'Er is soms onduidelijkheid over de vraagstelling'
Afgelopen twee edities besteedden we ruim aandacht aan IBKI. De kat is de bel aangebonden door Gijs Kantelberg van De VerkeersAcadamie. Ook Wilbert van Beersum van de Veldhovense Rijinstructeurs Opleiding (VRO), die vaak namens de LBVI (hij is vicevoorzitter en heeft regelmatig Arnold Beumer vervangen) aan tafel zat met IBKI, onderschrijft een deel van de kritiek.
Voorop: Wilbert van Beersum, die al 25 jaar directeur-eigenaar is van de Veldhovense Rijinstructeurs Opleiding, hecht er waarde aan te melden dat hij op persoonlijke titel en niet als vicevoorzitter van LBVI reageert en ook wil hij niet specifiek reageren op de kritiek die Gijs Kantelberg spuide, "want dit is slechts de mening van één persoon". Desalniettemin laten we ons bij het gesprek wel leiden door de zaken die Kantelberg heeft aangedragen, aangezien die mooi puntsgewijs in kaart zijn gebracht.
Laten we beginnen bij e-learning. Vind jij dat IBKI daar veel meer aandacht voor moet hebben?
"Er zijn heel mooie e-learningprogramma's en wij hebben er ook een aantal, maar ik ben over het algemeen een voorstander van blended learning, dus van een combinatie van klassikaal onderwijs en e-learning. Ik stel me daarbij voor dat je klassikaal begint aan een cursus, vervolgens krijgen de cursisten huiswerk mee dat ze via e-learning kunnen uitvoeren en daarna komt er weer een terugkom- en/of praktijkdag in de auto of een toetsdag. Dat is een programma dat zich dus over een langere tijd uitstrekt, anders werkt het niet. En dat is het probleem met de WRM-bijscholing, want de meeste omvatten één dag en een klein aantal twee dagen. Het idee was om 's morgens te beginnen in de klas en op een ander zelf te kiezen moment e-learning aan te bieden en dat werd dan blended learning genoemd, maar dat is in mijn ogen geen blended learning."
"Een andere reden waarom in mijn ogen e-learning voor de WRM-bijscholing niet kan werken is, afgezien van de fraudegevoeligheid en de controle daarop, dat juist de groepsdiscussies in het leslokaal als waardevol worden ervaren. In de bijscholingscursussen die we verzorgen, worden de deelnemers in groepen verdeeld om aan een opdracht te werken. Je ziet dan altijd parallellen en verschillen en juist die verschillen zijn interessant, want daar kunnen we het gezamenlijk over hebben."
Volgend onderwerp: de controle op de stages. Probleem daarvan zou zijn dat er aan het begin van een uur wordt gecontroleerd dat de stagiair op de bijrijdersstoel zit en dat na een eventuele controle de instructeur en de stagiair meteen van plek wisselen.
"Ik kan alleen voor de aspirant-instructeurs die wij opleiden spreken en mijn ervaring daarbij is dat de controles goed worden uitgevoerd. Er vinden geregeld uitgebreide gesprekken met stagementoren en onze leerlingen over dit onderwerp plaats. Er zou sprake van zijn dat in 80 procent van de gevallen wordt gefraudeerd. Fraude vindt plaats, maar niet op die grote schaal, daar geloof ik niets van. In het ICT-systeem van IBKI moet je namelijk aangeven dat je morgen op een bepaalde tijd op een bepaalde plek iemand ophaalt en je moet ook aangeven waar je die persoon afzet. IBKI heeft daardoor de mogelijkheid om bijvoorbeeld een kwartier voor de starttijd op de aangegeven plek te gaan staan om te kijken wat er gebeurt. Maar IBKI kan ook besluiten om op het eindpunt te gaan controleren. Ook vindt er controle plaats van de stageplaatsen van alle leerlingen en er wordt natuurlijk gevraagd naar de benodigde papieren. Als er wel op die grote schaal wordt gefraudeerd dan moet dat heel snel worden aangepakt, want wij betalen hier veel geld voor, 400 euro, en dan mogen we ook verwachten dat deze conform onze kwaliteitseisen worden uitgevoerd."
Volgende punt: de kwaliteit van de examens deugt niet.
"De examens RVV, Rijprocedure, WRM, RV, WvW en Verkeerstaak fase 1a, en fase 1b, worden wat mij betreft goed afgenomen en er mankeert niets aan. In fase 2a en 2b, dus onderwijskunde, lesuitvoering, lesvorderingen en lesevaluatie, zijn de examens te veel op de praktijk gericht en deze worden ook op de praktijk getoetst. Dat is vreemd. Voordat de stage aanvangt, worden kennis en inzicht aangeleerd om dan tijdens de stage de toepassing te leren. Dat verhoudt zich niet tot elkaar. Hierdoor kunnen vele kandidaten de examenvragen hierover niet juist beantwoorden."
"Daarnaast is drie jaar geleden de beoordeling van het aantal punten van een examen waarboven men geslaagd is, verhoogd (dit wordt cesuur genoemd-red.), waardoor er veel meer kandidaten zakten.
"Tijdens deze invoering is IBKI gelijktijdig overgegaan van vier multiplechoice- naar drie multiplechoicevragen. Bij de vier vragen waren twee goede alternatieven met verschillende puntenwaarderingen, maar bij de drie multiplechoicevragen is nog maar één alternatief goed. Hierdoor kan het voorkomen dat er nu nog vragen zijn met meerdere goede antwoorden. Ik hou hierbij wel een slag om de arm aangezien ik geen inzage in de examenvragen heb, maar ik merk dat er soms onduidelijkheid is uit ervaringen van mijn eigen kandidaten die moeite hebben met de vraagstelling. Voor deze veranderingen hadden wij een hoog en representatief slagingspercentage, maar door de veranderingen is dit sterk verlaagd zoals bij de meeste opleiders. Dat zegt natuurlijk wel iets."
Volgende: IBKI is te duur.
"De examens zijn inderdaad duur, maar ik heb geen inzage in de inkomsten en uitgaven van het IBKI en de daaraan verbonden bedrijfsvoering. Dus ik kan er geen oordeel over geven."
De communicatie vanuit IBKI is slecht.
"IBKI brengt met enige regelmaat een WRM-info uit waarin wijzigingen, aanpassingen en dergelijke in beschreven worden. En IBKI staat open voor individuele communicatie met opleiders. Elk jaar is er een opleidersbijeenkomst waar opleiders door IBKI en examinatoren de mogelijkheid wordt gegeven om via intervisie van gedachten te wisselen. Helaas zijn er altijd maar weinig opleiders die deze kans grijpen."
Er wordt gefraudeerd met WRM-examens. IBKI doet hier onderzoek naar, maar kan dit vooralsnog niet hardmaken.
"Als er gefraudeerd zou worden dan zouden de slagingspercentages veel hoger liggen. Er zijn nu slechts drie opleiders met een redelijk slagingspercentage. Ik weet dat er vragen via Marktplaats te koop zijn, maar dat zijn vragen van oud-kandidaten die bij verschillende opleiders de opleiding hebben gevolgd en deze nu aanbieden. Ik praat dat niet goed, maar het is geen fraude."
Op basis van deze antwoorden valt vast te stellen dat je in een aantal gevallen de nuance aanbrengt of het er zelfs niet mee eens bent, maar dat je wel suggesties tot verbeteringen bij IBKI en bij de WRM-bijscholing ziet. Wat vind je dat er vooral moet verbeteren?
"Indien een rijinstructeur een aanvullende categorie doet en een stagebeoordeling voor die categorie doet, dan moet deze meetellen als praktijkbegeleiding. Want als zijn bevoegdheidspas twee weken daarna verloopt, kan hij in die nieuwe categorie hetzelfde examen nog een keer doen."
"Wanneer een instructeur het herintrederstraject in moet vanwege het na drie keer niet behalen van de praktijkbegeleiding, dan moet er wat mij betreft een verplicht examen worden afgenomen in fase 2a en 2b en een nieuwe praktijkbeoordeling met een echte leerling."
"Ten derde moeten de vragen over onderwijskunde worden herzien en wel zodanig dat kennis en inzicht belangrijk zijn."
"En de juiste partijen moeten rond de tafel om gezamenlijk de minister te kunnen adviseren op welke manier de nieuwe WRM ingevuld moet worden. Dit geldt voor de opleiding tot rijinstructeur, examinering van rijinstructeur, bijscholing van rijinstructeur en de relatie met vernieuwing zoals Advanced Drivers Assistance Systems. Met andere woorden: er moet worden aangestuurd richting de rijcoach van de toekomst. Of ik het gevoel heb dat er verbeteringen in gang zijn gezet bij IBKI? Ja, maar het duurt wel lang. Maar aan de andere kant geldt: liever de tijd nemen voor iets goeds dan te snel iets ondoordachts beslissen."
Wat vind je van de aangekondigde verbeteringen met betrekking tot de praktijkbegeleiding, zoals de verandering dat aan een echte leerling moet worden lesgegeven?
"Hier heeft het LBVI namens de leden een uitgebreid advies over ingediend bij IBKI. In het kort komt dat neer op drie kernpunten. De eerste: om de praktijkbegeleiding zo realistisch mogelijk te houden, is het rijden met een echte leerling de juiste oplossing. Een rijinstructeur doet immers de hele dag niets anders."
"Het blijft wel moeilijk om de juiste leerling te vinden die beschikbaar is op het moment dat er een stagebeoordeling en praktijkbegeleiding zijn. Ons advies is om kandidaten zelf een tijdstip bij IBKI te laten aangeven wanneer het examen is, in verband met school- en werktijden van de leerlingen."
"Door het verruimen van het begrip rijonderricht zijn er rijinstructeurs die de WRM-bevoegdheid nodig hebben voor bijvoorbeeld Code 95, opleiden directiechauffeurs, slip-instructeurs en dergelijke. Voor deze niet praktiserende rijinstructeurs blijft het moeilijk om aan een lesauto en echte leerling te komen. Er moet worden nagedacht over een gepaste oplossing."
