Druk op reserveringstermijn blijft ook volgend jaar
Het CBR probeert met man en macht examinatoren te werven om de reserveringstermijn weer naar de afgesproken zeven weken te krijgen. Dat wordt nog 'a hell of a job', maar aan de andere kant constateren we dat het aantal locaties waar de reserveringstermijn boven zeven weken uitstijgt, daalt. Een analyse van de cijfers aan de hand van 10 vragen, met antwoorden van het CBR.
Wie het overzicht van de gemiddelden van de reserveringstermijnen over de afgelopen periode (peildatum 20 augustus) erbij pakt, ziet een enorm verschil. Oproepplaats Utrecht is het slechtst bedeeld, terwijl Maastricht en Sittard aan de andere kant van het spectrum zitten. Vanwaar dit enorme verschil?
Het CBR drukt de reserveringstermijnen van de autopraktijkexamens op de website uit in weekgemiddelden. Dit doet het CBR om een zo betrouwbaar mogelijk beeld te maken. Bij het maken van een reservering ziet een rijschool de reserveringstermijn van dat moment. Het ene moment kan die termijn bijvoorbeeld acht weken zijn, het andere moment tien of zes weken. Deze schommelingen kunnen ontstaan doordat de reserveringstermijnen steeds in beweging zijn, afhankelijk van vraag en aanbod. "Daarom monitoren we dit continu. Waar mogelijk zetten we capaciteit bij. Dat betekent bijvoorbeeld dat we examinatoren verplaatsen van examenplaatsen waar minder vraag naar examens in naar plaatsen waar de vraag groter is. Daarom schommelen de reserveringstermijnen eigenlijk continu", aldus het CBR.
Dus we hebben het vaak over dagkoersen, om het zo maar even uit te drukken?
"Het kan inderdaad gebeuren dat er op korte termijn ergens ineens capaciteit vrijkomt. Bijvoorbeeld wanneer een nieuwe examinator meteen na zijn opleiding wordt ingezet. Of als een examinator terugkomt nadat hij of zij ziek is geweest. Of als er weer extra gewerkt wordt door examinatoren, bijvoorbeeld in de avonduren of op zaterdag."
En dat betekent dat elk paar handjes in een oproepplaats met weinig examens wel meteen aantikt in het voordeel van de wachttijd en in een locatie met veel examens niet?
"Dat klopt. In grote examenplaatsen merk je daarvan dan niet zo veel, in kleine plaatsen met slechts een paar examinatoren wel. Daar tikt extra capaciteit immers harder door. Dan zie je bijvoorbeeld dat je als rijschool ineens reserveringsmogelijkheden hebt over drie weken. Maar dat laat onverlet dat het in die weken daarna gewoon druk blijft vanwege de grote vraag naar examens."
Dus als je ziet dat in Maastricht de reserveringstermijn één week is, dan wil dat niet zeggen dat het daar niet druk is?
"Ook dit klopt: de drukte is bij alle locaties."
Na Utrecht is Eemnes het grootste probleemgeval. Dat heeft onder andere te maken met het gegeven dat rijscholen uit Almere over het algemeen hier afrijden. Almere is momenteel met bijna 200.000 inwoners de op zeven na grootste stad van Nederland en deze stad groeit bovendien zeer snel. Ook barst het hier van de rijscholen. Is het langzamerhand niet een goed idee om in Almere een examenlocatie in te richten?
"Dat gaat er nu niet en nooit komen", laat het CBR weten. "Almere heeft als relatief nieuwe stad een infrastructuur die dermate afwijkt van de rest van Nederland dat je daar geen representatief examen kunt afnemen. Denk bijvoorbeeld aan fietspaden: die zijn in Almere overal gescheiden van doorgaande wegen."
Zijn er nog locaties die nu aan de termijn van zeven weken voldoen, maar waarvan jullie nu al zien dat daar een knelpunt gaat ontstaan?
"Het enige dat we echt kunnen zeggen, is dat we verwachten dat het de rest van het jaar overal druk blijft, maar dat we alle zeilen bijzetten om kandidaten tijdig te laten afrijden. En dat we doorgaan met het werven van examinatoren."
Ah, nu we het daar over hebben: hoe gaat het met de werving van nieuwe examinatoren?
"Vorig jaar zijn al dertig nieuwe examinatoren aan de slag gegaan en dit jaar zijn er al 28 gestart. Streven is om dit jaar 64 nieuwe collega's te verwelkomen, dus we zijn bijna op de helft. De nieuwe examinatoren moeten niet alleen de extra vraag naar examens opvangen, maar ook de examinatoren die met pensioen gaan. Ook in 2017 blijven we examinatoren aantrekken, want de vraag naar examens blijft groot, zoals het er nu naar uitziet."
Wanneer verwacht het CBR op alle locaties weer aan de zeven weken te zitten?
"Als het dit jaar lukt om de 64 benodigde examinatoren aan te trekken en op te leiden, dan zullen we naar verwachting eind van het jaar de afspraken met de branche weer kunnen nakomen. Dus de zeven weken voor de eerste examens en de vijf weken voor de herexamens te halen."
Zoals vakantievierders met de auto hun Zwarte Zaterdag hebben, zo had het CBR zijn Zwarte Week op basis van de reserveringstermijnen. Dat was week 27 (4 tot en met 9 juli) toen 44 examenlocaties in het rood zaten. De week erna was met 41 weken ook nog heftig, maar vervolgens nam het aantal locaties af met nu 22 locaties (peildatum 20 augustus). Is de conclusie gerechtvaardigd dat het CBR het lek boven heeft?
"De afgelopen weken lijkt het de goede kant op te gaan, maar het is echt te vroeg om te juichen. We verwachten dat het de rest van het jaar druk blijft."
Niet alleen met B-examens is het razend druk, maar ook op andere gebieden. Wat zijn andere echte pijnpunten?
"Het geldt ook voor BE-examens en motorexamens. Dat heeft allemaal vooral te maken met de aantrekkende economie. In de transport en logistieke sector is sprake van economisch herstel, wat een positief effect heeft op het aantal beroepsexamens. We houden hier zelfs rekening met een stijging van 15 tot 20 procent van het aantal beroepsexamens ten opzichte van de begroting van 2016. Zo zien we onder andere een stijging van het aantal taxi-examens van 24 procent door het wegvallen van de eis van vakbekwaamheid taxiondernemer. Mede daardoor is er met name in de regio Amsterdam druk op de reserveringstermijnen voor deze examens. Ook hoger dan verwacht is het aantal kandidaten voor het T-rijbewijs praktijkexamen. We verwachten eigenlijk dat voor alle examens de vraag naar examens groot blijft."