Leerling heeft veel baat bij Blind Spot Detection
Blind Spot Detection (BSD) draagt bij aan de verkeersveiligheid en om die reden geven leerling-bestuurders aan dat BSD in de rijopleiding geïmplementeerd moet worden. Adaptive Cruise Control (ACC) wordt beschouwd als een luxesysteem en ook hier zijn leerlingen tevreden over.
Dit blijkt uit een onderzoek naar het belang van Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) in de rijopleiding en het rijexamen dat vorig jaar is afgerond. De aanleiding is dat beginnende bestuurders opvallend vaak zijn betrokken bij verkeersongevallen. Dit vloeit voort uit onervarenheid op het gebied van aandacht, het behouden van overzicht, het kiezen en inschatten van snelheid, gevaardetectie en het uitvoeren van noodmanoeuvres. In 2009 waren bij 23 procent van de ernstige ongevallen jonge, beginnende automobilisten betrokken, terwijl deze groep maar 8 procent uitmaakt van de totale rijdende populatie.
Gunstig beïnvloeden
Deze cijfers zijn een van de bases onder de zoektocht naar systemen die de rijtaak gunstig kunnen beïnvloeden: de zogeheten Advanced Driver Assistance Systems (ADAS-systemen) die de potentie hebben om de zwaktes van bestuurders te compenseren en goed te reageren op risicovolle situaties. "Zo kunnen zij met name een bijdrage leveren bij het verminderen van de ongevalsbetrokkenheid van beginnende bestuurders door hen te helpen bij het uitvoeren van moeilijke rijtaken, zoals het inschatten van gevaar en het aanpassen van snelheden. Anderzijds kan dergelijke automatisering het rijgedrag en de rijprestaties negatief beïnvloeden op het gebied van reactietijd, situatiebewustzijn en toegenomen werkdruk ten gevolge van bijkomende taken, afhankelijk van het specifieke type ADAS-systeem", luidt de aanname in het onderzoek.
Nog veel te winnen
De vraag is of deze systemen ook de leerling helpen en daar is nog veel te winnen. "Ondanks de technologische vooruitgang in de auto-industrie, volgen de training en testprocedures voor bestuurders nog steeds de traditionele procedures en zijn deze technologische ontwikkelingen nauwelijks opgenomen. Het is zeer belangrijk dat de opleiding cursisten de nodige voorzieningen biedt voor het leren van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om te werken met deze technologische innovaties."
Anticiperen
Binnen het onderzoek zijn alleen Adaptive Cruise Control (ACC) en Blind Spot Detection (BSD) getest. Deze twee systemen werden gekozen op basis van de elementen in de rijtaak waar beginnende bestuurders de meeste moeite mee hebben, namelijk het kiezen van een goede snelheid en het inschatten van de snelheid van anderen, en het inschatten en anticiperen op risico's. De keuze voor deze systemen was verder in lijn met de behoefte van het CBR aan het implementeren van deze systemen in het rijexamen.
Videobeelden
Het eerste deel van het onderzoek was literatuurstudie om kennis te verzamelen over eerdere onderzoeken, op basis waarvan een enquête is ontworpen over verschillende onderwerpen. Het tweede deel was gebaseerd op videobeelden en omvatte een korte video voor elk systeem, waarbij een beschrijving van het systeem werd gemaakt en een reeks van vragen over de perceptie van de respondenten over de BSD- en ACC-systemen.
Relatief bekend
Het BSD-systeem bleek relatief bekend bij 45 procent van de leerling-bestuurders, terwijl de manier hoe het toe te passen veel minder duidelijk is (33 procent). Daarentegen wordt ACC door meer dan de helft van de bestuurders in opleiding verward met cruisecontrol, waardoor er een verkeerd beeld van de mogelijkheden en manier van toepassen is. De kennis van de systemen bij de bestuurders in opleiding steeg met ongeveer 30 procent voor beide systemen na het tonen van de video's. Hoewel niet alle details van de systemen met hun kenmerken en toepasbaarheid werden weergegeven, is bewezen dat alleen al het gebruik van een eenvoudige video sterk bijdraagt aan toename van de kennis van de systemen bij beginnende bestuurders.
Nut van de systemen
De perceptie van het nut van de BSD- en ACC-systemen is sterk afhankelijk van de manier van functioneren en in hoeverre ze bijdragen aan de verkeersveiligheid. BSD werd als nuttig gezien voor het vergroten van de verkeersveiligheid van bestuurders en voor het helpen uitvoeren van bepaalde rijtaken, zoals het voorkomen van botsingen en wisselen van rijstrook. Het werd niet als nuttig gezien voor het verbeteren van hun rijprestaties. Met betrekking tot het ACC-systeem: het nut ervan op het gebied van het aanpassen aan de verkeersomstandigheden door het vasthouden van de snelheid en volgafstand werd veel groter ervaren dan het nut voor het verbeteren van de rijstijl en veiligheid.
Comfortvergrotend
Hoewel beide systemen vooral gericht zijn op het verhogen van de veiligheid werd het ACC-systeem vooral beschouwd als comfortvergrotend in plaats van veiligheidvergrotend. Dit is deels te verklaren door het type rijtaken dat beginnende bestuurders het moeilijkst vinden. De algemene indruk is dat het BSD-systeem wordt beschouwd als meer nodig in de opleiding en toetsing, aangezien het uitvoeren van verschillende handelingen in korte tijd wordt beschouwd als zeer veeleisend voor leerling-bestuurders. Het ACC-systeem is aantrekkelijk vanuit het oogpunt van de bestuurders, maar niet essentieel voor het verbeteren van de verkeersveiligheid.
Bereidheid om te gebruiken
Leerling-bestuurders zijn veel meer bereid om het BSD-systeem te gebruiken op de snelweg en op provinciale wegen dan binnen de bebouwde kom. Hetzelfde geldt voor ACC. Ook is er verschil tussen snelwegen en provinciale wegen, waarbij de leerling-bestuurders aanzienlijk meer bereid zijn om de systemen te gebruiken op de snelweg.
Verder bleek dat de noodzaak voor het BSD-systeem niet is gerelateerd aan de rijstijl van leerling-bestuurders. Dit betekent dat ondanks het feit dat alle bestuurders een andere rijstijl hebben, ze allemaal de noodzaak van de invoering van de ADAS-systemen erkennen. Echter, hoe meer leerling-bestuurders aangeven dat ze zelfvertrouwen hebben, hoe minder ze zeggen dat het ACC-systeem nodig is en hoe minder voorstander ze zijn van de invoering ervan in de rijopleiding.
Ook zijn er geen statistisch significante verschillen in de antwoorden van de onervaren en ervaren chauffeurs gevonden. Dat betekent dat leeftijd en ervaring geen belangrijke rol lijken te spelen in de perceptie van de bestuurders van BSD- en ACC-systeem en de introductie ervan in de rijopleiding en examinering.
Conclusies
Beide systemen worden verondersteld belangrijk te zijn om verschillende redenen, op basis van de perceptie van bestuurders in opleiding. Doordat het BSD-systeem de stress verlicht die veroorzaakt wordt door de veelheid aan handelingen in drukke verkeerssituaties en doordat het de verkeersveiligheid verhoogt, wordt dit systeem het hoogst gerangschikt in hun voorkeuren voor rijassistentie. Het BSD-systeem wordt beschouwd als een ADAS-systeem dat zorgt voor een toename van de verkeersveiligheid, terwijl het ACC-systeem wordt beschouwd als een luxesysteem dat helpt bij het homogener maken van het verkeer en het verbeteren van de doorstroming. Om deze redenen wordt BSD meer gewaardeerd.
Goed leren reageren
Met betrekking tot de integratie van de systemen in de opleiding en toetsing van nieuwe bestuurders: ze moeten op zo'n manier geïntegreerd worden dat de bestuurders leren goed te reageren op alle informatie die de systemen geven en de manier waarop ze helpen met het uitvoeren van de rijtaak. Tijdens de opleiding moeten ook eventuele tekorten en fouten van het systeem aan de orde komen. Instructeurs moeten dus eerst geïnstrueerd worden hoe ze deze systemen moeten implementeren in de rijopleiding en aan welke specifieke elementen aandacht moet worden besteed, afhankelijk van de specificaties en eisen van elk systeem. Op deze manier wordt het gebruik van de ADAS-systemen goed geïmplementeerd in de rijopleiding.
