Engels lesboek rammelt, maar is zeker nuttig
Onze medewerkster Irma van den Berg kreeg het eerste Engelse lesboek onder ogen en velt er een oordeel over.
Of iemand met een buitenlands rijbewijs in Nederland mag rijden, hangt van de verblijfsduur af en van het land waar het rijbewijs is behaald. Bij een tijdelijk verblijf voor werk of als toerist tijdens de vakantie, volstaat een geldig buitenlands rijbewijs. Maar wie hier langer dan 6 maanden woont moet het buitenlandse rijbewijs omzetten naar een Nederlands rijbewijs. Over de wijze waarop buitenlandse rijbewijzen kunnen worden omgewisseld en aan welke voorwaarden moet worden voldaan, geeft de RDW-site informatie. In veel gevallen moet er opnieuw rijexamen worden gedaan. Veelal wordt er dan gebruik gemaakt van de Engelse taal.
Vraag naar rijles in het Engels
Vanwege de toevloed van vluchtelingen ligt het in de lijn der verwachting dat steeds meer mensen met een omwisseling dan wel een rijexamen te maken zullen krijgen. Rijscholen zouden daar vragen over kunnen krijgen. Wellicht komt dan ook vaker het verzoek om rijles te kunnen volgen in een andere taal dan het Nederlands. De uitgever van Taal van de Weg is hier op vooruitgelopen met de vertaling van het bestaande praktijkwerkboek 'Zo leer je autorijden'. Het in de rijschoolbranche relatief jonge bedrijf Taal van de Weg heeft zich gespecialiseerd in praktijkgerichte leermiddelen, geschreven in voor iedereen begrijpelijke spreektaal. Deze review heeft als doel rijopleiders bekend te maken met een vorig jaar in de Engelse taal uitgebracht praktijkwerkboek. Deze praktijkuitgave moet echter niet worden verward met de Engelstalige theorieboeken van bijvoorbeeld uitgevers Verjo en Vekabest. Die bevatten de gehele verkeerstheorie en zijn bedoeld ter ondersteuning van de theorieles. Het Engelstalige praktijkboek ondersteunt de praktijklessen. Je zou het daarom misschien nog het beste kunnen vergelijken met het praktijkwerkboek van de Rijopleiding in stappen.
Review
Reviews, zowel positief als negatief, beïnvloeden keuzes. Aangezien het vakblad Rij-instructie niet pretendeert de wijsheid in pacht te hebben is bij de totstandkoming van deze beoordeling niet alleen uitgegaan van de ervaring van de redacteur (Tolkopleiding Engels) maar is tevens gebruik gemaakt van de ervaringen van vijf leerlingen die rijles krijgen in het Engels.
Twee van hen zijn Italiaans, één is van Chinese afkomst maar heeft lange tijd gestudeerd in Australië en bij twee leerlingen is Engels de moedertaal.
Ter beoordeling kreeg Rij-instructie de beschikking over de eerste editie van de Practice manual driving licence B. Voor zover bekend is de derde editie ook al in druk verschenen. De kosten van de Engelstalige uitgave bedragen 37,50 euro. Van dezelfde uitgever is het Nederlandse praktijkwerkboek uit 2014 intussen ook al in de derde druk verschenen. De Engelse versie kan volgens de uitgever naast de Nederlandse versie van de derde druk worden gebruikt .
Beoordeling
Na bestudering vinden de recensenten het praktijkboek een welkome aanvulling voor de rijinstructeur die zich wil bekwamen in het lesgeven in het Engels. Volgens de uitgever is het handig om met de beide boeken naast elkaar de Engelse terminologie onder de knie te krijgen zodat ook Engelssprekende leerlingen op verantwoorde wijze rijles kunnen krijgen. Daarbij kan ook gebruik worden gemaakt van de zeer handige woordenlijst Engels-Nederlands en andersom. Wij hadden helaas niet beschikking over de laatste uitgave zodat het naast elkaar leggen niet geheel synchroon liep.
Het eerste deel van het boek is bijzonder handig en beslist een aanwinst. Van instappen tot uitstappen, op- en terugschakelen, koppelen en ontkoppelen sluit de technische terminologie goed aan bij de in het Engels eveneens gangbare uitdrukkingen.
Letterlijke vertaling en taalidioom
In het vervolg van het boek zijn de recensenten unaniem van mening dat teveel zinnen letterlijk lijken te zijn vertaald. Dat komt de duidelijkheid in sommige gevallen niet ten goede, zeker niet wanneer verschillende benamingen voor hetzelfde worden gebruikt.
Zo zijn er zinnen waar should not de lading beter zou dekken dan can not, zoals in: "while opening the door you cannot hinder the approaching traffic". Als je het portier open kwakt kun je het verkeer immers prima hinderen. Dat je dat niet moet doen spreekt voor zich, maar dan hebben we het over should not. Ook de uitdrukking 'a driven instructor' valt beter te vertalen als je eigenlijk bedoelt dat de instructeur bevlogen of gemotiveerd is.
Vergeleken met de Engelstalige theorieboeken van andere uitgevers wordt het er niet duidelijker op als er voor de autoweg verschillende benamingen worden gebruikt.
Zo betekenen freeway, expressroad en highway allemaal autoweg (waar uitgever Verjo in het Engelstalige theorieboek overigens de uitdrukking motorroad voor gebruikt).
Met name in de snelheidstabel (pag.126) staan de provincial road, de freeway en de highway vermeld. Bij de provincial road klopt het. Maar plotseling wordt de freeway beschouwd als autoweg terwijl de autosnelweg nu ineens highway wordt genoemd. Bij de woordenlijst achterin is een expressroad echter een 'snelweg' zonder 'auto' ervoor.
In de woordenlijst komt het 'uitrijden' en de invoegstrook wel voor maar niet de uitrijstrook.
De vluchtstrook staat wel vermeld, maar de vluchthaven niet. Ook uitdrukkingen als gore area waarmee het puntstuk wordt bedoeld, zijn voor de duidelijkheid wellicht beter af met een vertaling van de daadwerkelijke benaming, te weten convergentie- en divergentievlak, samenvloeiing respectievelijk scheiding. Dan weet iedereen wat er mee wordt bedoeld.
Naast de grammaticale onvolkomenheden storen ook de vele vermijdbare taalfouten. Daarnaast zouden in een verkeersboek verouderde of foutieve uitdrukkingen zoals woonerf en oranje verkeerslicht moeten worden vermeden. Voor een publiekstijdschrift zijn dit wellicht futiliteiten, maar wanneer wordt gepretendeerd dat het praktijkboek bedoeld is voor rijinstructeurs, vakgenoten, dan speelt dat wel een rol. Vakgenoten moeten er op kunnen rekenen dat het functioneel is en dat de Engelse terminologie aansluit bij gangbaar Engels idioom.
Conclusie
De aanschaf van dit Engelstalige praktijkboek is beslist een goede keuze, zoveel is zeker. Het is voor de rijopleider een uitstekend hulpmiddel om zijn praktijklessen te kunnen uitbreiden naar het Engels, juist omdat er eerder niets van dien aard op de markt was. In dat opzicht dus zeker de moeite van het aanschaffen waard. Wellicht dat de onvolkomenheden bij een volgende druk kunnen worden weggepoetst. Want zoals we in de Nederlandse taal uitdrukkingen en zegswijzen hebben waarbij de betekenis niet rechtstreeks uit de samenstellende delen is af te leiden, is dat ook in het Engels het geval. Ergens van 'over je nek gaan' zal niet worden begrepen met de letterlijke vertaling 'going over your neck'. That slaps like a pair of pincers on a pig.
Taal van de Weg - Practice Manual - ISBN/EAN:978-90-818854-7-8 Joop Jonker Copyright 2015.