Altijd als ik een NXXT-lesauto zie,
denk ik: 'Arme instructeur'
De franchiseketen NXXT is momenteel druk met het werven van nieuwe franchisenemers. De droom van eigenaar Jan Catsburg is om nog tegen het einde van dit jaar honderd franchisenemers te hebben. Maar acht jaar na de oprichting zwelt de kritiek aan en verdwijnen er net zoveel franchisenemers aan de achterkant als dat er aan de voorkant in komen. Het aantal van honderd is in elk geval nog ver weg. De rode draad in de reactie van ex-NXXT'ers is: als je NXXT tegen je krijgt, heb je te maken met een pittige tegenstander. Maar ook NXXT-franchisenemers die wel tevreden zijn, komen aan het woord.
Jan Catsburg, die franchiseorganisatie NXXT plus het aanpalende opleidingsinstituut FIRSTT vanuit het Zeeuwse Stellendam aanstuurt, is een gewiekst zakenman en bovendien nog erg jong. Hij is 22 als hij in 2009 begint aan een avontuur waarvan hij veel verwacht: hij zet de franchiseketen voor rijschoolhouders NXXT op. Daarvoor verkoopt Catsburg vier jaar lang BMW's bij Zwartepoorte in Goes en daar weer voor, van 2002 tot 2005, studeert hij aan IVA Driebergen, het particuliere opleidingsinstituut waar veel zakelijke talenten in de autobusiness studeren. De reden dat hij in de rijscholenbranche begint, is niet helder. Zijn roots liggen er in elk geval niet, maar dat staat zijn ambitie niet in de weg. Elk jaar laat hij namelijk trots weten dat het aantal franchisenemers groeit en groeit.
Klanten werft
Het succes van zijn formule is gestoeld op het feit dat hij klanten werft voor de franchisenemers. Of althans: hij zorgt dat de franchisenemers proeflessen krijgen, volgens contract minimaal 15 per maand. "Bij ons heeft iedereen de garantie op doorlopend minimaal 15 leerlingen. Heeft een instructeur er te weinig, dan vul ik ze aan. Binnen twee maanden na de start heeft iedereen een volle agenda bij ons", vertelt Catsburg in 2010 tegen VerkeersPro, het huidige RijschoolPro. En ook: "Werving van leerlingen is heel zwaar. De keuze voor een rijschool wordt bepaald door het gevoel dat een leerling bij je heeft, het vertrouwen. Ze moeten je kennen, bijvoorbeeld door gezichtsbekendheid als ze je vaak zien rijden. Natuurlijk zijn onze tarieven scherp, maar vertrouwen is belangrijker dan de prijs."
Bekend figuur
Catsburg wordt met name voor de kijkers naar Business Class van Harry Mens een bekend figuur. In een door Catsburg vorstelijk betaalde tv-spot (naar verluidt moet hij achtduizend euro per keer betalen) stelt Harry Mens een aantal voorgekookte vragen waarna Catsburg kan vertellen hoe goed hij het allemaal voorheeft met zijn franchisenemers. Niet zelden neemt hij er een paar mee als lachend decorstuk.
103.500 euro
Begin september is er weer zo'n optreden en daarin toont Catsburg een fraaie statistiek. Hij maakt Harry Mens wijs dat een omzet van 103.500 euro mogelijk is in één auto. Dat haal je niet met veertig uur lesgeven in de week zegt Catsburg, maar met een beetje aanpezen moet het mogelijk zijn. Met dat bedrag is een winst van 4.100 euro per maand mogelijk, waarna de franchisenemer elke maand drieduizend euro netto te besteden heeft.
Geen privéleven
Deze voorgespiegelde omzet slaat in de branche in als een bom. Wij slaan direct aan het rekenen. Om een dergelijke omzet te halen moet bij een gemiddelde lesprijs van 35 euro rond de drieduizend uur worden gedraaid en dat zijn er liefst twaalfhonderd meer dan mensen gemiddeld werken. Volgens een ex-franchisenemer (zijn naam is bij de redactie bekend) is er inderdaad één franchisenemer die deze fantastische omzet haalt. "Die werkt zeven dagen per week en heeft geen privéleven en ja, dan is het mogelijk. Maar of dat gezond is, is vers 2. Ik denk van niet."
1.076 euro netto
In de vorige editie van Rij-instructie legden wij een aantal financiële experts voor hoeveel je kunt overhouden aan een franchisecontract met NXXT. De conclusie: op basis van veertig declarabele uren per week en dat 48 weken achtereen is een omzet van 55.537 exclusief btw reëel, waarna uiteindelijk een nettomaandsalaris van 1.076 euro overblijft. Ter illustratie: het minimumloon in Nederland voor iemand van 23 jaar of ouder is 1.565,40 euro bruto en netto kom je, afhankelijk van de persoonlijke situatie, waarschijnlijk op een hoger bedrag uit. Het is dus sappelen voor een karig bedrag onderaan de streep.
Veel losgemaakt
Met het artikel hebben wij veel losgemaakt. De social media zijn zowat ontploft en we kregen een aantal reacties van ex-NXXT-franchisenemers en huidige franchisenemers die nog steeds in de clinch liggen met NXXT. Verder kregen wij reacties van franchisenemers die wél tevreden zijn. Die reacties staan hieronder, waarbij we geen namen van de franchisenemers melden. We hebben namelijk iedereen anonimiteit moeten beloven, aangezien in het NXXT franchisecontract staat dat de franchisenemer "Gehouden is tot volledige geheimhouding van al hetgeen zij uit hoofde van de overeenkomst te weten is gekomen. Schending van geheimhouding levert een direct opeisbare boete op van 5.00 euro per overtreding en 1.000 euro voor iedere dag dat de overtreding voortduurt." Of dit standpunt voor de rechter standhoudt is vers 2, maar wél zeker is dat Catsburg er niet voor schroomt om enorme schadeclaims neer te leggen bij franchisenemers die niet meer in het pulletje (willen) vallen. Recent stonden een ex-franchisenemer en NXXT voor de rechter in Rotterdam, waarbij NXXT een schadeclaim neerlegde van vele duizenden euro's. Uiteindelijk werd een schikking getroffen, waarbij de franchisenemer om van alle gezeur af te zijn ongeveer een derde van het aanvankelijke schadebedrag heeft betaald. Dat was nog steeds een bedrag waar je riant van op vakantie kunt (Zie ook het kader met de vragen die wij aan jan Catsburg stelden).
Hieronder laten we een aantal (ex)franchisenemers in staccato aan het woord. Goed te weten: er zijn er ook die via een ander kanaal (maar wij hebben de gegevens) laten weten dat ze wél tevreden zijn over NXXT.
'Tot op de dag van vandaag voel ik dat verleden'
"Via het internet leerde ik NXXT kennen. 'Je eigen rijschool', 'volledig zelf je tijd indelen', 'werken in je eigen regio', 'alle vrijheid die je wilt', 'starten in een nieuwe leaseauto', 'meer verdienen dan in loondienst'. Goede zinnen! Dat maakte het fantastisch en het komt goed! Precies dát is het gevoel wat NXXT creëert en dat gevoel kreeg ik ook tijdens de gesprekken met de heer Catsburg in het stadium voorafgaand aan de start als ondernemer."
Goed voorbereid
"Ik was goed voorbereid en brandde los met vragen: Wat ga ik verdienen? Hoe werkt het met lesgeld? Wat zijn mijn kosten? Het werd exact op papier uitgeschreven. Ik was nog jong en kon in een splinternieuwe auto rijden en met gemak meer dan 2000 euro per maand verdienen! Een agenda is gemakkelijk gevuld en NXXT had genoeg ervaring met nieuwe regio's."
Geen kaas gegeten van ondernemerschap
"Ik had geen kaas gegeten van ondernemerschap, laat staan belastingen of het bijhouden van een kloppende boekhouding. Er werd beloofd dat ik overal in zou worden bijgestaan. Ik had geen reden om me zorgen te maken. Alle beloftes van Catsburg namens NXXT maakten dat ik overstag ging en me heb ingeschreven bij de KvK. Ook kon (lees: moest) ik contact opnemen met TB-lease te Breda voor een lesauto. Mooi in de stickers en met ingebouwde dubbele bediening stond deze een week later klaar in Breda. Ik tekende het contract en kon aan de slag. Die lesauto bleek maandelijks wel duurder dan beloofd, want het beloofde leasebedrag bleek exclusief BTW te zijn. Wist ik niet."
Eerste factuur
"De eerste factuur van NXXT betrof de instapfee: 2082,50 euro. Hoger dan beloofd (1750 euro), maar ook hier bleek: exclusief BTW. Dit gold, zo bleek later, ook voor de wekelijkse franchisefee, alsook de kosten voor het softwarepakket en een boekhouder, waar ik via NXXT verplicht gebruik van moest maken."
"Ik was de eerste NXXT rijschool in mijn regio, dus NXXT voerde de internetcampagne hoog op in mijn regio. Het hoofdkantoor van NXXT, toentertijd in Oude-Tonge, plande 'proeflessen' in mijn agenda. Over een straal van meer dan 150 kilometer rond mijn vestigingsplaats werden proeflessen gepland. Gemakzucht of gebrek aan topografische kennis?"
Slimme reclame
"Van die proefles moet je zelf als instructeur een betalende klant maken. De reclame die NXXT maakte was slim, want de klanten wordt beloofd dat ze niks verplicht zijn. 'Gratis één uur autorijden', is de gedachte waarmee de leerling in de lesauto stapte. Ongeveer de helft van de proeflessen werd een daadwerkelijk betalende klant en kocht een NXXT Actiepakket. Overigens geldt dat gemiddelde van de helft van de proeflessen voor vrijwel alle NXXT rijscholen. Dit blijkens diverse gesprekken met collega's in die tijd."
Vol goede moed
"Ik begon in volle vertrouwen en vol goede moed, maar naarmate de maanden vorderden werd dat snel minder. Financieel ging het bergafwaarts, want de kosten liepen door en de kilometers gingen omhoog. Met de lesauto reed ik jaarlijks veel meer kilometers dan dat in het leasecontract stond. Logischerwijs kwam er bericht uit Breda: de maandelijkse leasetermijn moest flink omhoog!"
Steeds moeilijker
"Het werd steeds moeilijker deze leasetermijnen te betalen; incasso's volgden. Bij de Belastingdienst kwamen schulden omzetbelasting; boetes volgden. En ook de wekelijkse franchisefee kon ik niet langer betalen. Dit werd direct bestraft! Géén nieuwe proeflessen!"
Etterde door
"Het etterde nog een tijd door, tot het niet meer ging. Diverse gesprekken met Catsburg en zijn rechterhand volgden. Uiteraard reed ik diverse malen naar de andere kant van Nederland, maar veelal leverden de gesprekken weinig tot niets op. Ik hield Catsburg aan zijn woord. Hij had beloofd te helpen met het ondernemerschap en dat had hij tot dat moment verzuimd te doen."
Geen poot om op te staan
"NXXT Franchise Nederland B.V. heeft contractueel vastgelegd dat NXXT maandelijks minimaal 15 proeflessen moet leveren. In combinatie met de proeflessen voor dat 'gratis uurtje rijden' en de grote omgeving waarin zich die bevinden, kwam NXXT al snel op de afgesproken hoeveelheid en ik had geen poot om op te staan."
"NXXT heeft deals met leasemaatschappijen. Aan elke lesauto die wordt ingezet, wordt geld verdiend. Catsburg ontkent dat. NXXT misleidt de nieuwe ondernemer door omzet inclusief BTW te benoemen en bedrijfskosten exclusief. NXXT ziet er gelikt uit en met de juiste leugens op internet of televisie verkoopt het zichzelf wel."
Nieuwe kans
"Op een gegeven moment kreeg ik elders een nieuwe kans en heb ik mijn contract met NXXT opgezegd. Door het betalen van een flink bedrag (dat heb ik moeten lenen) kon ik van het contract af en ik ben vervolgens ergens anders met open armen ontvangen. De leaseauto werd overgenomen door een andere leasemaatschappij, die ik overigens heb benaderd. Via die maatschappij leerde ik dat die auto duurder is ingezet dan de marktwaarde."
Ik voel dat verleden nog steeds
"Tot op de dag van vandaag voel ik dat verleden. Het begin van mijn werkzame bestaan, wat de wortelen zijn van een goede carrière, is door deze organisatie ernstig beschadigd. Door hard werken, vertrouwen in mijn collega's en in mezelf ben ik er bovenop gekomen en heb ik zelfs dit jaar een huis kunnen kopen. Het onzekere gevoel wat het in eerste instantie met zich meebracht maakt uiteindelijk dat ik op dit moment wellicht een betere ondernemer geworden ben. Wie zal het zeggen?"
"Het rare vind ik, dat er NXXT rijscholen zijn die al jaren meegaan. Er zijn instructeurs die al met NXXT samenwerkten voordat ik ermee startte en dat nog steeds doen! Het kan dus wel? Of nemen ze genoegen met weinig verdiensten? Naast dat ik de samenwerking met NXXT gestopt heb, zijn er velen met mij die vroegtijdig het contract hebben afgekocht. Ook zij vonden het onhoudbaar."
Dit moet stoppen
"Ik vind dat dit moet stoppen. Maar die mening is uiteraard alleen gebaseerd op mijn eigen ervaring. In een onzekere branche moet er niet een grote machtige organisatie zijn die het voor een goede instructeur kapot kan maken. Altijd als ik een NXXT lesauto zie rijden, denk ik maar één ding: Arme instructeur..."
'NXXT neemt veel zaken uit handen'
"Ik ben tevreden over NXXT. NXXT neemt veel zaken uit handen en helpt je goed in het zadel. Ik had op korte termijn een leaseauto, binnen twee maanden had ik meer dan 15 leerlingen en ik ben ze nu zelfs aan het afremmen. Na 1 jaar verdien ik netto tussen de 1750 en 2000 euro voor 60 uur per week. Minder dan 40 uur moet je niet gaan werken, dan kom je niet uit de kosten. Ik had een eigen kapitaal anders was het, zeker in het begin, moeilijk geweest. De auto is wel duurder uitgevallen en de extra kilometers komen daar nog bij, maar ik raad Nxxt zeker aan."
'Te gek voor woorden'
"Ik ben een voormalig franchisenemer van NXXT en wil wel een woordje zeggen over de manier hoe NXXT met zijn franchisenemers omgaat. Ik ben van mening dat dit veel stof zal doen opwaaien in de rijschool wereld. Om een lang verhaal kort te maken: NXXT ontbindt een contract van zijn kant en eist vervolgens een enorm bedrag. Dit is toch te gek voor woorden. En zo zijn er wel meer dingen die bij NXXT niet correct zijn."
'NXXT bevalt goed'
"NXXT bevalt goed. Vanaf 1 maart heb ik 15 leerlingen en ik vind werken met jeugd erg leuk. Het is ook best een pittige opleiding om instructeur ter worden. Twee van de negen cursisten zijn ook maar geslaagd. Bij dertig leerlingen per week kun je een omzet halen van 90.000 euro en dat is een prima omzet. Als je 100.000 euro wil verdienen, moet je minstens 60 uur per week maken. Wat ik zelf verdien, weet ik nog niet. En dat Jan Catsburg hier een goede boterham aan verdient vind ik okay."
'De eerste twee jaar ging het prima'
"Ik was eerst rijinstructeur in loondienst en ben op een gegeven moment voor mezelf begonnen. Maar omdat klanten werven niet echt mijn ding was en ik van wat collega's goede zaken over hen had gehoord ben ik bij NXXT terechtgekomen."
"De eerste paar jaar ging het allemaal prima. Ik kreeg voldoende proeflessen en had een goed gevulde agenda, geen enkel probleem. Maar toen kwamen er in mijn regio steeds meer franchisenemers bij en toen kwam de klad erin: het aantal proeflessen daalde. Ik heb toen gemeld dat ik daar niet tevreden over was, maar kreeg het niet voor elkaar om meer proeflessen te krijgen. Bovendien was de kwaliteit van de proeflessen zwaar onder de maat. Veel van de mensen die een proefles namen vertelden mij in de auto dat ze bij het maken van de afspraak voor de proefles al hadden laten weten geen geld te hebben voor een rijopleiding, maar door volharding van de beller zijn ze toch akkoord gegaan met een proefles. Dan heb ik wel een proefles, maar ik weet al direct dat er niets uitkomt en daar heb ik dus niets aan. Ja, later misschien, maar ik moet ze nu hebben. En als ik een proefles heb bij iemand die in plaats van gordijnen kranten voor zijn raam heeft, weet ik ook al genoeg. Mijn agenda raakte steeds leger en leger."
"Ik heb intensief contact gehad met Jan Catsburg en NXXT, maar er is tot op heden geen oplossing tot stand gekomen. De kosten zijn gewoon niet meer te dekken, met alle gevolgen van dien."
Opgehouden met betalen
"Ik heb veel contact gehad met Jan Catsburg, waarna ik NXXT heb aangeschreven en ben opgehouden met betalen van de wekelijkse fee. Ik betaal namelijk niet iets voor wat ik niet krijg en bovendien: ik kan het gewoon niet betalen. Nu is de status dat ik afwacht hoe het zich verder gaat ontwikkelen. Nee hoor, ik lig er niet wakker van. Bij mij valt niets te halen. Maar mijn vrouw trekt zich het wel aan en dat is natuurlijk niet fijn."
'Ik vind NXXT een aanrader'
"Het bevalt goed. Ik woon nog thuis en heb geen extra (woon)kosten, dat scheelt natuurlijk. Ik heb twee tot drie proeflessen per week van NXXT en zelf regel ik nog ongeveer vier proeflessen per maand erbij. Ik heb nu dertig leerlingen, die ik 2x50 minuten per week in de auto heb en ik werk ongeveer 60 uur per week. Ik denk ongeveer 30.000 euro op jaarbasis binnen te halen en ik vind NXXT een aanrader."
'Ik kom uit op een omzet van rond een ton'
"Ik zat in de WW, ben nu één jaar bezig en dit bevalt goed. Mijn vaste lasten zijn rond de 3000 euro per week, ik draai ongeveer vijftig uur per week en ik kom uit op een omzet van rond 100.000 euro. Of ik NXXT kan aanraden? Dat weet ik nog niet."
'Vijf jaar is lang genoeg'
"Na vier jaar heb ik het contract opgezegd, want vijf jaar is lang genoeg. De opstart en het netwerk zijn goed, maar de kosten zijn hoog. Er zitten nog twee NXXT-rijscholen in de buurt en dat loopt niet lekker. Ik werk 50 tot 60 uur per week, heb weinig tijd voor mijn gezin, en verdien maximaal 2.100 euro per maand. 4100 bruto per maand? No way! Bij NXXT rij ik in een Golf waar ik 1500 euro per maand voor betaal. Ik heb nu zelf een nieuwe auto gekocht en betaal nu 300 tot 400 per maand minder. Mijn advies is: Denk goed na wat je doet, je hebt nog meer kosten, verzekering, arbeidsongeschiktheid. En de kosten lopen door ook als je niet werkt."
