Hoever gaat de voorbeeldfunctie van rijinstructeur?

Op 19 april stond een stuk op de website van Rij-instructie met de centrale vraag 'Moet een rijschoolhouder mensen aanmoedigen om een veilige auto te kopen?' Het artikel met de kop 'Rijschoolhouder moet mensen aanmoedigen veilige auto aan te schaffen' was gebaseerd op een opmerking in een manifest, waarin ruim dertig organisaties in Nederland pleiten voor een veiliger verkeer.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik schrok van de inhoud van het artikel. Jarenlang was Nederland een topland qua verkeersveiligheid, maar inmiddels worden we links en rechts gepasseerd. Het aantal verkeersdoden stijgt en ook het aantal zwaargewonden neemt drastisch toe. Het is tijd voor alle hens aan dek.
Dat rijschool werden genoemd als een van de sectoren waar een veiliger verkeer moet beginnen, doet me deugd. Uiteraard ben ik van mening dat wij mensen moeten stimuleren om zo veilig mogelijke auto's te rijden. En ook moeten we ervoor zorgen dat onze leerlingen met al deze mogelijke opties in de huidige auto moeten kunnen omgaan. Maar dat is niet alleen onze taak, maar bijvoorbeeld ook van een dealer. Een auto afleveren behoort niet op te houden met wat tekst en uitleg, een bosje bloemen en 'Veel succes gewenst met uw nieuwe aanwinst.' Alle professionals die hierbij zijn betrokken, kunnen bijdragen aan een veilig gebruik van al die technische mogelijkheden. De techniek gaat namelijk zo snel dat wij het nog amper in de gaten hebben, laat staan de consument.

Over 10 jaar is het beroep rijinstructeur een totaal ander beroep, daar ben ik zeker van. Er komen zoveel nieuwe technieken op de markt en daar moeten wij op inspringen. Daarom mijn advies: ga met autodealers aan tafel en maak je deze technieken machtig. Zorg dat je een taak krijgt, ook bij de oudere chauffeur, met tekst en uitleg over hoe om te gaan met deze nieuwe technieken. Dat kan een prachtig een-tweetje worden.

Maar hiermee is het niet gedaan. Meer zorgen maak ik me namelijk over de mens. Ik heb altijd geleerd dat ongevallen worden veroorzaakt door in de eerste plaats de mens, op de tweede plaats het voertuig en op de derde plaats de omgeving. Waarbij de mens er echt bovenuit steekt. En vooral hier ligt de uitdaging van de instructeur. Een instructeur moet niet alleen dit staatje uit zijn hoofd kennen, maar ook zorgen dat eenieder goed, veilig en verantwoord opgeleid wordt.
Welke handvatten krijgt hij hiervoor aangereikt? Helaas, zo goed als geen. Een rijschoolhouder c.q. rijinstructeur is heden ten dage meer met zichzelf en zijn concurrent bezig dan met het uitvoeren van zijn roeping. Het moet allemaal snel en goedkoop en op het examen moet je 40 minuten gewenst gedrag tonen om je rijbewijs te halen. Er zijn maar weinig opleiders die de leerling zo snel mogelijk wil laten opgaan voor het examen weigert, want daarmee ontneem je jezelf brood in de mond.
Het is onze boterham om te zorgen dat het broertje en zusje, neefje en nichtje en vriendje en vriendinnetje ook komen lessen, ook al houden we af en toe ons hart vast als een zogenaamd petje erdoor glipt na 40 minuten gewenst gedrag.

Zoals gezegd: maak van het vak instructeur een gewaardeerd vak. Geef waarde aan dit vak en beloon iedereen die veel energie steekt in alle vernieuwingen aan te leren en over te brengen. Het is een grote uitdaging, maar het is zeer de moeite waard. Nederland hoort voorop te gaan in veiligheid van onze inwoners. Onze rijinstructeurs zijn hierin een spin in het web, mits ze hun werk goed doen.

Ruud Rutten,
voorzitter FAM