Verkeersscholen dienen (opnieuw) klacht in bij ACM

Een groep van 24 Nederlandse verkeersscholen (een kwart van de circa honderd gecertificeerde verkeersscholen) heeft zich verenigd in de Stichting Gelijk Speelveld Transportopleidingen. Rij-instructie meldde dit al eerder deze week, maar nu zijn de details bekend. De Stichting heeft een klacht ingediend bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) tegen het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Beroepsgoederenvervoer (SOOB) en haar uitvoerend orgaan Sectorinstituut Transport& Logistiek (STL). De Stichting stelt in haar klacht dat STL en SOOB misbruik maken van hun machtspositie, en al decennia lang het normale concurrentieproces verstoren.

STL is de énige partij, die door SOOB  gesubsidieerde Beroepsbegeleidende Leergangen aanbiedt, waarbij jaarlijks ruim 1.000 leerplichtigen instromen op de arbeidsmarkt als chauffeur beroepsgoederenvervoer. SOOB verleent aan STL-leerlingen tot 80 % subsidie op de kosten van de rij-opleidingen. Als leerlingen rechtstreeks in dienst treden bij een werkgever krijgen ze maar 35 procent subsidie. Leerlingen, die via iedere andere marktpartij dan STL worden gedetacheerd krijgen 0 procent subsidie. 

Aanbestedingscyclus
STL besteedt – als gevolg van een klacht van BOVAG bij de NMA in 2010 – de uitvoering van de (BBL) rij- opleidingen aan via een driejarige aanbestedingscyclus. Deze aanbestedingen hebben echter geenszins geleid tot het ontstaan van enig level playing field.  Integendeel, slechts 19 verkeersscholen in Nederland (van de ruim 100 SOOB gecertificeerden) mogen zich STL Opleider noemen. Zij moeten zich bovendien committeren aan extreem lage prijzen die STL voorschrijft.

Zij-instromers
Daarnaast geldt dat STL/SOOB sinds 2017 subsidie uitdeelt aan zij-instromers die als chauffeur goederenvervoer willen instromen in de sector. Echter geldt de verplichting , dat ze mee moeten doen aan een intake bij STL en een testdag die alleen mag worden afgenomen bij een van de 19 door STL geselecteerde verkeersscholen. Deze verplichte intake en testdag werd door SOOB/STL begin 2018 óók ingesteld voor de reeds in de sector werkenden, die willen doorstromen naar de functie van chauffeur goederenvervoer en daartoe rij- opleidingen moeten gaan volgen (de Doorstromers).

Ongewenste sturing
Door deze verplichte intakes en rijtesten treedt er volgens de Stichting ongewenste sturing op. STL houdt op deze wijze zicht op elke instromende en doorstromende kandidaat en de geselecteerde 19 verkeerscholen krijgen dankzij deze procedure de kandidaten feitelijk in de schoot geworpen. Deze groep leerlingen is evident veel omvangrijker dan alleen BBL-leerlingen. De leerling wordt zonder zijn weten en zonder keuze vooraf 'gestuurd' naar een STL Opleider.                  

Geen vrijheid van keuze
De Stichting stelt in haar klacht dat jaarlijks liefst 60 procent van alle nieuwe (door  SOOB gesubsidieerde) beroepschauffeurs door de handelwijze van STL worden geraakt. Zij hebben geen vrijheid in de keuze van hun opleider of worden in de keuze van de opleider sterk beïnvloedt door de handelwijze van STL. Aangezien er jaarlijks ruim 3.000 nieuwe beroepschauffeurs worden opgeleid is volgens de Stichting sprake van een ernstige verstoring van de markt.  De transportsector is gebaat bij een maximale instroom van kandidaat chauffeurs, zeker bij de huidige hoge tekorten. Een gezonde samenwerking tussen alle betrokken partijen is daarbij nodig.

Afschaffing
De Stichting bepleit als oplossing de afschaffing van de aanbesteding van de BBL-opleidingen en het afschaffen van de verplichting alleen rij-testen af te laten nemen door STL Opleiders bij instromers en doorstromers. 

Herhaling
Dit is een herhaling van zetten. Reeds in 2016 en 2017 hebben zich marktpartijen gemeld bij ACM. Zo is in 2016 een officiële klacht ingediend tegen STL/SOOB door een uitzendorganisatie. In 2017 is een signaal neergelegd bij ACM tegen STL/SOOB. Het wordt tijd – aldus de Stichting  – dat ACM deze klachten van marktpartijen tegen SOOB/STL nader gaat onderzoeken. 
De ACM zal naar verwachting begin 2019 uitsluitsel geven of ze de klacht in behandeling gaat nemen.