Afbeelding
Foto: Hans Peijs

Startende rijschool kan wel wat hulp gebuiken

Op het terrein van De VerkeersAcademie wordt 19 september voor het eerst in de geschiedenis een speciale dag gehouden voor startende rijscholen. Negen commerciële partijen die innig met elkaar samenwerken constateren dat er een grote behoefte is onder starters aan informatie. Tegelijkertijd kan worden vastgesteld dat veel starters zzp blijven en ook op dat gebied gebeurt van alles. Tijd voor een uitgebreide update en het laatste nieuws rond zzp'ers.

Eerst wat cijfers. Tot en met mei dit jaar hebben volgens het CBR 297 nieuwe rijscholen zich bij het CBR ingeschreven en dit aantal ligt ongeveer in lijn met de 657 starters die zich over heel 2015 aanmeldden. Het aantal rijscholen is hiermee weer boven de achtduizend uit gestegen; 8.076 om exact te zijn.

Weerbarstig
Met dit aantal lijkt het of er niets aan de hand is, maar volgens Gijs Kantelberg van opleidingsinstituut De VerkeersAcademie is de praktijk weerbarstiger. Hij stelt onomwonden dat het aantal personen dat gestart is met een opleiding tot rij-instructeur op een historisch dieptepunt zit en hij kan dat staven. "Vorig jaar zijn 487 rij-instructeurs ingestroomd. En dat is en slechte ontwikkeling, aangezien de ervaring leert dat er normaal een vervangingsbehoefte is van 850 rij-instructeurs per jaar. In deze tijd van vergrijzing is de vervangingsbehoefte zelfs gestegen naar 1100 per jaar, zo blijkt uit een enquête uit 2014."

Niet iedereen start
Uit bovenstaande cijfers van zowel het CBR als die van De VerkeersAcademie blijkt overigens dat er een gat zit tussen het aantal startende rijscholen en het aantal nieuwe rij-instructeurs. De verklaring is dat lang niet iedere instructeur meteen een nieuwe rijschool start. Er zijn er die in loondienst treden – maar dat zijn er niet veel – en er zijn er ook die blijkbaar nog even wachten met de stap om te starten als instructeur en\of rijschoolhouder. Kantelberg bevestigt deze verhoudingen. "In de crisis zagen veel ervaren rij-instructeurs zich gedwongen om aan de slag te gaan als eenmansrijschool. Ontslagen bij een grote rijschool waren ze of gedwongen om bij diezelfde rijschool als franchise aan de slag te gaan of om een eigen rijschool te beginnen. Van onze studenten begint 56 procent direct voor zichzelf. De andere 44 procent start eerst in loondienst om wellicht later een eigen rijschool te gaan beginnen."

Ondernemersvaardigheden
De opleiding aan De VerkeersAcademie voorziet naast de basisvaardigheden en –kennis ook in ondernemersvaardigheden. "Informeel krijgt iemand die de opleiding bij ons volgt heel vee bagage mee om te kunnen starten", zegt Kantelberg. "Wij informeren onze studenten over het CBR, lesauto's leasing en dergelijke. Maar het belangrijkste is de marketing. Je kunt de meest coole lesauto hebben, maar zonder leerlingen heb je er niks aan. Wij leren ze daarom de laatste stand van zaken op het gebied van marketing. De tijd van een reclamebord langs een korfbalveld is voorbij. Daarom bieden wij een gratis cursus rijschoolmarketing aan. Ook voor ervaren rijschoolhouders is die module trouwens een must. De meesten voeren marketing zoals 10 jaar geleden en dat kan echt niet meer. Ze volgen wel een bijscholing voor autisme of coaching, maar marketing of andere ondernemersvaardigheden schaven ze niet bij. Deze categorie snapt vaak ook niet waarom ze het steeds minder druk hebben en schreeuwen dan moord en brand over de concurrentie. Maar je moet de concurrentie voor zijn."

Fiscale zaken
In de praktijk blijken veel starters vooral spaak te lopen met kennis over fiscale zaken. Kantelberg: "De bijtelling van de lesauto van de zaak, startersaftrek, dat soort dingen zijn doorgaans onbekend terrein. Wij vertellen ze wel hoe ze zich moeten inschrijven bij KvK en CBR en over het type lesauto. Wij bieden overigens ook de training tot rijschoolondernemer aan. Dan komen deze zaken aan de orde. En we gaan dan uitgebreid en op maat gemaakt in op hun eigen lesprijs. Dus niet kijken: wat is de lesprijs om me heen en daar dan tussen of zelfs onder gaan zitten. Nee, echt op basis van hun eigen situatie tot twee cijfers achter de komma, hun eigen lesprijs berekenen."
Volgens Kantelberg zitten in deze training alle onderwerpen die bijvoorbeeld brancheorganisatie BOVAG Rijscholen heeft aangedragen. "Het is een stoomcursus van vrij hoog niveau."

Drie jaar
Het staat vast dat veel starters het uiteindelijk niet redden. Hoeveel weet niemand, maar in de praktijk blijk dat drie jaar ondernemerschap voor velen een scharnierpunt is. Dan moet er namelijk worden afgerekend met de fiscus en in veel gevallen blijkt dat er dan niet voldoende geld is gereserveerd. En het kan aardig oplopen. Hoe hoog een gemiddelde schuld is, is niet te zeggen, maar het gaat om duizenden euro's. "Drie jaar geen bijtelling betalen over een auto van 25 duizend euro is niet niks", zegt Kantelberg.
De meeste starters kiezen ervoor om zzp'er te worden en nemen hooguit één persoon in dienst. Het CBR kan niet aangeven hoeveel eenpitters er zijn, maar het is algemeen bekend dat het er veel zijn in de branche. En dan hebben we het nog niet eens over al die rijschoolhouders die 'halfpitters' zijn: rijschoolhouders die om wat voor reden dan ook besluiten geen volle werkweek op de bijrijdersstoel plaats te nemen. Maar er zijn er ook die groeien. De groei overkomt ze vaak. Het gros redt het echt goed. Tijdens de bijscholing hoor ik vaak dat studenten zo ontzettend blij zijn met de stap die ze hebben gezet. Ik ken een jonge vrouw bij ons uit de opleiding in Best: halverwege 20, gestart midden in de crisis en ik geloof dat ze al met vier instructeurs in loondienst rijdt. Maar het is lastig om van jezelf naar een tweede lesauto te gaan. Dat houdt de meesten tegen. Bij ons in het dorp zit iedereen met een wachtlijst. Niemand gaat een tweede instructeur erbij zetten. Ze zijn bang de kwaliteit te verliezen." Maar die angst is lang niet altijd terecht. "Die onderneemster in Best is dat gelukt en dat geldt ook voor een rijschool in Noord-Nederland, één in het groene hart en één in West-Brabant. Het is zeer goed mogelijk. En kijk ook eens naar Willem Verboon. Die is 25 jaar geleden ook in z'n eentje begonnen en heeft nu in en rond Breda een grote rijschool. Ondernemersgeest is van alledag."

Marketing
Voor Kantelberg staat vast dat het verschil tussen een rijschoolhouder die het redt en groeit en een die het niet redt of tegen de eigen wil klein blijft goede marketing is. "Er zijn vier dingen waarmee je je kunt onderscheiden: marketing, marketing, marketing en jezelf 100 procent in dienst stellen van je leerlingen. Je hebt in Nederland franchiseorganisaties die bakken met geld in marketing stoppen. Maar die geven niks om kwaliteit of hun leerlingen. Slagingspercentages van 16-20 procent zijn dan vaak ook geen uitzondering. Daarom redden die franchisers het vaak ook niet. En: Een goede voorbereiding is 90 procent van het succes."

het aantal personen dat start als nieuwe instructeur is te weinig om de uitstroom op te vangen.
Op fiscaal gebied gaan veel starters de mist in.
Een lesbordje op de auto is nog steeds voor velen een wenkend perspectief.