Keep-your-lane-systeem bestaat niet in Nederland
In Nederland kennen we niet het systeem van Keep your lane (blijf op je rijstrook). Toch zie je op veel snelwegen met meerdere rijstroken dit fenomeen toenemen en dat er niet tegen wordt opgetreden. Waarom sluipt dit fenomeen Nederland binnen?
Een redacteur van Topgear.nl verbaast zich erover dat op de A2 tussen Utrecht en Amsterdam (maar eigenlijk ook op andere wegvakken) sluipend het idee is ontstaan dat we in Nederland op brede snelwegen geen systeem van Keep your lane hebben. Hij ergert zich rot en vraagt zich af: "Als je te lui bent om een rijstrook op te schuiven of te onoplettend om in de gaten te hebben dat je onnodig links rijdt, ben je dan wel geschikt om een potentieel moordwapen van 1.500 kilo staal te besturen?"
Op de A2 zie je het 't vaakst, en dan vooral tussen 7.00 en 19.00 uur want dan geldt een maximumsnelheid van 100 km/uur en geldt er trajectcontrole: auto's pakken een bepaalde strook, de bestuurders zetten de cruisecontrol aan en wijken vervolgens niet meer van hun strook af. Vaak kijken ze op noch om.
Het is een doorn in het oog van veel medeweggebruikers en de redactie van topgear.nl spreekt er openlijk haar verbazing over uit: "Je bent niet in Amerika."
Verwarring
"We snappen de verwarring, dus even een paar hints: rij je op een brede vijfbaanssnelweg en kom je geen V8 SUV's tegen die overhellen naar links, geen lege kogelhulzen op de rijbaan, geen berm vol bekers frisdrank waar je een kalf in kunt verdrinken en niet elke honderd meter een fastfoodrestaurant? Dan is de kans groot dat je je op de Nederlandse A2 bevindt. Kijk dan eens in je rechterbuitenspiegel, zet je richtingaanwijzer aan en ga naar rechts. Doe dit het liefst nog drie keer. Doe eens iets geks en ga naar een plek waar je nog niet eerder bent geweest: de rechterrijstrook. Zodra je een auto tegenkomt op dezelfde rijstrook die langzamer rijdt, mag je weer naar links. Haal dan in met een snelheidsverschil groter dan 0,5 km/u. Zo voorkom je een onpenetreerbare automuur van vijf breed met een snelheidsbereik van 99 tot 101 km/u."
Niet tegen opgetreden
Het opvallende is dat er niet tegen op wordt opgetreden. Automobilisten die regelmatig op de A2 rijden, zullen herkennen dat zowel links als rechts wordt ingehaald, maar er is nooit een politieauto met agenten erin die ertegen optreden. Dat is opmerkelijk, want het RVV voorziet hier niet in: op je rijstrook blijven hangen en rechts inhalen is verboden, punt. Het aantal overtreders op de A2 is een compleet leger en elke dag weer. De reden hiervoor is dat de verkeerspolitie niet meer bestaat. Politie op de A2 is hier waarschijnlijk voor een heel andere reden. En ook geldt: moet er tegen de verkeersdeelnemer die verboden maar wel veilig rechts inhaalt worden opgetreden of tegen de persoon die maar onnodig links blijft rijden? Dit soort afwegingen worden gemaakt.
Voldoende afstand
Een belangrijke reden dat een keep-your-lane-systeem in Nederland niet en in de VS wél werkt, is dat er voldoende afstand moet zitten tussen afslagen. Voor een afslag moet voldoende tijd zijn om van rijstrook te wisselen, anders ontstaat filevorming, en dat is in Nederland vaak niet het geval. Een andere reden is dat in de VS de maximumsnelheid voor vrachtwagens en automobilisten nagenoeg gelijk is.
Hoe dan ook: rijinstructeurs doen er goed aan hun leerlingen erop te wijzen dat Keep your lane in Nederland geen optie is.
Politie mag ook verkeersregels overtreden zonder licht- en geluidssignalen
Ten onrechte gaan velen ervan uit dat een politieauto zich alleen niet aan de regels hoeft te houden als hij zwaailichten en sirene voert. Dat is niet waar.
De politie heeft een wettelijke vrijstelling van alle verkeersregels zoals die zijn vastgelegd in het RVV 1990 als dit nodig is voor het werk. Dit betekent dat de politie de maximumsnelheid mag overschrijden, mag doorrijden bij een rood verkeerslicht, mag rijden over de vluchtstrook, mag rijden op plaatsen waar anderen dit niet mogen zoals een trambaan, busbaan en stoep, mag inhalen over een doorgetrokken streep en mag parkeren of stilstaan waar dit voor anderen verboden is.
Voorwaarden
Er zijn wel voorwaarden aan verbonden, te weten: de verkeersveiligheid mag niet in gevaar komen, het gebruik van de vrijstelling is gezien de situatie noodzakelijk en de voorschriften van de Brancherichtlijn Verkeer Politie worden nageleefd. In deze brancherichtlijn staan afspraken over hoe politiemensen zich moeten gedragen in het verkeer. Er staat bijvoorbeeld in wanneer ze de maximumsnelheid mogen overschrijden of wanneer ze met zwaailichten en sirene mogen rijden. Ook staat er in deze richtlijn wat voor opleiding ze moeten hebben om op deze manier door het verkeer te mogen rijden.
Spoedeisende situaties
De politie gebruikt zwaailichten en sirene voornamelijk bij spoedeisende situaties. Om snel ter plaatse te zijn, wordt er dan vaak hard gereden. Dit betekent niet dat politieagenten roekeloos mogen rijden of dat ze het overige verkeer in gevaar mogen brengen. De politie mag bovendien uitsluitend met toestemming van de meldkamer gebruikmaken van optische en geluidssignalen. Deze toestemming vervalt als bijvoorbeeld een andere hulpdienst al op de plek van het incident is aangekomen. Zo kan het dus gebeuren dat een politievoertuig met zwaailichten en sirene een kruising oversteekt, om snel daarna met het normale verkeer verder te rijden.
Uitzonderingen
En dan zijn er de uitzonderingen. In sommige situaties rijdt de politie met spoed, maar zonder zwaailichten en sirene. Bijvoorbeeld bij gijzelingen, overvallen, inbraken en zelfdodingen. Dit doet de politie om de kans op een heterdaadsituatie te vergroten en daders te kunnen aanhouden, of om te voorkomen dat zaken (nog) ernstiger worden. De gebruiksregels voor het gebruik van zwaailichten en sirenes voor alle soorten hulpvoertuigen staan in de Regeling optische en geluidssignalen 2009.
Heeft u het idee dat een politieauto roekeloos rijdt terwijl er geen aanleiding toe is? Dan kunt u hierover een klacht indienen op www.klacht.nl/klacht-melden.
'Praktijktest moet onderdeel worden van rijbewijskeuring'
Voormalig verkeersofficier Koos Spee vindt dat een praktijktest deel moet uitmaken van de rijbewijskeuring voor 75-plussers. Sterker, hij juicht het toe als automobilisten periodiek – bijvoorbeeld om de tien jaar – een nieuwe praktijktoets doen. Hierbij kan een rijschoolhouder een rol spelen. "Geen examen, maar wel een serieuze proef met bijvoorbeeld een goede rijschool."
Spee, zelf inmiddels 70 jaar, vindt dat de huidige rijbewijskeuring voor ouderen maar 'weinig voorstelt', zo laat hij optekenen in het Eindhovens Dagblad. "Oogjes, oortjes, bloeddruk en hups, je mag weer voor een aantal jaren door. Ik zou het toejuichen als de keuringen strakker worden. Inclusief een theorie- en praktijktest. En het zou ook voor jongere automobilisten goed zijn. Vanaf je achttiende tot je zestigste bijvoorbeeld om de tien jaar en die termijn vervolgens telkens met een aantal jaren terugbrengen."
Ook verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen vindt dat oudere rijbewijshouders vaker dan eens in de vijf jaar gekeurd moeten worden. " Als je op 79-jarige leeftijd een keuring ondergaat, mag je tot je 84e doortuffen. Maar in die periode kan er een hoop gebeuren dat de rijvaardigheid beïnvloedt."
