Praktijkexamen gaat op de schop

Het B-praktijkexamen moet op de schop. De manier waarop leerlingen worden beoordeeld moet anders en ook moet er worden gekeken naar de routes, hogere ordevaardigheden moeten aan bod komen en het rijden met ADAS-systemen moet een onderdeel worden. Ook nieuw: de minister van IenW vindt dat rijinstructeurs het goede voorbeeld moeten geven en daarom niet meer hun telefoon mogen gebruiken tijdens de rijles. Hierover wordt overleg gevoerd met de branche.

Dit zijn een paar onderdelen in het Landelijk Actieplan Verkeersveiligheid en het aanpalende Strategisch Plan Verkeersveiligheid die de rijscholensector gaan raken. Deze plannen zijn gisteren gepresenteerd door minister Van Nieuwenhuizen van IenW. 
Er staan in totaal 55 maatregelen in die genomen gaan worden om het verkeer veiliger te maken. Deze zijn verdeeld negen thema's, waaronder de thema's onervaren verkeersdeelnemers (hieronder vallen de maatregelen om het examen te verbeteren) in staat, rijden onder invloed, kwetsbare verkeersdeelnemers, alert in het verkeer en technologische ontwikkelingen.

Aan vervanging toe
"Het praktijkexamen is aan vervanging toe. CBR zal vernieuwingen aanbrengen, zoals betere routes, objectiveren van de scores bij het examen en dergelijke. Deze vernieuwing van het examen wordt bezien in afstemming met het ontwerp van een beginnersregeling", schrijft minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat.

Maatregelen
Er zijn nog vier andere maatregelen benoemd onder dit thema:
- Invoeren nieuwe aanpak beginnende bestuurder De huidige beginnersregeling lijkt weinig tot geen effect te hebben op de verkeersonveiligheid van de beginnende bestuurder. Wel heeft de aanpak bij 2ToDrive voor 17- jarigen een positief effect. Voor motorrijders is door SWOV al aangetoond dat een vrijwillige cursus voor motorrijders na het behalen van het rijbewijs aantoonbaar beter en minder gevaarlijk rijgedrag veroorzaakt. Onderzocht zal worden hoe een betere regeling voor beginnende bestuurders vorm kan krijgen.

- Verbetering van de educatieve maatregel gedrag (EMG) De educatieve maatregel gedrag blijkt als belangrijkste doelgroep jonge beginnende bestuurders te hebben. Het gevaarlijke gedrag van jonge beginnende bestuurders lijkt met een gerichte cursus verbeterd te kunnen worden; echter bestuurders die willens en wetens rijgevaarlijk rijgedrag vertonen hebben een andere aanpak nodig. Samen met het CBR zal bezien worden hoe deze doelgroep en/of de maatregel aangepast kan worden.

-  Onderzoek rijvaardigheid Het onderzoek rijvaardigheid is een bestuursrechtelijke maatregel die opgelegd wordt aan mensen die aantoonbaar gevaarlijk gedrag vertonen in het verkeer en door de politie worden doorgestuurd naar het CBR. Het is ook het sluitstuk van de huidige beginnersregeling en ook de vervolgmaatregel na een Educatieve Maatregel Gedrag. Deze maatregel die in feite een soort praktijkrijexamen is, blijkt niet geschikt voor de doelgroep die er nu in terecht komt. Het Ministerie van IenW zal samen met het CBR bezien welke vorm van interventie beter aansluit bij de doelgroep.

- Zorgen voor veilig gebruik van scootmobielen Vele ouderen kunnen vanwege aandoeningen geen voertuig besturen waarvoor een rijbewijs nodig is. De laatste mogelijkheid is dan een scootmobiel of een ander invalidenvoertuig. Op basis van de resultaten van het SWOV-onderzoek (rapportnr. R-2018-15) gaat IenW in gesprek met fabrikanten van scootmobielen om te bezien hoe deze veiliger kunnen worden gemaakt, bv. door veiligheidstechnieken toe te passen, zoals detecteren en remmen. De uitkomsten van het onderzoek zullen ook met gemeenten worden besproken.

Hogere ordevaardigheden
Ook komt er in het examen ruimte voor zogenoemde hogere ordevaardigheden, waaronder risicobewustzijn en zelfinschatting. "Onderzoek toont aan dat verhoogde gevaarherkenning leidt tot een reductie in ongevallen. Gevaarherkenning is goed te toetsen op het rijexamen, maar risicobewustzijn en het kunnen afstemmen van de eigen vaardigheden op de taken die men in het verkeer aangaat (kalibratie) niet. Met het opdoen van rijervaring en met het met het toenemen van de leeftijd (verlies van wilde haren) nemen de hogere ordevaardigheden toe. Dit proces kan versneld worden door training."

Ook motorrijders worden in dit verband genoemd. "De Rijksoverheid zal bezien op welke manier hogere orde vaardigheden aangeleerd en/of getoetst kunnen worden. Hierin wordt onder meer gekeken naar de wijze van examinering en de eisen aan rijbewijzen per modaliteit. De ervaringen en resultaten uit andere landen (EU-lidstaten, maar met name de VS en Australië) worden hierin meegenomen."

ADAS
Verder komt er ruimte voor rijden met Advanced Driver Assistance Systems (ADASP in het examen. Daar is nog wel een belangrijke hobbel te nemen omdat eerst moet worden vastgesteld welke systemen wel en welke niet bijdragen aan meer verkeersveiligheid, maar los daarvan neemt Nederland het voortouw om op EU-niveau afspraken te maken met de voertuigindustrie over de invoering van nieuwe systemen en de toename van de voertuigveiligheid. Het gaat hierbij name over het vergroten van het aandeel van slimme voertuigen op de weg met aantoonbaar veilige rijtaakondersteunende systemen."