het leek hem daarom zinvol om rijscholen met minder dan 25 examens als onprofessioneel te beschouwen.
Een ander lid was juist tevreden met 11 tot 25 examens en vond dat niet het aantal examens maar het slagingspercentage leidend moet zijn. Iemand anders merkte op dat een startende rijschool dan nooit als professioneel gekwalificeerd kan worden. Eén collega zei veel werk te hebben aan het heropleiden van de bij 'mindere' collega's gezakte kandidaten. Dit drukte op haar capaciteit en op haar examenresultaten. Want hoe meer herexamens, des te minder ruimte voor eerste examens.
Toetsen en examens drukken op de capaciteit van zowel rijschool als CBR en gezakte kandidaten beïnvloeden de doorlooptijd negatief. Als gezakte leerlingen naar een gespecialiseerde kleinere rijschool overstappen krijgt die niet alleen capaciteitsgebrek, maar dientengevolge ook minder eerste examens. Dat geeft een vertekend beeld bij de examenresultaten, die immers gebaseerd zijn op het aantal eerste examens.
Een kleine rijschool met 20 examens en een specialisatie in de categorie 'moeilijk lerend' scoort goed als in vier kwartalen 16 van de 20 eerste examenkandidaten slagen. Bij een ondergrens van 25 examens zou dit wel een goede, maar geen professionele rijinstructeur zijn. De kleine, gespecialiseerde rijschool stuurt reguliere en moeilijk lerende kandidaten op examen. Als van de 12 reguliere (zonder stoornis) er 8 slagen is dat een mooie score. Maar als dan maar 3 van die 8 leerlingen met stoornis slagen, daalt het slagingspercentage bij deze rijopleider in het meetkwartaal aanzienlijk. Want hoewel de resultaten van aangepaste en reguliere eerste examens voor de rijopleider gesplitst worden weergegeven, worden ze wel bij elkaar opgeteld en op de website 'Rijschoolgegevens' gepubliceerd als eerste rijexamens.
Iemand gaf ook aan dat het vaak langer duurt om kandidaten met een 'rugzakje' op te leiden en dat die dan soms toch nog zakten. De oplossing van het CBR: laat de kandidaat pas examen doen als hij er klaar voor is. Dit staat helaas haaks op de publieksinformatie dat daar gemiddeld tussen de 38 en 44 uur voor nodig is. De gespecialiseerde eenmansrijschool heeft wellicht veel langer nodig voordat zo'n leerling de rijtest kan doen en vervolgens goed voorbereid op examen kan. De gespecialiseerde rijschool heeft immers ook te maken met het geneeskundig traject waarbij iemand vanaf de start van dit traject binnen drie maanden de rijtest moet doen.
Bij één rijles per week zijn we dan twaalf lessen verder, niet eens genoeg voor de rijtest.
Achterhaalde 'regeltjes' maken het voor de goedbedoelende (kleinere) rijschool dus knap lastig. Rijscholen kunnen 10 procent van de (eerste) rijexamens 'naamloos' inkopen, maar hoe groter de rijschool des te meer kan worden ingekocht. De rijschool met bijvoorbeeld 18 eerste examens bereikt zijn quotum al bij één naamloos examen.
Als het geslaagdenpercentage als kwaliteitscriterium gehandhaafd moet blijven, lijkt het mij zinvol om B-examens uitsluitend op naam te laten reserveren en om van elke rijschool niet het aantal eerste, maar het totaalpercentage geslaagden te vermelden.