Wettelijke aansprakelijkhed
In deze serie wordt een verkeersongeval aan de hand van politiegegevens geanalyseerd. Om de privacy van de betrokkenen zo veel mogelijk te waarborgen is het verhaal erachter bewerkt. Om die reden zijn namen en plaatsnamen veranderd en eventuele kentekens onzichtbaar gemaakt.
Tekst: Irma van den Berg
Foto's: Team Verkeer, Politie Den Haag.
Bron: SWOV
De bestuurder van een Opel Zafira snijdt de bocht terwijl hem een Citroën tegemoetkomt. De beide auto's botsen en de kleinste belandt in een lager gelegen sloot. Beide bestuurders beweren dat de tegenligger de bocht sneed. De Opel is niet WA-verzekerd, wat grote gevolgen heeft voor de jonge zzp'er in de Citroën. Gelukkig overleeft ze de klap, al had ze weken nodig om van haar verwondingen te herstellen. De Opelbestuurder raakt niet gewond.
Pas gestarte zzp'er
Het is flink koud als Zippora 's morgens haar lievelingsauto ijsvrij maakt. Zodra ze achter het stuur zit start ze de motor om het snel warm te krijgen. De wegen zijn goed begaanbaar en zoals gewoonlijk rijdt ze via deze haar goed bekende smalle en bochtige landweg naar haar bedrijfsruimte. Als pas gestarte zzp'er is ze nog altijd blij met de vrijheid en de mobiliteit die haar auto biedt. Woonachtig in een gebied waar bussen spaarzaam rijden is de tijdwinst voor een zelfstandig ondernemer echt enorm.
Ideale lijn
Vlak voor een lange flauwe bocht naar rechts ziet Zippora een tegenligger. Zoals ze het tijdens haar rijopleiding heeft geleerd neemt ze gas terug en ze gaat alvast zo veel mogelijk rechts rijden. Tot haar verbazing ziet ze de tegenligger het tegenovergestelde doen. Hij snijdt de bocht naar links helemaal af en gaat juist op haar weghelft rijden. Ze geeft een knippersignaal om de bestuurder te waarschuwen, maar die reageert niet. Zippora remt uit alle macht maar beseft dat ze een botsing niet kan voorkomen. Vanwege de betonnen elementen in de berm en de naastgelegen sloot kan ze namelijk niet verder naar rechts uitwijken. Met haar handen als een bankschroef om het stuur geklemd en veilig in de autogordel staat Zippora nagenoeg stil. Ze maakt zich op voor de onafwendbare botsing. Binnen fracties van seconden boort de linkervoorkant van de Opel zich met een enorme klap in de neus van het kleine rode autootje. Dat stuitert achterstevoren de berm in, bengelt daar eerst nog even boven de lager gelegen sloot en belandt vervolgens op zijn kop in het water. Hoewel Zippora de periode vanaf de klap totdat ze ondersteboven in de sloot hangt als zeer turbulent ervaart, raakt ze geen seconde in paniek. Sterker nog: ze beseft dat de dader misschien doorrijdt, dus ze weet via haar mobiele telefoon zelf 112 te bellen. Ondersteboven hangend denkt ze zelfs nog aan de onlangs op haar GSM geïnstalleerde app mobielschademelden. Het moet de adrenaline zijn die haar zo alert maakt, beseft ze.
Stress
De bestuurder in de tegemoetkomende Opel verklaart dat hij de auto zojuist had gekocht, onderweg was naar huis en dat de rode tegenligger op de verkeerde weghelft reed. Hij had wel last van stress. Vanwege een eindeloze file op de autosnelweg had hij zijn navigatiesysteem een alternatieve route laten uitstippelen. Hierdoor raakte hij van de regen in de drup, beweert hij, omdat die hem langs smalle weggetjes voerde waar hij absoluut niet van houdt. De rode auto doemde volgens hem plotseling vanuit het niets voor hem op in een bocht en ze reed midden op de weg.
Visuele beperking raamstijl
Daardoor botste de Opelbestuurder met onverminderde vaart tegen de linkerpunt van de rode Citroën. De harde klap zorgt ervoor dat de Citroën een draai van 180º linksom maakt, een eind doorschuift en vervolgens in tegengestelde rijrichting op de linkerkant in de lager gelegen sloot naar beneden stort. Omdat het water laag staat raakt de auto gelukkig niet onder water. De Opelbestuurder zegt de rode Citroën niet te hebben gezien omdat die de bocht sneed. Het gebied schuin links opzij in de bocht viel daardoor volledig buiten zijn waarneming. Dat komt volgens hem ook nog eens extra door de raamstijl in zijn auto, de zogenaamde A-stijl, die in bochten voor een grote dode hoek zorgt. Hij kent deze auto nog niet zo goed. Kortom: het is de schuld van de tegenligger, van de raamstijl, maar niet van hem.
Waarnemen en voorspellen
De jonge bestuurder Zippora handelt verstandiger en verantwoordelijker. Zij voorspelt in fracties van seconden dat er een botsing komt omdat de tegenligger niet op haar knippersignalen reageert. Ze bepaalt nuchter haar koers, houdt het stuur goed vast en zet zich schrap voor de botsing. Toen de spookrijder Zippora eenmaal opmerkte was het al te laat. Door Zippora's oplettendheid en anticiperende rijstijl heeft ze een ernstiger botsing wellicht voorkomen. Ze had de tegenligger aan zien komen en het gevaar op waarde geschat. Daardoor kon ze tijdig snelheid minderen en stond ze uiterst rechts zo goed als stil toen de klap kwam.
Ze hield het hoofd koel en door haar bewuste keuze kan zij dit verhaal navertellen. Veel frontale botsingen gebeuren doordat de bestuurder met zijn rechterwielen in de rechterberm komt en dan in paniek raakt. Als links ingestuurde wielen na een stuurcorrectie met hoge snelheid dan weer grip krijgen, schiet de auto die kant op en knalt dan bijvoorbeeld op een tegenligger of tegen een boom. Die bestuurders kunnen het meestal niet navertellen.
Niet WA-verzekerd
Uit de ongevalsreconstructie blijkt dat niet Zippora, maar de Opelbestuurder helemaal links reed. Dat blijkt al uit het eerste botspunt, namelijk linksvoor. De Opelbestuurder heeft het ongeval dus veroorzaakt en moet aansprakelijk worden gesteld. Helaas reed de Opel onverzekerd rond. De bestuurder beweert het voertuig pas op de dag van het ongeval te hebben gekocht en nog geen tijd te hebben gehad om de wettelijk verplichte aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Hoewel de impact van een verkeersongeval voor iedereen groot is, ziet het er voor de jonge ondernemer helemaal niet goed uit. Naast de schrik, het werken aan herstel en alles wat er op haar afkomt, kunnen ook de financiële consequenties groot zijn.
Financiële gevolgen verhalen
Wanneer de tegenpartij voor het ontstaan van het ongeval aansprakelijk is en hiervoor is verzekerd, kunnen de financiële gevolgen via letselschade verhaald worden op de aansprakelijke verzekeraar. In Zippora's geval was de tegenpartij onverzekerd, met enorme financiële consequenties. Als ondernemer kon zij door haar letsel immers enige tijd niet meer werken. Omdat zij pas sinds kort ondernemer was had zij ook nog geen financiële buffer opgebouwd. In dit stadium van haar ondernemerschap had zij evenmin een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten. Gelukkig had zij wel een aanvullende ziektekostenverzekering en haar auto was allrisk verzekerd. Dat maakte het leed iets draaglijker omdat de verzekeringsmaatschappij nu een deel van het werk van haar overnam, al moest zij de overige schade civielrechtelijk op de tegenpartij zien te verhalen. Als iemand er echter in geslaagd is om te anticiperen, defensief te rijden en haar hoofd te gebruiken, dan is dat wel de jonge ondernemer en beginnende bestuurder Zippora. Dat maakt dit verhaal toch nog enigszins een 'goed nieuws'-verhaal.
